Æskan - 01.07.1958, Blaðsíða 13
ÆSKAN
★
i FLUGFERD
med sören og
★
Ur hinum mjóa skurði sigldu þau
11111 * Vanern — stærsta vatn Svíþjóðar
°S hið þriðja stærsta í Evrópu. Um
1 dLnið er sögð þú þjóðsaga, að gyðjan
^efion hafi breytt sonum sínum í
Uxa’ heitt þeim fyrir plóg og plaegt
IIleð þeim Sjáland upp úr jarðvegi
SvtÞjóðar. Þannig myndaðist hið stóra
Vatn» sem nú heitir Vánern. Sören og
j^nna sögðu þá Olle, að í Kaupmanna-
° n væri stór gosbrunnur, sem héti
Gefion-gosbrunnurinn. Hann hafði
°he aidrei séð.
Sv° konrst gufuskipið til Gautelfur.
Un var einu sinni landamæramerki
®ali Noregs og Svíþjóðar, sagði Olle.
eg‘lr þau komu til Trollháttan, stanz-
‘*®i skipið. Þarna voru stórir og ný-
tÝ/kulegir skipaskurðir. í gamla daga
Var Trollháttan risastór foss, en nú er
vatnið ieitt í löngum pípum og knýr
hinar stóru túrbínur í rafstöðvunum.
Það er skiljanlegt, hvers vegna Troll-
háttan hefur fengið nafnið afkasta-
mesti verkamaður Svíþjóðar, þegar
maður heyrir, að á hverri sekúndu
fara 320.000 lítrar af vatni í gegnum
túrbínurnar.
STIGALOKURNAR.
1 Finnlandi heyrðu börnin sögu
trésins. Þá sömu sögu mætti einnig
segja hér, því að í Svíþjóð er líka
búið til mikið af pappír úr tré. En
Svíþjóð seiur líka margt annað. Norð-
arlega í landinu er unnið mikið járn
úr jörðu; úr því eru smíðuð margs
konar stálverkfæri, t. d. hnífar og
sagir. í Jönköping eru búnar til eld-
spýtur, sem eru seldar heimshornanna
á milli, og börnin þekktu líka nafnið
Husquarna — þekkir þú það og veiztu
hvað er framleitt þar?
Á þriðja degi ferðarinnar klukkan
sex um kvöldið komu þau til Gauta-
borgar. Þau sigldu undir stóra brú —
Gautelfursbrúna — og skipið lagðist
að bryggju.
„Þarna er Gösta frændi — halló
Gösta,“ hrópaði Olle.
Það hafði verið ákveðið, að börnin
byggju hjá foreldrunr Gösta. Þegar
þau komu í land, heilsuðust börnin,
veifuðu til skipstjórans og héldu síð-
an inn í borgina.
Heirna hjá foreldrum Gösta fengu
þau kaffi.
„Þetta er heilmikil kaffiveizla,"
sagði mamma Gösta. „Borðið þið
meira brauð. Þið hljótið að vera svöng
eftir ferðina."
Þegar þau höfðu fengið sér hress-
ingu, héldu þau út í borgina til þess
að skoða sig um.
„Við skulum skoða borgina af sjó,“
sagði Olle við Gösta.
„Auðvitað, við förum með Pödd-
unni.“
„Hvað er Paddan?" spurði Sören.
„Padda — tja, það er — padda.“ Og
Gösta hoppaði eins og froskur.
„Ó, padda — það er froskur,“ sagði
Sören.
„Já, einmitt. En það er líka gælu-
nafn á bátnum, sem siglir með ferða-
menn á gömlu virkisgröfunum og úti
í höfninni." Og svo hélt Gösta áfram
frásögninni: Gautaborg var áður fyrr
kastalaborg. Bygging hennar hófst fyr-
ir rúmum 300 árum síðan, og var það
Gústaf Adolf, sem hóf hana. Nú er
borgin kölluð „vesturgluggi Svíþjóð-
ar“, því að það sigla svo mörg skip
frá Gautaborg til Englands, Ameríku
og margra annarra landa. Þvf að í
gegnum Gautaborg eru svo margar
vörur fluttar út, t. d. kúlulegur, ryk-
sugur og hinir sænsku Volvo-bílar.
„Hvaðan veiztu allt þetta?" spurði
Anna.
„Við lærurn þetta í skólanum. Við
förum í smáferðir með kennurunum.
Wílson oé reykjarpípan.
Þegar Wilson var forseti Bandaríkjanna,
fékk hann eitt sinn vandaða reykjarpípu i
jólagjöf frá vini sinum.
„Það var fallega gert af honum, að senda
mér þennan góða grip,“ sagði forsetinn við
annan vin sinn, „en livað á ég að gera með
hana? Ég reyki alls ekki, hvorki pipu né
vindla, og enginn maður skal koma mér til
að gera það. Ég hef reykt, en aðeins einu
sinni á ævi minni, og voru tildrögin þessi:
Faðir minn var mikill reykingamaður og
]>óttist aldrei geta fengið nógu digra og
dökka vindla. Móður minni géðjaðist illa
]>essi vani, en hugsaði sér þó að reyna að
hafa eitthvert gagn af lionum. Ifún fékk
]>vi pablia oft til að drepa með reyknum
blaðlýs, sem skriðu á gluggablómunum
hennar. Þá bar svo við einu sinni, er faðir
minn var ekki heima, að mamma sá hlað-
lýs á uppálialdsblóminu sínu. Kom hún ]>á
til min og hað inig að reykja á blómið
fyrir sig og reyna að drepa kvikindin. Eg
liafði aldrei reykt og var ]>ví illa að mér i
þeirri list, tók þó vindil, sem pabbi átti,
kveikti í honum og tók að totta. í fimm
mínútur var ég líkastur verksmiðjureykháf,
en varð ]>á að hætta. Hvernig lúsunum leið,
veit ég ekki, en mér leið óttaiega illa.
Köldum svita sló út um mig og ég kvald-
ist eins og ég hefði megnustu sjósótt. Síð-
an hef ég aldrei reykt.“
97