Æskan - 01.11.1975, Blaðsíða 108
HEIMKYNNI DÝRANNA
Eitthvert fallegasta rándýrið, sem tilheyrir katta-
ættinni, er hlébarðinn. Er það að nokkru leyti að
þakka feldi hans, sem er gulur í grunninn, en al-
settur dökkbrúnum hringjum, en ekki hvað síst er
það að þakka þeim glæsileik, sem yfir hreyfingum
hans er. Segja þeir, sem séð hafa, að hreyfingarnar
séu undursamlega fjaðurmagnaðar, léttar og mjúk-
legar. Hlébarðinn er grimmt, ófyrirleitið, gráðugt villi-
dýr og mannskætt í meira lagi. Fjárhirðarnir hafa á
honum miklu meiri ímugust en mörgum hinna stærri
rándýra, því að flest láta sér nægja- eina bráð
í senn. Slíkt á ekki við um hlébarðann. Hann drepur
miklu meira en hann getur torgað, ef hann kemst
f færi. Þess eru og dæmi, að hlébarðar hafa gert
sér lítið fyrir og brotist inn f hreysi hinna innfæddu
íbúa og haft á brott með sér börn þeirra. Hlébarð-
arnir eiga heima í Afríku og Suður-Asíu. í Suður-
Síberíu en enn fremur ein tegund þeirra. Menn gera
R 5 í 0 . ín\ 6o 7
< <
-20
-0
7
ik—i L í ° 0 4 * lO 120 160
oft greinarmun á hlébörðum og pardusdýrum, sem
eru nokkru stærri, en f raun og veru er það sama
tegundin. Á myndinni, sem hér fylgir, eru heimkynni
hlébarðanna svört og eru það þá einnig heimkynni
pardusdýranna, því að hér er enginn greinarmunur
gerður á þeim. í Indlandi á heima ein tegund hlé-
barða, sem eru svört að háralit.
Fíl-selurinn dregur nafn sitt af nefinu. Nef hans
lítur út eins og fílsrani. Hann getur sveigt nefið upp
og niður. Og gerir það ef hann verður hræddur eða
reiður.
Fíl-selurinn er svo feitur, að hann getur varla hreyft
sig. Hinir stuttu framhrei'ar hans eru honum til lítils
stuðnings. Og ef sel-fíllinn vill hreyfa sig á landi, ger-
ir hann það á mjög sérkennilegan hátt.
Hann sendir hrukkur eftir öllum sínum stóra, feita
skrokk. Þær byrja fram við hausinn og færast aftur
á sporð. Þetta mjakar honum svolítið áfram, og þetta
endurtekur hann í sífellu. En með þessari aðferð
tekur það langan tíma, að komast nokkuð áleiðis.
Fíl-selurinn á hægara um í sjónum. Hann syndir
með hinum smávöxnu a'turhreifum sínum, en notar
framhreifana mjög lítið. Eini raunverulegi óvinur hans
er í sjónum. Það er hvalategund sem nefnist dráps-
hvalurinn. En á landi óttast fíl-selurinn engan. Svo
ef þú skyldir einhvern tíma rekast á fil-sel á landi,
geturðu kallað halló! og klappað honum á kollinn.
En það er vonl.tið fyrir þig að biðja hann um að
koma með þér í göngutúr! Hann vill helst liggja
kyrr, þar sem hann er kominn, þegar hann skríður
upp í fjöru.
FITUHLUNKURINN
106