Æskan - 01.11.1975, Blaðsíða 37

Á brekkubrúninni fyrir ofan bæinn Clervaux. Kastalinn er á miSri
myndinni, en klaustrið, þar sem Halldór Laxness dvaldist forð-
um, gnæfir yfir bæinn.
hafði mikinn áhuga fyrir merkjum, sem voru á trján-
um við veginn. Ekki gátu ferðafélagar hennar útskýrt
hvað merkin þýddu, en helst var stungið upp á, að
hér væri leyniþjónusta að verki og kannski hefði ein-
hver James Bond farið hér um og skilið eftir svona
merki til að villa um fyrir óvinunum! Annars var frið-
sælla en svo á þessum stað, að manni dytti leyni-
þjónusta og eltingarleikur upp á líf og dauða í hug.
Öðruvísi var hér um að litast í Ardennasókn Þjóð-
verja veturinn 1944—1945, er þeir brutust hér fram
á breiðri víglínu. Þessi stórsókn byrjaði rétt fyrir jól.
Bandamenn höfðu búist um til vetursetu og sagt var,
að Bandaríkjamenn hefðu hafið jólaundirbúninginn,
þegar sókn Þjóðverjanna hófst. Þjóðverjar beittu nýj-
um skriðdrekum í sókninni þvert yfir Luxemborg. Véla-
herfylki, sem þeir höfðu geymt í dölunum handan
landamæranna, notuðu tækifærið þegar lágskýjað var
og Bandamenn gátu ekki beitt flugflota sínum til varn-
ar. Þarna var háður mikill hildarleikur og þarna féllu
margar þúsundir hermanna.
Þau voru nú komin langt upp með ánni og hún var
orðin býsna vatnslítil. Vegurinn var fáfarinn og þau
voru öll sammála um, að skemmtilegra væri að aka
um sveitirnar heldur en eftir hraðbrautunum. Þau óku
í gegnum mörg þorp, lítil og stór. Fólk var við vinnu
á túnum og ökrum, og börn að leik. Kýrnar vöktu sér-
staka athygli. Annar vegar voru svartar og hvítar kýr,
sem að sjálfsögðu voru kallaðar „KR-ingar“, en svo
voru líka rauðar og hvítar kýr og hvað átti að kalla
Þær? Þær gátu gjarnan verið „Valsmenn“, en annars
sagði Óskar að þessir litir væru líka á búningum
knattspyrnumanna á Dalvík. Ekki vildi hann þó nefna
kýrnar í höfuðið á félögum sínum þar á staðnum.
KLAUSTRIÐ í CLERVAUX
Oft höfðu þau ekið um bugðótta vegi, en aldrei
eins og nú. Vegurinn upp úr dalnum og yfir að Clervaux
var með afbrigðum bugðóttur, en brátt voru þau
stödd á fjallsbrúninni fyrir ofan bæinn og gátu virt
fyrir sér hið forna virki og klaustrið. Þau héldu niður
í bæinn og leituðu inngöngu í kastalann. En það fór
fyrir þeim Óskari og Kristínu eins og ýmsum þeim
hermönnum, sem leituðu inngöngu í þetta forna virki;
það reyndist erfitt að finna á því dyr og um síðir urðu
þau frá að hverfa. Börnunum fannst Clervaux með
afbrigðum fallegur bær. Þó voru húsin ekki litrík, og
flest gömul. Milli dómkirkjunnar á staðnum og gamla
kastalans hefur verið byggður barnaskóli og það
hús er svo sannarlega í stJ við önnur í bænum. Þau
hittu að lokum staðarmann og hann vísaði þeim leið-
ina inn í kastalann. Það fór þá svo að lokum, að kast-
alinn í Clervaux var yfirunninn áf íslendingum. Þótt
kastalinn sé mörg hundruð ára gamall, eru þarna
einnig minjar frá þeim hildarleik, sem háður var í
Clervaux og í nágrenni 1944 og 1945. Inni í garðin-
um, sem umlykur virkið, er stór amerískur skriðdreki
og þarna er einnig fallbyssa. Óskar vildi komast nið--
ur í skriðdrekann, en hann var harðlokaður. Þau fóru
inn í kastalann. Þar var leikin hljómlist. Eftir að hafa
greitt inngangseyri og rætt við vörðinn skoðuðu Ósk-
ar og Kristín þetta forna virki. Það var Gerard af
Clervaux, sem reisti kastalann á 12. öld, eða réttara
sagt byrjaði á byggingu hans. Seinni tíma kynslóð-
ir héldu áfram byggingunni. í desember 1944 varð
kastalinn fyrir skemmdum, sem nú hefur verið gert
við að mestu. Er þau höfðu skoðað sig um að vild,
héldu þau Kristín og Óskar að klaustrinu, sem stend-
ur á hæð við bæinn. Þetta klaustur hefur lengi verið
þekkt hér á landi, því að þar dvaldist Nóbelsskáldið
Halldór Laxness í æsku. Þau komu upp að hliðinu
og sáu þar gamlan munk á gangi. Þau gengu inn í
kirkjuna. Þar var skuggsælt og friðsælt. Gegnum
steinda glugga á vesturgafli skein sólin og sendi
marglita geisla á altarið. Það vakti athygli barnanna,
að þarna voru mörg ölturu og mjög skrautleg. Á ein-
um stað í sjálfri klausturbyggingunni er verslun, þar
sem munkarnir selja ýmsa framleiðslu sína, en einn-
ig er þar annar varningur til sölu, flest er það tengt
hinum kaþólska sið. í kjallaranurri var sýning á lista-
verkum unnum í klaustrinu. Við inngang í safnið er
á ýmsum málum skrifuð 9. grein reglugerðar Vatíkans-
ins um trúarlegt líf. Þar segir meðal annars, að munk-