Æskan - 01.09.1976, Blaðsíða 49

INGÓLFUR DAVfÐSSON:
Tvö melblóm
' maí og júní gefur að
ta Ijósrauða smádíla á
^6lum 0g holtum. Þetta er
'sssað lambagrasið, sem
¦*f I lágum, ávölum smá-
pum eða torfum, undur-
apurt á að líta f blóma.
ufurnar eru gerðar úr þétt-
^' mjóblöðóttum, grein-
urn sprotum og eru græn-
5 ''t mestan hluta sum-
sins. En á vorin skrýðast
Ja3r fjölda Ijórauðra blóma
h? eru alrauðar þúfumar
hið
Htbl
2°'»rlnn getur
^reytiiegur o{
"lesta melaskraut. Rauði
verið dálít-
legur og stöku sinn-
eru blómin hvít. Fiðrildi
_"• skordýr sækja f ilm-
lýdi' hunangsrík blómin.
, ar9t barnið bregður þeim
, ^unn sér og Eskimóar
Hvððu vera sólgnir ( þau.
6 breiða lambagrasaþúfu
hafið þið séð, — 20 sm í
þvermál eða meir? Lamba-
grasið er stjórað örugglega
niður! Undir hverri þúfu er
nefnilega gild stólparót,
sem vex beint í jörð niður
og það alldjúpt, jafnvel 50
—100 sm. Er þvl mjög erfitt
að grafa lambagras upp til
gróðursetningar og það því
fremur, sem aðeins neðsti
hluti rótarinnar getur sogið
næringu úr moldinni — og
verður að fylgja með. Efri
hluti rótarinnar geymir nær-
ingarforða. í hallærum var
rótin grafin upp til matar
fyrr á öldum, en þótti samt
ekki góðmeti, sbr. máltæk-
ið: „Allt er matur, sem í
magann kemst, nema holta-
rót og harðaseygjur", en
þetta eru forn nöfn á rótinni.
Rót geldingahnapps hefur
e.t.v. líka verið kölluð holta-
rót. Væri gaman að fá upp-
lýsingar um þessi nöfn.
Lambagras vex víða um Ev-
rópu, þó aðeins til fjalla
sunnantil. Einnig á Græn-
landi og víðar.
Skyld lambagrasinu er
önnur melajurt, sem ber svo
mörg nöfn, að auðséð er að
alþjóð hefur eftir henni tek-
ið. Nöfnin eru flugnabú, kol-
urt, fálkapungur, galtarpung-
ur, melapungur, hjartagras
og geldingagrasl Margir
hálfjarðlægir stönglar
mynda lausa brúska og bera
1—2 blóm á stöngulendum.
Krónan er hvít og hunangs-
rík, en grænleitur eða rauð-
leitur bikarinn er samvax-
inn og Ifkt og belgur, sbr.
nöfnin. Taka börn oft fyrir
opið á belgnum og sprengja
hann. Flugur sitja oft og
lengi niðri f blóminu, svo
það má vel kallast flugnabú.
Aldinhýðið stundum hjarta-
laga. Holurt vex vfða á mel-
um; einnig I hömrum, elnk-
Holurf
um við sjó, þar sem fuglar
leggja til áburðinn. Það
þrífst líka vel I strandmöl
með rotnuðum þara. Fuglar
eta aldinin og bera með sér
eitthvað af fræl. Annars
hristir vindurinn aldinhýðin
og dreifir úr þeim. Holurt
vex á vesturströndum Ev-
rópu, allt suður á Spán.
Ingólfur Davlösson.
Efni: Tréfjöl, lítil blikkplata, bútur af stálvír, skrúfa (krók-
u'), sterk teygja. Þú sagar tréfjölina til, hún á aS vera 30
stT> löng (lengd skipsins), þar á eftir limir þú káetuna og
reykháfinn ofan á. Blikkplðtuna klippir þú til meS sterkum
skajrum (sjá mynd). HorfSu vel á myndina, hún skýrir sig
sjálf. þegar þú héfur lokiö skipssmíSinni, og allt er komlS
á sinn staS, þá snýrS þú skrúfunni þar til þú hefur snúlS
eins og hægt er upp á teygjubandiS og setur skipiS á
1,o>, hvort heldur er heima viS f einhverju stóru íláti eSa
' vatni eSa s]ó (tjörn), en mundu þá aS hafa f því band,
sv° þú náir þvf aftur, þvf aS þaS siglir mjðg hratt á
^eö'an vefst ofan af teygjunni. Gangi ykkur vel og góSa
skemmtun.
sKan — Daglega bætast nýir kaupendur við þau mörgu þúsund sem kaupa blaðiS.
47