Æskan - 01.08.1908, Blaðsíða 2

58
ÆSKAN
hvað fólk eigi við, er það hefir orðið
um hönd. Eg verð þá fyrst að segja
þér, að mér þykir engum undrum sæta,
þólt þú ekki skiljir það ætíð. Það
lieyrist svo oft, og mörgum er það orðið
svo tamt, að þeir segja það alveg um-
liugsunarlaust. En nú er þetta svo gull-
fallegt orð, að illa fer, ef það verður
innihaldslaust, ef það verður orð sem
menn þönglast á út i bláinn. Þú veizt
að það eru til ýmsir fuglar, sem geta
lært ýms orð og setningar, sem þeir
segja í sífellu, en hafa ekki hugmynd
um, hvað þeir eru að fara með. Þetta
má kenna páfagaulcum, sem þú víst
aldrei hefir séð, og hröfnum, sem nóg
er til af til sjáfar og sveita. En þeim
viljum við helzt ekki líkjast. Því öll
orð í mannamáli tákna cilthvað ákveðið,
og það eigum við að liafa í huga, er
við tölum orðin. — Hvað kemur oss þá
í huga, er vér nefnum ættjarðarástina?
Hvað kemur í huga þinn er þú heyrir
eða nefnir orðið móðurást? Þá kemur
í huga þér mynd af móður þinni og
þér hlýnar um hjartaræturnar. Þú finn-
ur að þér þykir ógn vænt um hana og
þú manst alt í einu eftir því, hversu
hún á það skilið, og þig langar til að
gera eitthvað fyrir hana, gera henni
eitthvað til geðs, og vera henni lil sóma,
og ekki þolir þú að henni sé niðrað.
Sérlu staddur í sveinahóp, er hún geng-
ur fram hjá, og þú heyrir einhvern
drengjanna segja: »Hvaða kerlingar-
hrota gengur þarna?« Þá þýtur blóðið
upp í vangana þína og hnefarnir krepp-
ast ósjálfrátt. Slíkt liugarþel hafa góðir
drengir til mömmu sinnar. Sé þér nú
ljóst hvað »móðurást« þýðir, kemur eitt-
livað af þessu fram í huga þinn og til-
finningu, er þú heyrir orðið eða segir
það sjálfur. Líkt er um ættjarðarástina.
En nú verður þu að taka vel eftir
einu, það er dálílill mismunur á inni-
haldi þessara tveggja orða. Þegar þú
segir: vmóðurásfa, þá er fólgið í því, hvað
mömmu þinni þykir vænt um þig og
hvað hún hefir gert fyrir þig, en frá
því stafar aftur að þér getur elcki annað
en þótt vænt um hana,. Nú er aftur
því svo varið með œtijarðar ástina, að
hún bendir sérslaklega á, hve þér þykir
vænt um ættjörð þína, og hvað þig
langar til að gera fyrir liana. Enefþú
ert nú góður drengur, og það held eg
að þú sért, þá vakna líkar eða sams-
konar tilíinningar hjá þér og þær, er
komu fram er þú nefndir móðurást. Þú
finnur einhverja lilýju leggja um þig,
og þig fer að gruna, að þú eigir æll-
jörðunni mjög mikið gott upp að unna,
og sækir þá á þig löngun, að gera eilt-
livað fyrir hana og verða henni lil
sæmdar; og reiður bregslu við, efhenni
er hnjóðað.
Nú skulum við líta á ættjarðarástina.
Ef hún er sönn lijá þér, þá lætur þú
þér ekki nægja með að iala um hana.
Það er minst um vert, enda er það lélt
verk og löðurmannlegl. Hrafnar og
páfagaukar geta það líka. Þeir geta
lært að stagast á orðinu »ættjarðarásl!
ættjarðarást«, en ekkert skyn liáfa þeir
á því, hvað það þýðir. Ekki viltu líkj-
ast þeim.