Alþýðublað Hafnarfjarðar - 01.08.1983, Blaðsíða 5

Alþýðublaö Hafnarfjarðar
5
Saga Hafnarfjarðar er vandað verk sem
verður höfundi og bæjarfélaginu til sóma
Eins og flestum bæjarbúum
mun vera kunnugt hefur Ásgeir
Guðmundsson sagnfræðingur
unnið að því á síðastliðnum árum
að rita sögu Hafnarfjarðarkaup-
staðar. Ætlunin var að bókin
kæmi út á afmæli bæjarins á
síðastliðnu vori en þegar til átti að
taka rqyndist það ekki hægt. Hins
vegar er ekki langt í land að ritið
komi út.
Fyrir þremur árum kaus bæjar-
stjórn sérstaka nefnd til að fylgj-
ast með og aðstoða höfund við
útgáfu bókarinnar. í nefndinni
eiga sæti Páll Daníelsson formað-
ur, Snorri Jónsson og Stefán
Júlíusson.
Alþýðublað Hafnarfjarðar
hitti Stefán að máli nýlega og
spurði hann hvernig verkinu
miðaði áfram og hvað væri um
útgáfutíma að segja.
Er von á bókinni innan
skamms, Stefán?
Já, þetta fer nú að styttast.
Annars er Skuggsjá eða Oliver
Steinn útgefandinn. Hann tekur
við öllu efni, rituðu máli og
myndum, og sér um prentun, frá-
gang, dreifingu og sölu. Hann
hefur unnið með höfundi og út-
gáfunefnd undanfarna mánuði
eða allt frá því að bæjarstjórn
samþykkti samkvæmt tillögu
nefndarinnar að hann gæfi bók-
ina út. Það var frá upphafi
metnaðarmál nefndarinnar að
bókin yrði unnin og gefin út af
Hafnfirðingum. Því var fljótlega
samið við Prentsmiðju Hafnar-
fjarðar um prentun og bókband.
Þetta verður mikið rit?
Já, allt ritið mun verða 12-1300
blaðsíður og skiptist það í 3 bindi.
Nafn þess verður: Saga Hafnar-
fjarðar 1908-1983. Segir nafnið til
um efnið, þetta er saga bæjarins
frá því að hann fékk kaupstaðar-
réttindi og allt til þessa dags. Þetta
er sjötíu og fimm ára saga og út-
gáfan bundin afmæli bæjarins.
Og efnið er þá að vonum marg-
breytilegt?
Efnið er fjölbreytt og reynt að
gera öllum þáttum í bæjarlífinu
nokkur skil, atvinnuháttum,
félagslífi, skólum, íþróttum,
— segir
Stefán
Júlíusson,
rithöfundur
Stefán Júliusson
Elstu hús Hafnarfjarðar, Bryde-pakkhús og hús Bjarna riddara.
bæjarstofnunum, frístunda-
iðkunum o.s.frv., o.s.frv. Atriðin
skipta hundruðum og margir
koma við sögu. Þriðja bindið end-
ar á bæjarfulltrúatali, æviágripi
og mynd, og síðan nafnaskrá.
En hvað um myndir?
Myndir verða fjölmargar, vafa- .
laust nær þúsund. Víða hefur ver-
ið leitað fanga til að afla mynda í
öllum tiltækum söfnum innan
bæjar og utan, og eins hefur sér-
stakur ljósmyndari verið að störf-
um síðustu vikurnar. Myndasöfn-
un hefur verið mikið starf og oft
kostað mikla fyrirhöfn en vonast
er til að allt umstangið svari
kostnaði.
Og hvenær er svo von á bók-
inni?
Sjálfsagt væri nú nær að spyrja
útgefandann að því. En ég held
mér sé óhætt að segja að 1. bindið
komi út í september, sennilega
upp úr 20. mánaðarins. Bindið er
í prentun, bókband í undirbún-
ingi og kápan er fullhönnuð.
Þetta verður mikil bók, 450 bls.
með 350 myndum, kortum og
uppdráttum. Síðan er gert ráð fyr-
ir að 2. bindið komi út um tveimur
mánuðum seinna — eða einhvern
tíma í nóvember. Þriðja bindið
mun svo að líkindum koma út á
fyrsta ársfjórðungi næsta árs.
Þið nefndarmennirnir hafið
vafalaust lesið handritið. Hvað
viltu segja um verkið?
Við höfum lesið handritið
vandalega, stundum úr penna
höfundar. Sjálfsagt hafa fæst orð
minnsta ábyrgð í þessum efnum.
Lesendur .dæma fyrir sig. Hjáþví
verður varla sneitt í svona yfir-
gripsmiklu riti að einhverja agnúa
sé að finna og sumum finnist of
eða van. En það er skoðun mín að
hér sé á ferðinni vandað verk sem
verði höfundi og bæjarfélaginu til
sóma.
Elsti skóli bæjarins, reistur 1927.
Jóna Ósk Guðjónsdóttir:
„Það verður ekki
aftur tekið,ef eitt-
hvað fer úrskeiðis“
Jóna Ósk Guðjónsdóttir, vara-
bæjarfulltrúi Alþýðuflokksins í
Hafnarfirði, flutti eftirfarandi
ávarp til göngumanna í friðargöng-
unni sem fram fór s.l. laugardag
undir kjörorðinu: „Aldrei aftur
Hiroshiina". Ávarpið var flutt,
þegar friðargöngumenn áðu í
Hafnarfirði.
Ágæta göngufólk.
Hafnarfjörður er fallegur og
friðsæll bær, eins og þið sjáið. Og
nú hefur sólin brotist í gegn um ský-
in og gleður okkur með nærveru
sinni. Hafnarfjörður tekur því á
móti Friðargöngunni 1983 með sól-
skinsbrosi.
Mér þykir vænt um þennan bæ
og á þá ósk besta honum til handa,
að friðsæld hans verði aldrei rofin
af ógnum ófriðar.
Stundum setur að mér ugg
Er ástæða til að ætla annað?
Vitaskuld vona ég að slíkt hendi
aldrei. En stundum setur að mér
ugg, sérstaklega á gráum og
drungalegum dögum rigningar og
kaldrana. Heimsmyndin er ekki
traustvekjandi.
Stundum finnst mér jafnvel sem
heimsfriðurinn hangi á bláþræði,
og það geti skipt sköpum, hvort ein-
hver þessara háu herra úti í heimi,
vakni illa fyrirkallaður einhvern
morguninn.
Afl, sem taka verður tillit
til
En að sitja með hendur í skauti
og bíða og vona, er haldlítið. Við
sem viljum varanlegan frið — eng-
an vopnvæddan gervifrið — verð-
um að hækka róminn og gera öllum
ljóst, að við erum afl, sem taka
verður tillit til.
Við viljum sjá sólina koma
upp og grasið grænka,
heyra fuglasöng
„Börn morgundagsins lifa í ótta.
En skilja þau þá friðinn? Mega þau
eilíft eiga von á því, að kjarnorku-
sprengja tortími jörðinni? Munu
þau berjast fyrir friði, eða örvænta
'þau?
Öll heimsins börn hlustið nú á
mig. Ef þið viljið eignast lifvæn-
legan bústað á jörðu, verðið þið að
berjast fyrir því. Ég held mig vita,
að þið viljið alltaf fá að sjá sólina
komu upp og grasið grænka. Alltaf
heyra fuglasöng og sjá glaðvært
fólk.
• Ég held ekkert um það, — ég veit
það. En ef sprengjan springur er
öllu lokiðí‘
Þannig skrifar 14 ára sænskur
unglingur. Og þessi hræðsla við
sprengjuna er ekkert einsdæmi,
hvorki þar né annars staðar.Hennar
gætir jafnvel hjá ungum börnum,
sem ekki ættu að þurfa að leiða
hugann að slíkum ógnum.
Hvað er verst í heiminum?
„Veistu hvað er verst í heimin-
um?“ spurði ungur snáði mig á
dögunum. Hann svaraði sér síðan
sjálfur og sagði: „Að það skuli vera
til kjarnorku- og nifteindasprengj-
urí‘
Hversslags framtíð er það eigin-
lega, sem við bjóðum börnunum
okkar upp á?
Án friðar, engin framtíð
Við skulum ekki gera lítið úr
þessari hræðslu. Hún er raunveru-
leg. Ég og jafnaldrar mínir vorum
helst hrædd við óraunverulega hluti
á þessum aldri, drauga, „ljóta karl-
inn“ og fleira slíkt.
Sá sem aldrei hræðist er heimsk-
ur. Hræddur maður er varkár og
^s'

reynir að varast hættuna. En búi
maður við stöðugan ótta, angist og
framtíðaróvissu er voðinn vís.
Án raunverulegs friðar er engin
framtíð.
Það eru 38 ár síðan
í dag, 6. ágúst, eru 38 ár liðin frá
því að kjarnorkusprengju var varp-
að á Hiroshima. Kraftur þeirra
sprengju var ógurlegur, — svo geig-
vænlegur, að okkur skortir
ímyndunarafl til að gera okkur
hann í hugarlund.
Fórnarlömb sprengjunnar skipta
tugum þúsunda, og hver veit hvort
öll kurl eru komin til grafar í þeim
efnum.
Kóróna sköpunarverks-
ins???
Máttur þeirra sprengja, sem til
eru í heiminum í dag, er mörgum
sinnum meiri og eyðingarmátturinn
í samræmi við það.
Enn skortir venjulegt fólk
ímyndunarafl til að setja þær tölur
sem nefndar eru í raunhæft sam-
hengi. Við hugsum einfaldlega í svo
smáum einingum, að slíkar tölur
eiga sér enga fótfestu í okkar veru-
leika.
Maðurinn stærir sig gjarnan af
því að vera kóróna sköpunarverks-
ins. Hvílík kóróna — sem eyðir vits-
munum og gríðarlegu fjármagni í
vígbúnað til tortímingar eigin til-
veru.
Vopnaður friður?
Við fáum gjarnan að heyra það,
að hernaðarbandalög hafi tryggt
okkur frið. Er það nú svo? Er ein-
hver eðlismunur á vopnuðum friði
og vopnahléi? Höfum við búið við
frið frá lokum seinni heimsstyrjald-
ar eins og sagt er? Svo langt sem
það nær og ef menn láta sér nægja
að einblína á eigin nafla.
Gleymum ekki að jörðin er
ein heild
Við hérna höfum verið lánsöm,
en við erum ekki nema örlítið brot
heildarinnar. Gleymum því ekki, að
jörðin er ein heild. Látum okkur
annt um sérhvern blett hennar. Það
verður ekki aftur tekið, ef eitthvað
fer úrskeiðis.
Jafnvel þótt við slyppum við
sjálfa sprengjuna, gætum við átt
von á „svörtu regni“ eins og því sem
féll í Hiroshima. Jafnvel hafinu get-
um við ekki treyst lengur.
Það er bara ein lausn
Sýnum nú þessum körlum i
austri, vestri og alls staðar annars
staðar, að okkur sé ekki sama. Veit-
um þeim aðhald og látum þá sjá að
fylgst sé með þeim.
Það er bara ein lausn: Afvopnun
— burt með kjarnorkuvopnin. Ein-
hver verður að stíga fyrsta skrefið,
einhvers staðar. Byrjum á kjarn-
orkuvopnalausum svæðum.
Takmarkið er og verður að vera:
Aldrei aftur Hiroshima. Lifið
heil!