Æskan - 01.10.1933, Page 2

74
Æ S K A N

Nú er sumarið senn liðið og vetur ggngur í garð.
Fiestir sakna sumarsins, sem vonlegt er. Það er
mikill munur á heiðbjörtum vornóttum og hlýjum
sumardögum — og skammdegismyrkrinu með kulda
og hríðar.
En veturinn hefir samt margt til síns ágætis eins
og þið vitið. Það er svo sem ekki alltaf kuldi og
hríð á veturna. Nei, eg er viss um, að þegar þið
heyrið veturinn nefndan, þá munið þið bezt eftir
spegilskærum skautasvellum og góðum sleða eða
skíðabrekkum. Þið munið eftir heiðskirum, stjörnu-
björtum vetrarkvöldum með glampandi norður-
ljósum, og svo munið þið líka eftir snjóhúsum og
snjókerlingum og ótal mörgu öðru, sem ykkur
þykir skemmtilegt. Og liklega hvarflar hugur ykkar
flestra til skólanna. Brátt taka skólarnir til starfa,
bæði til sjávar og sveita.
Nú á dögum fá öll börn á Islandi að ganga í
skóla, þau fá tækifæri til þess að læra margt, bæði
til munns og handa, og með hverju ári sem líður,
er meira og meira gert fyrir börnin í skólanum.
Þau fá að læra leikfimi, sund og aðrar iþróttir.
Töluvert algengt er það orðið, að kennarar fari
með börnin skemmtiferðir, einkum á vorin, til þess
að skoða einhverja fagra staði í nágrenninu, eða
lengra burtu. Á veturna fá börnin stundum að
halda skemmtanir í skólunum og bjóða foreldrum
sinum og systkinum. Þau koma þá fram sjálf og
skemmta með því að leika, lesa upp, syngja og
dansa o. fl.
Þetta er allt gott og nauðsynlegt, og mikil breyt-
ing til batnaðar frá þvi, þegar fjölda mörg börn
fengu aðeins að læra að lesa. Allt annað urðu þau
að reyna að læra af eigin rammleik, tilsagnarlaust.
Það eru enn til margir menn og konur hér á landi,
sem lært hafa skrift og reikning svo að segja hjálpar-
laust. En náttúrlega voru það aðeins þeir nám-
fúsustu, er þetta gerðu. Hinir lærðu ekki annað
en »kverið« og ef til vill nokkurnveginn að lesa.
En börnin mín góð! Eg er ekki viss um, að
þið kunnið nógu vel að meta þau tækifæri, sem
ykkur bjóðast, til þess að fræðast og menntast. —
Nú er nýtt skólaár að byrja. Reynið að notfæra
ykkur þann dýrmæta tíma sem bezt. Það verður
aldrei aftur tekið, ef skólatíminn er illa notaður,
og þið eigið áreiðanlega eftir að iðrast þess stór-
lega seinna meir, ef þið gerið það.
Og eitt langar mig til að segja við ykkur. I þessu
blaði hefir oft verið minnzt á það við ykkur, hve
áfengis- og tóbaksnautn er hættuleg, bæði fyrir
heilsu og líf hvers manns og einnig fyrir fjárhag
hans og afkomu. En sjaldnar hefir verið talað um
það, sem svo oft á bernskuárunum er undanfari
þessara skaðlegu nautna. — En það er sælgætisátið.
Varið ykkur á því, börnin góð. Eg veit, að þessi
löstur er áhyggjuefni margra barnakennara hér í
Reykjavík og í öðrum kaupstöðum. Og sælgætisát
hjá börnum er oft löstur, sem á unglingsárunum
skiptir um ham og breytist í tóbaks og áfengis-
nautn. Það er heldur hollara fyrir ykkur að kaupa
mjólkurglas fyrir aurana, sem mamma gefur ykkur,
áður en þið farið í skólann, eða þá að geyma þá,
ef þið eruð ekki svöng. Helzt ættuð þið ekki að
fara með neina aura, en fá heldur brauðbita með
ykkur, það er hollara en að kaupa sætar kökur í
brauðsölubúðunum.
Varið ykkur á sælgætinu! Það eyðileggur tennur
og maga. Það kostar mikla peninga, sem þarfara
væri að nota til annars, og það er raunalega oft
upphaf að þeim hræðilega lesti, ofdrykkjunni, sem
eg veit, að þið eruð mér öll samdóma um, að
ykkur beri að forðast.
Notið veturinn er í hönd fer, sem bezt. Gleðjist
yfir öllum þeim leikjum og allri þeirri ánægju, sem
hann hefir að færa ykkur, og reynið að láta ykkur
fara fram bæði við skólanámið og í öllu öðru
sem gott er og fagurt. M. J.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOQOOOOO
Soldán nokkurn vantaði ráðvandan mann, til þess að
láta hann krefja skatta í ríki sínu. Vitrasti ráðgjaíi sold-
ánsins gaf honum pað ráð, að hann skyldi láta boð út
ganga um petta og bjóða öllum, er vildu taka penna
starfa að sér, að koma til hallarinnar.
»Eg skal segja pér, hver er ráðvandur, pegar pú heflr
skipað peim að dansa«, sagöi ráðgjaflnn.
Umsækjendurnir komu, og var peim boðiö að ganga á
fund soldáns, einum i livert sinn. Urðu peir að fara í
gegnum aimman og auðan gang. Pegar allir voru komnir
inn og stóðu fyrir framan hásæti soldáns, sagði hann:
»Vinir mínir! Mér mundi pykja mjög gaman að pvi, að
sjá ykkur alla dansa«.
En allir neituðu, og margir roðnuðu og afsökuðu sig,
nema að eins einn maður. Hann dansaöi bæði vel og lengi
og var hinn ánægðasti.
»Þetta er ráðvandi maðurinn«, sagði ráðgjaflnn og benti
á pann, sem liafði dansað.
Hinn vitri ráðgjafi hafði látið poka fulla af peningum
inn í ganginn, er peir purftu að fara í gegnum inn til
soldánsins. Allir óráðvöndu mennirnir höfðu fyllt vasa
sína með peningum á lciöinni, og ef peir hefðu dansað,
hefði hringlað í peninguuum í vösum peirra, og pess vegna
neituðu peir að dansa,
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO