Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1931, Blaðsíða 133

131
Sumir eru að spá því, að lítið muni nú úr þessu verða um
fólksflutninga héðan úr landi vestur til Ameríku, en eg spái
þvert á móti. Aldrei hefir heldur verið meira um vestur-
farir úr löndum þeim, sem liggja næst oss í Norðurálfunni,
en einmitt í ár: úr Noregi, Svíþjóð, Danmörku, Þýzkalandi
og hinum brezku eyjum. Það er einkum þrent, sem ýtt
hefir undir fólk, er farið hefir vestur héðan af landi: hin
bága, óviðráðanlega náttúra Islands, álögur þær, sem liggja
á almenningi og sem fróðir menn ætla að ekki fari mink-
andi (eg hefi hugboð um, að þær sé meiri, í samanburði
við efnin, en í flestum ef ekki öllum nábúalöndum vorum),
og von feðra og mæðra um að geta fengið vestra nokkra
mentun fyrir börn sín, sem hér er því nær enga að fá. Það er
fjarskalegur munur á tíðarfari og landgæðum vestur frá og
hér, en engu minni er þó munurinn, þegar litið er til þess,
er fólk verður að greiða af opinberum gjöldum, eða til hins,
hvern kost alþýða á þar og hér á því að manna börn sín.
Þf.tta hafa menn haft hugboð um hér heima og því hafa
þeir leitað vestur, og af því að þeim hafa í þessari grein
ekki brugðist vonir sínar, þegar vestur kom, þá mun hvöt-
in til að fara til Vesturheims ekki fara minkandi, heldur
þvert á móti vaxandi hér heima. En það ætti allir, sem
hugsa til Vesturheims, að hafa hugfast, að fyrsta skilyrði
fyrir því að maður hafi þar framgang, er að hann hafi
vilja og dug til að vinna. Eins þarf hver sá, sem flytur sig
héðan vestur, að ganga að því vakandi, að lifshættir eru
þar og hljóta að vera í flestum greinum frábrugðnir þeim,
er hér tiðkast. Menn verða, ef vel á að fara, að vinna meira
í Ameríku en alment er gert á Islandi, en það er jafnframt
óyggjanda, að menn hafa þar ólíkt meira upp úr vinnu sinni
en hér. Eg vil þannig sérstaklega taka fram, að stúlkur,
sem ganga í vistir hjá Ameríkumönnum, verða yfir höfuð að
tala að afkasta miklu meira verki en heimtað er í íslenzkum
vistum, en mánaðarkaup vinnukonu í Ameríku er líka víða
alt að því eins mikið eins og árskaup vinnukonu á Islandi.
Reykjavík, í ágúst 1880-
Jón Bjarnason.
(ísafold, VII. ár, 24. og 28. ág.)