Æskan - 01.02.1965, Blaðsíða 17

Gítar -námskeið. Sigursveins
Við vorum síðast að læra gripbrett-
» utan að, eða alla tóna í fyrstu hand-
stöðu á öllum sex strengjunum. Enn-
trekar má festa tónana í minni þvert
yfir brettið, í 4. bandi upp eftir frá
tiýpsta tóni: gis — cis — fis — h — dis —
gis- Gott er að skrifa þá á nótnablað
t'nt leið og læra hin nöfnin á sömu
tónum, en sem skrifuð eru öðruvísi:
as — des — ges — ces — es — as, þannig
þversum í hverju bandi. Við skulum
nii bæta einu bandi við þekkingu okk-
ar ;í nótnabrettinu og byrja á að læra
5- band þvert yfir, en það er hrein
ferund frá hverjum lausum streng
(strengtónninn og tónninn í 5. bandi
taldir með, 5 hálftónsbil). Fyrsti fing-
ur færist upp í 2. band og 4. fingur er
Þá í 5. bandi. Höndin er þá í 2. hand-
stöðu og þægilegt að læra hana á D-
tltir tónstiga, nota tóna 5. bands í stað
lausra strengja. Svo leikum við Bell-
'tianns-lagið með þessari handstöðu,
með eða án lausra strengja.
Asláttur. Við lærðum arpeggio (frb.
arpedsjó) eða hörpuslátt þegar við
æfðum okkur á lausum strengjum og
neitum þessum áslætti nú á brotnum
nljómum (þegar tónar hljóms eru
leiknir hver eftir annan). Heill hljóm-
ur verður þegai allir tónar hljóms (á
2, 3 eða 4 strengjum) eru slegnir sam-
tímis. Þumallinn annars vegar en hin-
ir 3 fingurnir hins vegar taka í streng-
ina hver á móti öðrum samtímis, en
um leið verður vottur af snúningi á
hendinni, réttsælis. Þennan áslátt köll-
um við heilshljóms- eða hljómslátt.
Aðalhljómar. Við skulum nú æfa
svonefnda 3 aðalhljóma í einni tón-
tegund, G-dúr. Það eru hljómar á
fyrsta sæti g—h—d, kallaður grunn-
hljómur (tonica), síðan hljóm á 4.
sæti tónstigans, c—e—g undirforhljóm-
ur (sub-dominant), þá hljóm á 5. sæti
stigans d—fis—a—c, forliljómur (domi-
nant). Sá síðasti er ferhljómur en liin-
ir þríhljómar. C-ið sem bætist við
hann er sjöundarbil frá d og hljóm-
urinn kallast D7. Án sjöundar (c í
Jressu tilfelli) væri forhljómurinn
venjulegur þríhljómur eins og hinir.
Tónar hljóms eru hér skrifaðir í
grunnstöðu og draga hljómarnir nafn
af neðsta (bassa) tón eða „sæti“ sínu
sem kallaður er grunntónn, næsti Jrrí-
und og sá efsti fimmund. Þegar fjórir
tónar eru hafðir í þríhljóm verður að
tvöfalda einn tóninn, helzt grunntón-
inn, annars fimmund og sízt Jníund.
Á gítarnum verður að haga niðurröð-
un tónanna eftir byggingu hljóðfæris-
ins. Á öllum sætum tónstigans má
mynda þríhljóma og ferhljóma ef
bætt er við sjöundinni, en aðeins fer-
hljómur á 5. sæti er þægilegur í um-
gengni og nauðsynlegur í niðurlagi
hendinga og laga, leiðir svo að segja
af sér grunnhljóm (1. hljóm) og ákveð-
ur tóntegundina (dominant-ráðandi).
Árbít í Tíbrá má endurbæta þannig
að slá fyrri helming takts tveggja
skrefa nótu á G-streng og síðan
tveggja skrefa nótu á D-streng og
endurtaka Jretta út lagið. Sláið þetta
með þumli, á tveim stöðum fellur g
á 1. högg í takt í laginu og fellur því
saman við bassann. Lagið má syngja,
slá undirspil á tveim hljómum G
fyrri helming takts og D7 seinni helm-
ing, og ýmist nota brotna hljóma eða
heila. Endurtakið hvern takt í hljóm-
æfingunum 4 sinnum óslitið. Lærið
lagið „Lambið sofi“ og syngið með því
að slá hljómana í G-dúr eftir eyranu.
Sjá næstu síðu
57