Afturelding - 01.10.1985, Qupperneq 8

Einar J. Gislason
Fóstureydingar
/ september síðastliðrium
kom út á vegum Landlceknis-
embœttisins skýrsla um fóst-
itreyðingar á íslandi á árun-
um 1976-1983. I þessari bók
er að finna ýtarlega greinar-
gerð um stöðu þessara mála
hér á iandi.
Með lögum, sem gefin vont
út af hinu háa Alþingi, 22.
maí 1975 rýmkuðust mjög
möguleikar kvenna dl að fá
fóstureyðingu. Samkvcemt 9.
grein laganna má heimila
fóstureýðingu af félagslegum
og eða lceknisfrceðilegum
ástæðum. Sá liður, sem fiallar
um fóstureyðingar af félags-
legum ástæðum, er svohljóð-
andi:
Félagslegar ástæður.
Þegar ætla má, aö þungun og
tilkoma barns verði konunni og
hennar nánustu of erfið vegna
ó viðráða nlegra . félagslegra
ástceðna. Við slíkar ástæður skal
tekið tillit til eftirfarandi:
a) llafi konan alið mörg börn
með stuttu millibili og skammt
er Hðið frá siðasta barnsburði.
b) Eigi konan við að búa
bágar heimilisástæður vegna
ómegðar eða alvarlegs heilsu-
leysis annarra á heimilinu.
c) Þegar konan getur ekki
vegna æsku og þroskaleysis
annasl barnið á fullnægjandi
hátt.
d) Annarra ástæðna, séu þær
fyllilega sambærilegar við qfan-
greindar ástæður.
1 skjóli landslaga var á níu
árurn, frá 1976—1984, eytt
tæplega fimmþúsund fóstr-
um. Til samanburðar má
nefna aö á gildistíma eldri
laga um þetta svið var á næst-
liðnu fjörutíu og einu ári
(1935—1975) eytt tæplega
tvöþúsund og níuhundruð
fóstrum.
Samkvæmt skýrslu Land-
læknisembcettisins eru for-
sendur fóstureyðinga að
langmestu leiti félagslegar. Á
árunum 1976—1978 vont þær
72% og á árunum
1979—1981 voru félagslegar
forsendur komnar upp i 83%.
Langalgengust félagslegra
forsenda var d. liður 9. grein-
ar. Af greinargerðum má sjá
að þær ástæður sem oftast
voru tilgreinar undir þennan
lið voru: að samband við
barnsföður var ótryggt eða
ekkert; að viðkomandi kona
var í námi eða liugðist fara í
nám; aðstæöur erfiðar, fjár-
hagur þröngur; um var að
ræða einstæða móður með
eitt eðafleiri börn.
Þessar niðurstöður ertt
mjög alvarlegar í Ijósi þess að
óhjákvæmilega hljótum við
að líta á fóstrið sem lifveru.
Líf sem Guð hefitr skapað og
cetlað til manndóms. Erum
við sjálfráð í þessum efnum?
Eins ogfram kemur i lög-
unum, þá geta læknisfræði-
legar aðstæður krqfist þess að
fóstri sé eytt til björgunar lifit
móður. Það er mat undirrit-
aðs að það sé misfarið að
auðvelda leið til fóstureyð-
inga. Aðeins ætti að leyfa þær
til að bjarga lífi móður. Fé-
lagslegar forsendur eru svo
teygjanlegar og víðfemar að
ógöngur og sjálfhelda er á
næsta leiti. Sú ákvörðun að
eyða fóstri tekur mjög á við-
komandi sálarlega og and-
lega. Fólk verður ekki það
sama eftir á sem áður. Sam-
viskan segir til sín. Þessi hlið
málanna er ekkifest á skýrsl-
ur, né ráð fyrir henni .gert í
lögum. Einum aðila er einnig
gleymt í meðhöndlun þessara
mála og fær hann ekki að
komast að. Sá aðili er Guð.
Sá sem kveikir lífið er Guð.