Skírnir - 01.08.1920, Blaðsíða 61

»Siðgæðið og útsýnið inn á eilífðarlanöið«.
Skírni hefur verið sendur Morgunn. Tímarit um andleg
mál gefið út að tilhlutun S. R. F. í. I. ár. Ritstjóri: Einar H.
Kvaran. Rvík. 1920. Er þetta allmyndarlegt rit, er geta þyrfti
nánar um. Að þessu sinni verð eg þó að láta mór nægja að taka
það eitt til athugunar, er að Skírni snýr.
Ritstjórinn hefir á 126,—137. bls. Morguns skrifað grein, er
wefnist: i!>Siðgæðið og útsýnið inn á eilífðarlandið o. fl. Nokkurar
athugasemdir«. Er greinin um ritfregn, er eg skrifaði í 1. h. Skírnis
Þ- á. um bók hans »Trú og Sannanir«. Mór er óljúft, að fara í
Htdeilur út af ritfregnum, en þessi grein er þess eðlis, að eg tel
rótt að láta henni ekki ómótmælt.
Hr. Einar H. Kvaran telur mig hafa misskilið sumt í bók
sinni — án þess hann geti sóð, að sór só um þann misskilning að
^enna. Misskilningurinn á að koma fram í þessum orðummínum:
»Eins og mór finst það ósanngjarnt að heimta af mönnum, að
þeir rannsaki það, sem þeir hafa engan áhuga á, eins finst mór
það fjarri lagi að heimta af öllum, sem eru t. d. sannfærðir um
annað h'fj að þeir gerist postular og gaugi í skrokk á hverjum
Tómasi, er þeir ná til«.
Hr. E. H. K. segist vera mór sammála um bæði þessi atriði.
En þá er mór spurn: Hvers vegua gerir hann svo mikið veður
af orðum Huxleys, eins og eg benti á, og hvers vegna vill hann, hvað
sem tautar, gera ráð fyrir að þau sóu sprottin af »mótþróa«, ef
Huxley og hans líkum á að vera það vítalaust að hafa sína skoð-
Un á málinu og leiða rannsókn þess hjá sór?
Um síðara atriðið benti eg á bls. 259 í »Trú og sannanir«. Þar
segir: »Algengasta svarið hjá þeim, sem vilja koma sór undan
8piritismanum, án þess þó að sýna honum nokkurn fjandskap, er
þetta: »Eg þarf ekki þessara rannsókna við. Eg trúi á guð og
eS trúi á annað líf. Eg trúi því, að guð só almáttugur og algóð-
nri og að hanu sjái mór borgið«. Eg geng að því vísu, að marg-
lr þessara manna segi þetta öruggir og af eiulægri sannfæringu.
hinu leytinu er mór ekki graunlaust um, að sumir þeirra sóu
ekki jafn-stöðugir á svellinu og þeir þykjast vera, og að trú þeirra
v*ri ekki vanþörf á nokkurri styrking. En hvað sem því líður,
hefir mér a|t af fun(jist þeir miða þetta alt saman nokkuð mikið
v‘ð ajalfa sig. Þeir geta ekki verið í ueinum vafa um það, að sumir
a ð r i r eru veikir í þessum efnum. Mór finst áhugi þeirra manna,