Æskan - 01.09.1958, Blaðsíða 9
ÆSKAN ________________________________________________
— Það er skrýtið. Við verðum að kalla á hann.
Þeir höfðu nú allir leitað fylgsnis bak við nokkra steina.
Nokkuð langt í burtu sáu þeir gulan reyk leggja upp í
loftið. Verkfræðingurinn flautaði á hundinn og kom
hann hlaupandi von bráðar. Smith skreið nú varlega í
áttina til reyksins. Hinir voru kyrrir og fylgdu honum
með augunum. Állt í einu heyrðu þeir að Smith hrópaði
upp yfir sig.
— Það er náttúran sjálf, sem hér er að verki. Reykur-
inn er frá brennisteinshver. Hinir hröðuðu sér nú til
hans og að vitum þeirra lagði megna brennisteinsfýlu.
Verkfræðingurinn rak hendina niður í hverinn, þar sem
rauk. Vatnið var volgt.
— Svona brennisteinsgufa læknar hálsbólgu, mælti hann.
— Gott, sagði Pencroff. — Gallinn er aðeins sá, að ég
hef ekki hálsbólgu.
Þeir gengu nú lengra inn í skóginn og komu brátt að
læknum. Rann hann milli liárra bakka úr rauðu jarð-
lagi og nefndu þeir hann því Rauðalæk. Smith sagði að
þessi rauði litur stafaði af því, hve mikið járn væri þar
í jörðu.
Gengu þeir nú með læknum niður að Grantsvatni.
Hér var skógurinn öðruvísi en annars staðar. í stað barr-
trjána uxu hér ýmis tré, sem heima eiga í Ástralíu og
Tasmaníu. Sedrusviður óx hér einnig. En kókospálminn,
sem vex á flestum eyjum í Kyrrahafinu, sást hér ekki. Það
féll þeim miður, því að kókoshnetur hefðu komið hér í
góðar þarfir og smakkazt vel.
Það var krökt af fuglum í skóginum. Hvítar dúfur og
gráar flögruðu þar um, páfagaukar með fjaðraskrauti í
öllum litum regnbogans voru þar einnig og fasanar. Á
einum stað rákust þeir á ferfætt dýr, skringilegt mjög,
sem hoppaði, en gekk ekki, og flýtti sér að hörfa á flótta
inn í runnana.
— Kengúra! hrópaði Herbert.
Pencroff setti á sprett á eftir dýrinu, en náði því auð-
vitað ekki. Hundurinn gat ekki einu sinni hlaupið það
uppi.
— Bara að við hefðum haft byssur, mælti Pencroff,
þegar hann kom aftur til þeirra.
— Fyrst um sinn verðum við víst að nota boga og örv-
ar, svaraði Smith. — Við getum víst bráðlega lært að
nota það, ekki síður en Ástralíu-svertingjar.
— Boga og örvarl hrópaði Pencroff. — Eins og ung-
lingar leika sér að!
— Vertu ekki svona heimtufrekur, mælti verkfræðing-
urinn. — í mörg þúsund ár varð maðurinn að gera sér
boga og örvar að góðu. Eldvopnin eru heldur ekki nein
ný uppfinning.
Allt í einu tók Toppur að gelta ákaft inn á milli runn-
anna. Nab rann á hljóðið og sá að hundurinn átti í
höggi við héra. Tvo héra var hann þegar búinn að yfir-
ÆSKAN
Aldarafmæli Þorfms Erlingssonar
Ríi^erðasamkeppní. — VerSl^ ^^tgafa á verkum skalásms.
Þann 27. september eru 100 ár liðin frá
skáldsins Þorsteins Erlingssonar. 1 tilefni af þv* 11
ísafoldarprentsmiðja gefa út heildarútgáfu af veI^
skáldsins í þremur bindum og sér Tómas Guðifl1'1
son skáld um útgáfuna. ■
í tilefni af þessu merkisafmæli, efnir Æskan $
gerðasamkejipni meðal lesenda sinna.
Ritgerðarefnið verður:
Þorsteinn Erlingsson og málleysingjaf111
Þrenn verðlaun verða veitt: 1., 2. og 3. veP
0
verða heildarútgáfa á verkum Þorsteins Erlingssoú
ísafoldarprentsmiðja hefur heitið Æskunni a® "
þessi glæsilegu verðlaun, en þetta verða önnur , i
verðlaunin, sem prentsmiðjan gefur blaðinu nú á 1
ári til ritgerðasamkepjjni hér í blaðinu. , \
Ritgerðir Jjurfa að hafa borizt til blaðsins
janúar 1959 næstkomandi. Með hverri ritgerð þ3’1
vera fullt nafn liöfundar, heimilisfang og aldur.
Hann fæddist 27. september 1858 að Stórumörk l'
ir Eyjafjöllum, en hann ólst upp í F1 jótshlíðinni- r* •
kom í skóla um tvítugt, og var þá þegar orðinn ‘
kunnur fyrir kveðskap sinn. Hann varð stúdent 18“;
dvaldi síðan við nám og ritstörf í Kaupmannahöf1^
varð þá þjóðkunnur af kvæðum sínum, sem birtl ,
,.Sunnanfara“ og „Eimreiðinni". Hélt aftur til ls!vjlóna
1895, og gegndi ritstjórnarstörfum bæði á Seyðisfi1’1’.fl^Ul Hallgrímssonar. Tók því kvæðasnið hans fiam
Bíldudal og síðan í Reykjavík til 1903. Hann lif^ jádeij er áður var kunnugt hjá íslenzkum skáldum. Auk
á ritstörfum og kennslu. Hann lézt árið 1914. ^vástav,U Væða 1 anda tímans orti hann ættjarðarljóð,
hans komu fyrst út í Kaupmannahöfn 1897 og hétu
lás,-arkVa.gi
^,jteihs Erlin
ar“. Þorsteinn var mjög hagort skáld, og auk þess sú* si^^,. ungssonar,
vís á orðalag allt, að slíkt lrafði vart sézt síðan á döí Ul> og „Eiðurinn“ einnig.
og ljóð um íslenzka náttúru. Ljóðabók Þor-
Þyrnar“, hefur komið út mörgum
Nú hefja fuglar sumarsöng
um sína björtu vegi,
og von er þér sé þögnin löng
á þessum glaða degi.
En hvernig cetti að óma nú
þinn dlftarómur bliði?
d forarvœtli verður þú
að vera borgar prýði.
osw4S-“s
cí'-
°g
er misst
°rf‘íS?>«*■■*!,
En ekJte' xf öð
þu ber / . sitjir d
%;zpun>^
um.
Ég veit hvar álft frá veiði fer,
af viði köldum svifin,
og fjöður hdlf þar engin er
og ekki sauri drifin;
á breiðum vœngjum fer hún frjáls
með fjallabeltum háum
og speglar mjallahvitan háls
i heiðarvötnum bláum.
vinna. Nab tók hérana upp og hélt aftur til félaga sinna.
Hérarnir voru á stærð við kanínur, en skinn þeirra voru
gul.
— Húrral Þarna kemur steikin! hrópaði Pencroff. —
Nú getum við snúið heimleiðis aftur.
Þeir héldu nú samt áfram meðfram læknum, unz þeir
komu að Grantsvatni. Er þeir komu út úr skóginum,
niður að vatnsbrúninni, sáu þeir að vatnið var stórt um
sig. Bæði í vatnsmálinu og á eyjum, er voru í vatninu,
sáu þeir urmul af alls konar vað- og sundfuglum, svo
sem villiöndum, pelikönum, mýrahænum og fleiri fugl-
um. Úti á sléttum vatnsfletinum gáraði vatnið mjög, og
benti það ótvírætt á, að í vatninu væri gnægð fiskjar.
— Það er mikil björg í þessu vatni, mælti Spilett. —
Hér vildi ég eiga bústað. En nú urðu þeir að halda áfram
til hellisins. Þeir brutust nú aftur gegnum skóginn, gegn-
um runna og kjarr, þar sem mannsfótur hafði aldrei
stígið fyrr. Um dagsetur náðu þeir til hellisins. Nab og
Pencroff sneru sér að eldamennskunni og tóku þegar til
við að steikja hérana. Allir hrósuðu matnum. Er þeir
höfðu matast og hvílt sig, dró Smith nokkra steina upp
úr vasa sínum og mælti:
— Sjáið, félagar, hvað ég hef fundið. Hér er járngrýti,
brennisteinn og harður leir. Og hcr er kalk og kol. Allt
þetta gefur* móðir jörð okkur og við þurfum ekki að
greiða neitt fyrir það. Á morgun tökum við til starfa.
7. KAFLI. - STARFIÐ HEFST.
— Á hverju eigum við að byrja? spurði Pencroff moig-
uninn eftir.
— Byrjuninni, svaraði Smith.
Og víst er það, að sannarlega þurftu þeir að byrja á
„byrjuninni". Þeir höfðu engin hjálpartæki önnur en
sínar eigin hendur.
Hið fyrsta, sem verkfræðingurinn sneri sér að, var að
búa til eldstæði, þar sem hægt væri að brenna leirinn.
Þarna var bæði hægt að afla sér timburs og kola til
eldiviðar.
— Úr hverju eigum við að byggja bræðsluofninn?
spurði Pencroff.
— Úr múrsteini, svaraði verkfræðingurinn.
__ Og úr hverju eigum við að búa mursteininn til?
— Úr leir. Nab verður að matbúa fyrir okkur meðan
við vinnum.
- En ef við náum ekki í neitt til matar, af því að
við höfum engin vopn til veiða? spurði Spilett.
- Ef við hefðum nú aðeins haft þó ekki væri nema
hníf, hefðum við getað smíðað handa okkur boga og
örvar, bætti Pencroff við.
- Hníf, já, tautaði Smith við sjálfan sig. Hann leit
upp hugsandi og horfði á Topp, sem hljóp fram og
aftur í fjörunni. En allt í einu birti yfir svip hans. Framh.
113
112