Æskan - 01.11.1932, Blaðsíða 6

94
ÆSKAN
nmasiaini
LAUNIN
ÞJÓÐSAGA
mmm
mwmm
Einu sinni bjuggu bjón á bæ nokkrum uppi í
sveit. Þau voru orðin nokkuð öldruð, er saga þessi
gerðist. Starfsöm voru þau og unnu baki brotnu
frá morgni til kvölds, fóru snemma á fætur á
morgnana, en aldrei mjög seint að hátta á kvöldin,
voru reglusöm með vinnu, mat og svefn. Alltaf
voru þau starfandi og féll aldrei verk úr hendi.
Á þessari jörð hötðu þau búið allan sinn búskap,
og alltaf átt fremur við fátækt að stríða. En aldrei
þurftu þau þó að sækja neitt til annara, hvorki
smátt né stórt, svo teljandi væri, en oft vantaði þó
ýmislegt í búið. En þau voru nægjusöm með það
sem þau höfðu, þó að það væri ekki sem full-
komnast, og gerðu sér allt að góðu, þó að stundum
væri ekki mikið til að elda í kotinu. Þau tíndu
fjallagrös uppi í fjalli, suðu þau í mjólk og borðuðu,
daglega.
Túnið var stórt mjög, og bafði allt verið þýft,
þegar þessi hjón fóru að búa þarna. En með
dugnaði, atorku og starfsemi hafði bónda tekizt
að slétta mikinn hluta þess. Túnið hafði tekið svo
miklum stakkaskiptum, að enginn, sem ekki hefði
séð það með eigin augum, myndi hafa trúað því,
svo miklum umbótum hafði það tekið. Heldur var
Iíka fjárhagurinn orðinn rýmri, þó að hægt þokaðist
það upp á við.
Bóndi vann kappsamlega að jarðabótum haust
og vor. Bæinn, sem byggður var úr torfi, hafði
hann endurreist og sömuleiðis önnur hús á jörðinni.
Konan hans var starfskona mikil, bæði inni og
úti, fylgdi bónda sínum úti við vinnuna á sumrin
og var hans önnur hönd í störfum hans öllum.
En ekki sáust síður verkin hennar í bænum.
Morguu einn var bóndi að leggja þökur
yflr flag, sem hann nýlega hafði skorið ofan af.
Höfðu það verið síðustu þúfurnar í túninu. En
nú var búið að slétta þær allar, svo túnið var nú
allt orðið slétt og í góðri rækt. Bóndinn hamaðist
við að skella þökunum niður í flagið og var orðinn
löðursveittur af erfiðinu, en segja munu menn, að
ekki hafi verið unnið fyrir gíg. Þegar hann var
búinn að leggja niður síðustu þökuna, brá svo við,
að upp úr túninu spruttu kindur ein fyrir hverja
þúfu, sem verið hafði í túninu, áður en það var
sléttað. Yar þelta, eins og gefur að skilja, voðastór
breiða af fé samankomið, ær, lömb, hrútar og
sauðir. Allar voru þessar kindur með marki bónda,
og allt var það fallegasti fénaður, spikfeitt, rétt
eins og það hefði staðið í túninu og kroppað töðuna,
en það hefir nú tæplega verið.
Hjónin urðu, sem von var, svo forviða við þenna
atburð, að þau gátu ekki mælt orð fyrst í stað. En
er þau höfðu fylliJega áttað sig, fóru þau að hugsa
um, hvað gera ætti við þetta fé. Kom þeim þá
saman um að reka inn það, sem kæmist í húsin,
en það var vitanlega ekki nema lítið af öllum þess-
um fjölda. Tók bóndi fyrst nokkrar kindur og
slátraði og lagði í búið, svo að þau höfðu nógan
mat eftir þetta. Síðan ráku þau hitt féð á fjall, og
er ekki annars getið en því hafi orðið gott af
tilbreytingunni.
Þau sáu nú, að það þurfti mikið hey handa öllu
þessu fé. Fengu þau sér því marga kaupamenn til
þess að heyja og til að bygeja hús fyrir féð, því
að einhver þurfti það húsin. En um haustið, er féð
kom af fjalli, þá skildu menn, sem von var, ekki
hvernig á því stóð, því að þeir vissu, að hann hafði
ekki átt nema fátt íé áður. Var ekki laust við, að
þau væru grunuð um að hafa dregið sér það með
einhverju móti, sem sagt grunuð um þjófnað, og
gengu menn því á bónda með að segja sér, hvernig
á þessu stæði. Bóndi sá þann kost vænstan að segja
frá öllu eins og það hafði til borið, þó hann ótt-
aðist, að hann yrði rengdur um söguna. Sveitungum
hans þótti ótrúleg sagan í fyrstu. En vegna þess,
að þau hjón voru svo vel metin, meðal sveitunga
sinna, og höfðu virðingu allra, trúðu menn þessari
frásögn. Bóndi rak svo í kaupstað, eða seldi margt
af fénu, og mörgu slátraði hann heima, því að
ekki gat hann sett það allt á um haustið, enda
hafði hann ekkert við það allt að gera.
Hjónin voru nú orðin vel efnuð og undu vel
hag sínum, en ekki ofmetnuðust þau í hagsældinni,
heldur voru ætíð jafn lítilát í hvívetna.
Einu sinni, nokkru eftir þelta, kom konan að
máli við bónda sinn og mælti: »Guð hefir sjálfsagt
ekki ætlast til þess, að við nytum ein góðs af
þessari gjöf. Heldur hefir hann, að mínum dómi,
ætlast til þess, að við látum aðra, sem fátækir eru,
njóta þess með okkur«.
Bóndinn tók undir eins vel í þetta og sagðist vera
hissa á því, að sér hefði ekki hugsast þetta áður.
Þau gáfu nú öllum í sveitinni, sem fátækastir
voru, margar kindur hverjum, og báðu allir þeim
góðs fyrir.
Gestrisin voru þau hjón með afbrigðum og til
þeirra kom aldrei svo gestur, að honum væri ekki
gert gott. Þau voru hjálpsöm og góðgjörn og fór
enginn þaðan tómhentur, sem til þeirra leitaði,