Alþýðublað Hafnarfjarðar - 07.01.1956, Blaðsíða 1
07 0
Atk
p
ALÞÝÐUBLA9 HAFNARFJARÐAR
XV. ÁRGANGUR
HAFNARFIRÐI, 7. JANÚAR 1956
1. TÖLUBLAÐ
ARAMOTIN
Það er venja við áramót að
Uta ijfir farinn veg og reijna að
skijggnast inn í framtíðina. Hið
fijrra er mun auðveldara en það
síðara, þó að hvorttveggja geti
verið æði vandasamt.
Arið sem leið var í mörgu
erfitt einkuni þeim, sem búskap
ráku á Suður- og Vesturlandinu.
Oðrum var það í mörgu hagstætt. j
Afli mun hafa verið góður, al-
mennt, nema síldveiðin fi/rir
Norðurlandinu. Síldaraflinn hér
við Faxaflóa var ágætur. Atvinna
hefur verið nægileg a. m. k. hér í
bæ. Btjggingar munu hafa verið
meiri hér i bæ, en nokkurn tím-
ann áðtir og afkoma bæjarbúa
góð, almennt séð.
Bæjarreikningar Hafnarfjarð-
ar, sem ræddir eru hér á öðrum
stað í blaðinu, sijna mjög góða
útkomu ársins 1954. Bera þeir
með sér að haldið er á fjármál-
um bæjarins af festu og gætni
og þó leitast við að koma til móts
við óskir bæjarbúa eftir því, sem
tekjur bæjarfélagsins framast
Menn virðast almennt ekki
gera sér Ijóst, að kröfur á hend-
ur bæjarfélaginu ásamt stækk-
un og útþenslu bæjarins þýða
aukin útgjöhl úr þeirra eigin
vasa. Þegar menn því gera kröf-
ur til ■bæjarfélagsins um fram-
kvæmdir eða fjárframlög, þurfa
þeir fijrst að gera upp við sig
sjálfa, livort þeir vilji borga sinn
hluta þess kostnaðar, sem fram-
kvæmdin hefur í för með sér.
Á síðastliðnu ári hefur bærinn
haft með höndum fjárfrekar um-
bætur á gatnakerfinu. Hófust að-
gerðir þessar á árinu 1954 með
malbikun nokkurs hluta Reijkja-
víkurvegarins. Var framkvæmd-
um þessum haldið áfrarn á árinu
1955 og þá malbikaður hluti
Strandgötunnar, frá læknum og
kmgleiðina suður að skipasmíða-
stöðinni Dröfn. Auk þess hefur
verið unnið mikið í nýju bæjar-
hverfunum við lagningu gatna.
Gatnagerð hér í bæ er að lík-
indum erfiðari og því dýrari en
nokkurs staðar annars staðar á
landinu. Veldur því hraunið, sem
bærinn er byggður á. Er því mik-
ið átak framundan í því efni.
Á þessu nijbijrjaða ári mun
verða haldið áfram á þeirri braut,
sem liðna árið markaði með fram
kvæmdir bæjarfélagsins, bijgg-
ingu fiskiðjuvers bæjarútgerðar-
innar, bókasafnið og önnur þau
verkefni, sem að kalla, eftir því
sem fó og aðrar aðstæður leijfa.
Við skulum vona, að lnð ntj-
bijrjaða ár megi færa bæjarbtium
bætta aðstöðu i lífsbaráttunni,
aukna hagsæld og velmegun.
Gleðilegt nxjtt ár!
ltcikningai* bæjar§{úð§ Ilafnarfjjai'ðar wg' l>a\jarfyrirtaklíja 1954
Skuldlaus eign bæjarins í árslok rúmlega
35 millj. - aukizt um 10 millj. síðan 1949
Reikningar liæjarsjóðs Hafnarfjarðar og lXejarfyrirtækja fyrirj
árið 1954 voru til 2. umræðu á fundi bæjarstjórnar hinn 20. des.
s. 1. Sýna þeir, að liagur bæjarins er með ágætum. Tekjur bæjar-
sjóðs árið 1954 var um 9,7 milljónir króna, en rekstrarútgjöld kr.
8,7 milljónir. Skuldlaus eign bæjarins er rúmlega 35 milljónir
króna í árslok 1954, en var í árslok 1949 kr. 25 milljónir og hef-
ur þannig aukizt um 10 milljónir kr. á s. 1. fimm árum. Þó eru
flestar eignir bæjarins mjög lágt metnar og sumar þær eignir,
sem mörg önnur bæjarfélög taka inn á reikninga sína eru alls
ekki uppfærðar á reikninga Hafnarfjarðarbæjar, t. d. gatnagerð og
aðrar slíkar fjárfrekar framkvæmdir. Raunverulegar eignir bæj-
arins eru því langt umfram það, sem tölur þessar gefa til kynna.
Ilverjir voru sloínendur „Lýsi & Mjöl?“
Hamar er að reyna að koma því inn bjá lesendum sínum
12. des. s. 1., að það hafi ekki verið Jón Sigurðsson, Ásgeir
G. Stefánsson og Adolf Björnsson, sem áttu frumkvæðið
að því, að Lýsi & Mjöl var stofnað, heldur Jón Gíslason og
Ingólfur Flygenring!!
Hver er sannleikurinn í máli þessu?
Hann er sá, að Jón Sigurðsson átti hugmyndina að stofn-
un fyrirtækisins, eins og allir þeir vita, sem til þekkja. Hins
vegar var það Ásgeir G. Stefánsson, sem beitti sér fyrir því,
í Atvinnumálanefnd Hafnarfjarðarbæjar, að hugmynd Jóns
yrði að veruleika.
í fundargerð Atvinnumálanefndar frá 2. nóv. 1945 segir
orðrétt:
„Formaður (þ. e. Ásgeir G. Stefánsson) vakti máls á,
að nauðsyn bæri til að rannsaka möguleika á að byggja
hér beinamjölsverksmiðju og lifrarbræðslu. Var ákveð-
ið í því sambandi að kalla saman fund með forráða-
mönnum mótorbáta þeirra, sem gerðir eru út hér í bæ
eða væntanlega verða starfræktir liéðan, og ennfremur
forráðamenn frystihúsanna hér og S. f. Malir og ræða
þar slíkan möguleika til úrvinnslu úr fiskiúrgangi. Fund-
ur þessi ákveðinn n. k. miðvikudag 7. þ. m. kl. 9 f. h.,
til að ræða þetta mál.“
Þetta frumkvæði Ásgeirs G. Stefánssonar og Atvinnumála-
nefndar varð síðan til þess, að Lýsi & Mjöl var stofnað.
Auk Jóns og Ásgeirs unnu þeir manna mest að málinu
Adolf Bjömsson, Óskar Jónsson og Jón Halldórsson, sem
var kosinn í fyrstu stjórn félagsins, en var síðar bolað þaðan
burtu af íhaldinu, sem vildi koma þar að sínum manni.
betta er sannleikurinn í málinu, hvað svo sem málgagn
Lýsi &: Mjöl lögbrjótanna, Hamar, segir.
Of angreindar tölur sýna traust-
an fjárhag bæjarins. Hinn öri
vöxtur skuldlausra eigna bendir
á örugga fjármálastjórn Alþýðu-
flokksins
Góður fjárhagur bæjarins er
persónule^ur bagur hvers ein-
asta bæjarbúa. Þess vegna liafa
Alþýðuflokksmenn í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar ávallt lagt mikla
áherzlu á heilbrigðan og traust-
an fjárhag bæjarins. Þrátt fyrir
mikla erfiðleika, sem bæjar- og
sveitarfélög eiga við að etja, til
þess að geta látið þær tekjur, sem
þeim eru nauðsynlegar nægja
fyrir þeirri margvíslegu þjón-
ustu, sem þeim ber að veita, þá
hefur Alþýðuflokknum tekizt að
standa öruggan vörð um fjárhag
Hafnarfjarðarbæjar.
Bærinn hefur beitt sér fyrir
mörgum stórfelldum fram-
kvæmdum, eins og kunnugt er,
á undanförnum árum. Mörg
verkefni bíða úrlausnar í sam-
bandi við stækkun og útþenslu
bæjarins, svo sem varanleg
gatnagerð, hafnargerð og margt
fleira. Þetta allt verður bærinn
að framkvæma. Hins vegar er
fjárbagsleg geta bæjarbúa tak-
mörkuð.
En meirihluta bæjarstjómar
mun takast, hér eftir sem hingað
til, að samræma og tryggja þetta
tvennt, framkvæmdir bæjarins
annars vegar og fjárhag hans í
heild hins vegar.
Bæjarútgerðin
Árið 1954 var-eitt það erfið-
asta hjá Bæjarútgerðinni og nam
tap útgerðarinnar um 1,7 millj.
Hins vegar var starfsemi útgerð-
arinnar og umsetning mjög mikil.
Auk útgerðar togaranna þriggja
hafði útgerðin með höndum salt-
fiskverkun, harðfiskverkun og
annaðist kolasölu í bæinn, en
skorti tilfinnanlega aðstöðu til
hraðfrystingar á fiski, en úr
þeirri þörf er nú verið að bæta
með byggingu hraðfrystihússins.
Óbeinn liagnaður af bæjarút-
gerðinni er mikill, þegar litið er
LANDSBuKASArN
212 9 9 b
"ÍSLANDS
á þá atvinnu, sem liún veitir.
Voru á árinu greidd í vinnulaun
alls 10 til 12 millj. kr. auk þeirr-
ar atvinnu, sem skapaðist við
verkun afla af bæjarskipunum á
öðrum vinnustöðum. Bæjarút-
gerðin er því enn sami bjarg-
vættur bæjarbúa í atvinnulegu
tilliti og ávallt áður, en hins veg-
ar er það staðreynd að rekstur-
inn gengur nú orðið ískyggilega
erfiðlega, sem og hjá öðrum út
gerðarfyrirtækjum.
Hafnarsjóður
Tekjur af höfninni aukast nú
árlega og er afkoma hafnarsjóðs
1954 mjög góð. Hrein eign hafn-
arinnar er nú um 10 milljónir
króna.
Rafveitan
Rafveitan er það fyrirtæki bæj-
arins, sem veitir almennasta
þjónustu. Sú starfsemi og þjón-
usta snertir hvert einasta manns-
barn í bænum dag hvern allt ár-
ið um kring. Vegna útþenslu í
bænum og mikilla byggingafram
kvæmda verður rafveitan að
verja stórum upphæðum í aukn-
ingu á rafveitukerfinu, árlega,
jafnframt því, sem verð á að-
keyptu rafmagni og annar kostn-
aður eykst hröðum skrefum.
Reksturshagnaður hjá Rafveit-
unnni árið 1954 var rúmar 60
þús. kr., en skuldlaus eign tæp-
ar 4 milljónir. Eru ýmsar eignir
fyrirtækisins lágt metnar.
Bæjarbíó
Rekstur Bæjarbíós gekk með
ágætum árið 1954. Bíóið sýndi
þá hverja myndina annarri betri,
þ. á m. Önnu, sem gekk stöðugt
í 13 vikur og sóttu hana yfir
30 þús. manns. Á árinu 1953 hóf
Bíóið sjálft innflutning á mynd-
um og hefur flutt inn margar
úrvalsmyndir, sem vakið hafa
gífurlega athygli, ekki aðeins hér
í Hafnarfirði, heldur og í Reykja-
vík og annars staðar. Aðsóknin
hefur verið með ágætum og er
það í röð fremstu Bíóhúsa á land-
inu. Hagnaður af rekstri Bíósins
árið 1954 var rösk 400 þús. krón-
ur og runnu af því til sjúkrahúss-
ins Sólvangs rúmar 300 þús. kr.
Sólvangur
Það var almennt reiknað með
því, að rekstur hjúkrunarheimil-
isins Sólvangur yrði allnokkur
baggi á bæjarsjóði, en raunin
varð sú, að stofnunin var rek-
in án nokkurs halla árið 1954 og
má það gott heita. Byggingin
sjálf og öll tæki og innbú hefur
kostað, samkvæmt reikningi,
rúmar 5,5 milljónir króna, og
bendir það til að gætt hafi ver-
ið þar mikillar hagsýni. Mest er
þó um vert þægindi þau og ör-
yggi, sem stofnun þessi er öldr-
uðu og sjúku fólki í Hafnarfirði.
Ber að þakka og meta það mikla
mannúðarstarf, sem þar hefur
verið unnið. Skuldlaus eign stofn
unarinnar er um 3,3 milljónir
króna.
Af þessu stutta yfirliti um
reikninga bæjarins og bæjar-
fyrirtækjanna fyrir árið 1954,
má sjá, að vel hefur verið á
málunum haldið og í hvívetna
gætt fyrirhyggju og hagsýni.
Jólatrésskemnilanir
Alþýðuílokkslélaganna
Eins og að undanförnu héldu
Alþýðuflokksfélögin jólatrés-
skemtanir fyrir börn og elcha
fólkið.
Voru skemmtanir þessar afar
vel sóttar og skemmti fólk sér
hið bezta.
Jólatrésskemmtanir barnanna
á 3. í jólum voru þær fjölsótt-
ustu, sem Alþýðuflokksfélögin
hafa nokkurn tímann haft. Voru
börnin mjög ánægð og prúð og
skemmtu sér hið bezta.
Jólasveinninn kom og heim-
sótti börnin. Sýnd var kvikmynd
og síðan dansað.
Á jólatrésskemmtun eldra
fólksins, 29. desember, voru flutt-
ar margar stuttar ræður og ávörp,
sungið, dansað, spilað og lesið
upp. Þeir, sem mál fluttu þar,
voru: Magnús M. Lárusson, Jó-
hann Þorsteinsson, síra Guð-
brandur Björnsson, Eyjólfur
Stefánsson, Guðlaugur Einarsson
og Vilbergur Júlíusson. Guð-
mundur Gissurarson stjórnaði
jólatrésskemmtununum öllum af
mildlli prýði. Voru samkomu-
gestir hinir ánægðustu.