Afturelding - 01.10.1985, Blaðsíða 5

AF: Hvað er „Lífsvon“?
HJ: „Lífsvon" er samtök til
verndar ófæddum börnum. Ég
undirstrika það að ég tala um
ófædd börn. Ég hef alltaf tamið
mér, í allri minni kennslu og
annarri umræðu, að tala um
ófædd börn. Ég segi nemendum
mínum að ófædda barnið sé
gjarnan kallað fóstur, meðan
það er í móðurlífi, en mér er
eðlilegra að tala um barn í móð-
urlífi.
í „Lífsvon" er fólk á öllum
aldri og úröllum stéttum þjóðfé-
lagsins. Við erum sammála um
rétt ófæddra barna til lífs.
AF: Hver er saga „Lífsvon-
ar“ á íslandi?
HJ: Allt frá því að ný lög um
fóstureyðingar tóku gildi 1975,
hefur hópur fólks verið mjög
óánægður með framvindu mála.
Við höfum ekki hvað síst verið
óánægð með frjálslega túlkun
laganna.
Áður en umrætt frumvarp var
samþykkt, var lagt fram á Al-
þingi annað frumvarp, fól það í
sér að fóstureyðingar yrðu alveg
gefnar frjálsar. Ég var með,
ásamt fleirum, í að berjast gegn
því frumvarpi og það féll. Við
héldum í raun að okkur hefði
orðið nokkurs ágengt. Sam-
kvæmt lögum eru ekki frjálsar
fóstureyðingar á íslandi. En nú-
verandi lög eru þannig túlkuð af
viðkomandi aðilum að segja má
að í reynd séu fóstureyðingar
frjálsar. Þessi lög eru þannig úr
garði gert að auðvelt er að túlka
þau frjálslega, enda er það óspart
gert. Munurinn á því sem hér
viðgengst og frjálsum fóstureyð-
ingum -ef hægt er að tala um
mun- er einfaldlega sá að við-
komandi manneskja þarfað fylla
út ákveðið eyðublað og gefa upp
einhverja ástæðu.
Það er hrollvekjandi stað-
reynd að 95% allra fóstureyð-
inga á íslandi eru framkvæmdar
af félagslegum ástæðum. Og þeg-
ar þessar félagslegu ástæður eru
nánar skoðaðar, kemur ýmislegt
í Ijós, ástæður eins og þær að
konan sé í háskóla; hafi gleymt
að taka pilluna; fjölskyldan sé á
lcið til útlanda; hjónin nýbúin
að fjárfesta í svo dýrum bíl að
þau hafi ekki ráð á barni! For-
eldrar stúlkna banna þeim að
koma með ungbarn inn á heim-
ilið, þótt búið sé í lúxusvillu upp
á margar hæðir. Ég neita að sam-
þykkja að ofangreindar viðbárur
séu félagslegarástæður.
Hin raunverulega ástæða er
tíðarandinn og þekkingarskort-
ur. Lífinu er fórnað á altari efnis-
hyggjunnar.
Þetta er ömurlegt, því hlutir
koma ekki í stað barna. Hlutum
þykir ekki vænl um okkur. Þeir
taka ekki þátt í gleði okkar og
sorgurn. Hlutir uppörva ekki,
þeir hrósa okkur ekki, þeir
faðma okkur ekki þegar okkur
líður illa. Mannleg samskipti eru
gefandi og nauðsynleg til mann-
eskjulegs lífs.
AF: Er „Lífsvon“ stefnt
gegn frelsi kvenna til að ráða
yfir iíkama sínum?
HJ: Þau rök að fóstureyðingar
tengist á einhvern hátt kvenfrelsi
þykja mér hin mesta ráðgáta.
Þarna er verið að blanda saman
tvennu óskyldu og ólíku, annars
vegar líkama konunnar og hins
vegar líkama barnsins í móður-
lífi.
Fóstrið — barnið — er ekki
hluti af líkama konunnar, það er
annar líkami, annar einstakling-
ur. Því mótmæla engin rök.
Þungaða konan hefur ekkert
frelsi til að taka líf fremur en
aðrir.
Frelsi kvenna er í því fólgið að
standa vörð um eigin líkama, að
þungun eigi sér ekki stað vilji
þær ekki þungun. Það er þeirra
frelsi og þeirra val.
AF: Eru þá engar félagsleg-
ar ástæður, sem geta verið
ástæða til fóstureyðinga?
HJ: Vissulega er það til að
konur búi við slæmar félagslegar
ástæður, en í þjóðfélagi eins og
okkar á að vera hægt að bæta úr
þeim slæmu ástæðum. Fóstur-
eyðing leysirengan vanda.
En þungamiðja málsins er í
því fólgin að við höfum ekki ver-
ið sett í dómarasæti lífs og
dauða.
Heilbrigðisþjónustan og
skólakerfið hefur brugðist í fyrir-
byggjandi aðgerðum. Það þarf
miklu meiri fræðslu og að byggja
upp heilbrigt viðhorf einstak-
linga gagnvart þessum málum.
Við í „Lífsvon“ berjumst fyrir
breyttum hugsunarhætti. Við
berjumst gegn þeim tíðaranda,
sem óvirðir líf hins ófædda barns
og tekur skammtíma hagsmuni
eða dauða hluti fram yfir.
Það er líka auðséð að þessi
þróun stefnir í sífellt alvarlegri