Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1906, Blaðsíða 54
24
ÓLAFUR s. thorgeirsson:
leið og" þeir gfjörast embættismenn. Embœttismaðurinn
gleypir manninn. Þeir hætta að rita og virðast svo
tjölda margir láta sér fátt annað koma við en embættis-
störfln. Sjálfsögð skylda hvers manns er það að g'æta vel
þess embættis, sem honum er í hendur fengið. En
embættið stendur í órjúfanlegu sambandi við þjóðfélagið.
Sá, sem vel vill gæta embættisskyldu sinnar, vérður þvi
að hafa alt þjóðfélagið í huga. Láti hann sér hagi þess
litlu skifta, stendur hann lélega í stöðu sinni sem embætt-
ismaður. Tilfinningin fyrir þessu mun verið hafa miklu
gleggri hjá Páli Briem en flestum íslenzkum embættis-
mönnum öðrum. Þess vegna var hugur hans brennandi
fyrir almennum velferðarmálum, ekki að eins_ á æskuár-
unum meðan háskólavíman var í höfðinu, heldur stöð-
ugt heitari og ákafari, eftir því sem reynslan og árin
færðust yfir hann. Hann var ekki einn þeirra, er láta
sér með aldrinum kalt verða um hjartað fyrir velferð lands
og þj óðar, né heldur blindaðist hann af örvænting, þótt
oftast gengi gagnstætt sannfæring hans og skoðunum.
Hið eina skifti, sem hann hlaut þann heiður að vera
kosinn til þings, varpaði hann sér með öllum þeim hita og
áhuga, sem ávalt einkendu hann, inn í umræður og með-
ferð málá. Hann var þá ungur, en að upplagi ör í lund,
og tók sér ákafiega nærri það öfugstreymi, er þá átti sér
stað. Óhætt mun að fullyrða, að augu hans hafi þar í
fyrsta sinni algjörlega opnast fyrir spilling og staðfestu-
leysi íslenzks þjóðlífs. Alvöruleysið, sannfæringarskort-
urinn og hringlandahátturinn rann honum svo til rifja,
að hann mun þá hafa hugsað sér, að láta sér það ekki oft-
ar til skpraunar verða að skipa sæti í þingsal þjóðarinnar.
Þjóðfélags ásigkomulagið íslenzka birtist honum þarna í
mynd svo dapurri, að hann gat því aldrei gleymt. Enda
var sjón hans og skilningur á íslenzku þroskaleysi og