Æskan

Árgangur

Æskan - 20.04.1932, Blaðsíða 1

Æskan - 20.04.1932, Blaðsíða 1
ÁHRIF ÁFENGIS Á LÍKAMA MANNSINS EFTIR BJARNA SNÆBJÖRNSSON, LÆKNI (FVRIRLESTUR ÞESSI VAR FLUTTUR í ÚTVARPIÐ í JANÚAR í VETUR) Yiö samning pessa erindis, er ég flyt hér í kvöld, hefi ég stuöst við bækur þær, sem hafa verið og eru enn notaðar við kennslu í læknadeild háskólans hér. Sérstaklega hefi ég þó farið eftir því, sem Paul Edvard Poulsen, sem er prófessor í lyfja- fræði við háskólann í Osló, ritar um Alkohol í lyfjafræði sinni. Pessi bók hans, lyfjafræðin, nýtur svo mikils álits, að hún er ekki ein- ungis notuð við kennslu í háskólunum á Norð- urlöndum heldur líka Bjarni Snœbjörnsson. j nær hálfan manns- aldur við þýzka há- skóla. Pjóðverjar eru þó ekki vanir að seilast út fyrir landamærin eftir kennslubókum í læknisfræði, og sýnir þetta hvoittveggja, hve áreiðanlegur og ráðvandur vísinda- maður prófessor Paulsen er talinn að vera. Pótt ílestir yðar hafi séö ölvaðan mann, og sumir yðar, ef til vill orðið ölvaðir einhvern tíma æfinnar, þá ætla ég samt að byrja á því að fara nokkrum orðum um þau al- mennu áhrif, sem vínandinn hefir á likamann, eða réttara sagt á taugakerfið. Lítill skammtur af vinanda hefir á flesta þau áhrif, að þeim líður vel andlega og líkamlega; þeir eru ánægðir, greiðviknir og ræðnir. Sé skammturinn aukinn, verða menn kátir, þeir verða framfærnari en ella, halda ræður, syngja og láta sér ekki allt fyrir brjósti brenna. Petta er mjög almennt og sérkennilegt einkenni, að óiramfærnir menn og feimnir að eðlisfari, verða hinir ræðnustu, enda ætíð harla ánægðir með það, er þeir segja. Blóðsóknin eykst að höfðinu og álagæðin slær örara en ella. Sumir, sérstaklega þeir, sem stunda erfiðisvinnu, eru þá gjarnir á að gorta yfir þvi, hve vel þeir séu að manni, og er þá oft- ar frekar laus höndin. Peir, sem stunda andleg störf, eru oftar rólegri, en þeir eru líka mjög ánægðir með sjálfa sig, finnst þeim ekkert vera ókleyft og telja sig færa um að vinna bug á hvers kyns erfiðleikum daglega lifsins; enda er það þetta stig áfengisnautnarinnar, sem hefir komið of mörgum manninum til að álíta, að flaskan væri bezti vin- urinn, er hann ætti. Haldi maðurinn áfram nautninni verður hann drukkinn, það er að segja, að þá fer að bera á eitrunareinkennum. Andlegt og likamlegt jafnvægi raskast; hann hefir ekki lengur stjórn á sjálfum sér, er gjarnan uppstökkur og þver í skapi eða öfugt. Hann fer að slaga sem kallaö er, verð- ur loðmæltur og fer að syfja. Fær hann þá oft ógleði og uppköst, kaldur sviti sprettur af andliti hans, roðinn hverf- ur af andlitinu og fölleiki kemur i staðinn. Eftir stóra á- fengisskammta verða áhrifin þau sömu eins og við svæf- ingu með klóróformi eða ælher: Maðurinn verður með- vitundarlaus, finnur ekkert til, þótt hann sé klipinn eða stunginn, vöðvar verða máttlausir, andardrátturinn lirjót- andi, og andlitið verður bláleitt. Pannig getur hann legið í marga klukkutíma, en sem betur fer, þá raknar hann oft- astnær úr rotinu, þótt hins vegar dauðinn geti barið að dyrum, þegar hann er i þessu ástandi, og deyr hann þá vegna andardráttarlömunar. En rakni maðurinn hinsvegar við úr þessu roti, þá koma þessi eftirköst, sem margir yðar hafið heyrt um, þótt þér hafið ekki reynt þau, og á ég þar við hina svokölluðu timburmenn. Skapið er þá bölvað af nagandi samvizkubiti, það er eins og höfuðið ætli að klofna i sundur, og líðanin öll er hin herfilegasta. Pessi einkenni, sem hér heíir verið lýst, eru verkanir vín- anda á taugakerfið aðallega. Áhrifin koma fyrst fram á heii- anum sjálfum, síðan á mænunni og loks á mænuhöfðinu.

x

Æskan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Æskan
https://timarit.is/publication/383

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.