Æskan - 01.04.1965, Blaðsíða 24
•ixVíjJ
; ;7 :;
iiiiiiSillllBI
Bátum bjargað á Iand undan ísnum, sem fyllti firðina.
íimmtán mílur suður af landinu. Pen-
ingsfellir og manndauði. Við Norður-
iand voru hafþök af ís frá því á góu,
og losaði ísinn þar frá landi ekki fyrr
en á miðju sumri. Hafísinn hefur
varnað kaupskipum að ná höfnum,
enda var fyrst nú um höfuðdag, að
hann rak frá landi. Árið 1791: Hafís
fyrir Suðúrlandi að Reykjanesi. í
febrúar sáust hafþök af ís fyrir Norð-
urlandi, og á útmánuðum lagðist ís
að Vestur- og Austurlandi og fyllti
alla firði. Spennti ísinn að lokum allt
landið frá Látrabjargi til Reykjaness
og jakar bárust jafnvel inn á Faxa-
flóa. Með hafísnum komu livítabirn-
ir sem oft áður. Árið 1810: Vondur
vetur með hafís og frosthörkum mikl-
um og öllum þeim hörmungum, sem
því fylgdu, og var sá vetur nefndur
Klaki og var lengi í minnum hafður.
Þannig vitjar hinn forni fjandi
landsins öðru hverju með ára milli-
bili, allt til ársins 1881. Um það ár
hefur samtíð okkar orðið tíðrætt,
enda skammt um liðið. Sá vetur var
eins og 1810, kallaður Klaki. Haf-
ísinn fyllti hvern fjörð og hverja vík
og íraus allur saman í eina hellu, því
frostharkan var rnikil og grimm.
Gekk ekki á öðru dögum saman en
rofalausum byljum og stórhríðum,
frostið komst upp í 30 stig. Um miðj-
an janúar var Faxaflói orðinn lagður
langt út fyrir eyjar, var þá gengið frá
Akranesi til Reykjavíkur. Mikil ofsa-
veður gengu víða um land. Þá ríkti
hallæri um land allt og í annálum er
sagt, að þessi tvö ár hafi verið tvi-
mælalaust hin erfiðustu, sem yfir ís"
land hafi gengið á 19. öld.
Enn lifir fólk, sem man þessi árin,
1881 og 1882, en það er orðið fátt.
Við, sem vorum börn 1918, þegar
hafisinn kom, munum seint gleytna
þeim miklu frosthörkum, því þá vaf
engin hitaveita til að hlýja sér við,
en alls staðar kolakynding í svörtuin
ofnum og eldavélum, og lítið var un1
eldsneyti, því tilfinnanlegur kola-
skortur var í Reykjavík og víða un1
land. Þann 5. janúar gerði hörkuveð-
ur af norðri með frosti og fannkotnn-
Rak þá ísinn að landinu á Vestfjörð-
um, Norðurlandi og allt til Austu1'
lands. í Reykjavík varð frostið fflill1
20 og 30 stig og á Grímsstöðum :l
Fjöllum 36 stig. Á Reykjavíkurhöf11
var ísinn svo þykkur, að skip frusu
föst. Allur Kollafjörður var ein lS'
hella, gengið var í eyjarnar Engey °S
Viðey. Þó að okkur krökkunum í þ:l
daga væri olt kalt, þá er eins og m'S
minni, að okkur þætti þetta allt da'
lítið æsandi. Það var spennandi
geta gengið út á sjóinn og eins ^
horfa á flutninga út um allan sjó a
sleðahestum. En harðindin urðu
mörgum þung í skauti. ísbirnir vor11
þá á ferðinni, sérstaklega fyrir notð
an, og minnir mig, að einir sjö þeir1'1
liafi verið unnir.
Vonandi verður ísinn horfinn át 1
hafsauga, þegar þið lesið þetta, bör11
in góð, og vor i lofti.
152