Alþýðublaðið - 24.04.1923, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sparsemi
vegamáiastjóra.
Eins og ölium er kunuugt,
befir vegamálástjóri alla umsjón
með vegum og brúm þessa
lands, og ræður hann því alt
það 'ólk, sem þarf til vinnu við
það. Einnigf kaupir vegamála-
stjóri alt það e'ni og áhöld, sem
siik vinna útheimtir.
Þegar maður kemur til vega-
málastjóra að falast eftir viunu,
til dæmis við vegagerð, þá er
vanalega fyrsta svarið, að hann
geti ekki borgað hátt kaup;
landið hafi í svo mörg horn að
líta, að þ&ð verði að fara spar-
lega með fó þess, og hann geti
ekki forsvarað fyrir ríkisstjórn-
inni þetta háa kaupgjald, ekki
einu sinni hid almenna verka-
mannakaup, sem er kr. 1,20 á
tíma.
Því var það, að í fyrra eins
og að undanförnu var í vega-
vinnu borgáð lægra kaup. Hæsta
kaup í fyrra. við vegaviunu var
95 aurar á kl.st. og sums staðar
ettir sögn ekki nema 50 aurar
á kl.st. Þetta 95 aura kaup var
víst borgað hérna megiu við
Hellisheiði. En íyrir þetta kaup
fengust ekki til að vinna aðrir
en óvaningar, en það er með
vegavinnu eins og svo marga
aðra vinnu, að því vanari sem
maðurinn er, því meira afkastar
hann og gerir verkið miklu
betur.
Eins og að framan sést, þá
hefir vcgamáiastjóri sparað land-
sjóði þarna 25 aura á kl.st. á
hvern mann. í augum vegamála-
stjóra er þetta að sjáifsögðu ekki
svo [ítill sparnaður. En með
dæmi ætla ég að sýna, að þetta
er að eins að hlunnfæra íands-
sjóðinn.
Þegar borið er ofan í veg,
þá er haíður maður á veginum
til úrmokfsturs, og það er vanda-
verk og helzt ekki fáandi í
hendur öðrum en þeim, sem
bæði .er vandvirkur 0g vanur.
Við þann starfa er að eins einn
maður, ef vanur er, og kaup
hans væri því með almennu
kaupi 12 kr. á dag. En þar som
að eins er um óvaninga að ræða
og því iægra kaupið, þá væri
það kr. 9:50 á dag.
• Nú verða mennirnir að vera
tveir sökum vankunnáttu sinnar,
og verður því kaup þeirra beggja
19 kr. á dag. Landssjóður verð-
ur því að borga þarna 7 kr.
meira á dag, heldur en hann
hefði þurft að gera, ef hærra
kaupið hefði verið greitt og
vönu mennirnir teknir, að því
óuleymdu, að verkið hefði þá
líka verið miklu betur gert.
Þetta tel ég heldur dýra til-
raun á kostnað landssjóðs til
þess að setja niður kaup verka-
manna, já, engu ódýrari en
sandþurkunarkassinn forðum.
Tilgangurinn er auðsær. Hann
er vitanlega sá að sýna vinnu-
kaupendum frám á. að það sé
óþarfi að borga svona hátt kaup,
að hann (vegamálastjóri) geti
fengið menn fyrir miklu minna
kaup en aðrir, en hitt er ekki
talað um, hvað miklu fleiri menn
þurfi af hinum kauplægri til
þess, að hægt sé að afkasta
jafnmiklu verki og ef vanir
væru.
Vitamálastjóri vildi í fyrra fá
menn fyrir sama kaup og vega-
málastjóri við vitabyggingar
eystra og sagðist ekki geta for-
svarað það við landsstjórnina að
borga meira en vegamálastjóri.
En vitamálastjóri gat ekki frem-
ur en hinn fengið nema óvant
fólk og tók þá heldur þann
kostitin, sem og sjálfsagt var, að
borga hærra kaup og hafa sitt
vana fólk,
Sparnaðarviðleitni vegamála-
stjóra kemur vfðar fram en hér
að framan er ságt, enda væri
það dálítið skringilegt, et svo
væri ekki, því að stöðu sinnar
vegna ber honurn skylda til
þess að ausa ekki fé úr lands-
sjóði að óþörfu, og þvf var það,
að vegamáfastjóri keypti í fyrra
benzín at mági sínum, Hallgrími
Benediktssyni, fyrir 1 kr. pr. kg.,
er Landsverzl.seldi þaðá 93 au. kg.
og í júní eða júlí, þegar Lands-
verzlun selur á 70 aura hvert
kg., kaupir vegamálastjóri áfram
af sama manni á 1 kr. pr. kg.
Þá er mismunurinn þó orðinn
30 aurar pr. kg. Alt er þetta
gert af eintómri sparnaðarvið-
leitni fyrir landssjóðinn. En þess
verður þó að geta, að heiði
vegamálastjóri ekki keypt af
Hallgrfmi beozínið, þá heíði
Hallgrímur ekki getað selt það
nema með stórkostlegu tapi, og
slíkt mátti vitanlega ekki koma
tyrir, þar sem vegamálastjóri var
mágur hans og gat bjargað þessu
við svona í kyrþeí,
Slík ósvinna, sem. þessi, að
setja niður kanp verkamanna
landssjóði og þeim sjálfum til
stórskaða, má alis ekki líðast
vegamálastjóra lengur. Verklýðs-
félögin verða að taka hér í
taumana. Heldur ma landsstjórn-
in ekki líða vegamálastjóra þuð
að kaupa beozfn og smurnings-
olíur annars staðar en hjá Lands-
verzlun svo Iengi sem Lands-
verziun hefir þær vörur til og
það með miklu lægra verði.
Heyrst hefir, að vegamála-
stjóri ætli ckki að borga nema
60 aura á klst, í sumár áustur (
Holtavegi, og ættu verkiýðsíé-
lögtn að spyrjast fyrir um, hvað
hæft væri í þessu, og ef satt
rpyndist, þá ætti að senda mann
þangað austur til þess að koma
vitinu fyrir þá menn, ef nokkrir
væru, sem ætluðu sér áð vinna
íyrir þetta kaup.
Vega gerð armaðu r.
tslaodsbanki.
Bréf hr. Eggerts CíaeKsens
bankastjóra hið síðara, er getið
var í gær, hljóðar svo:
>Til ritstjóra Alþýðublaðsins.
Ég þarf aftur að biðja yður,
herra ritstjóri, að taka af mér
nokkrar línur í blað yðar út af
átramhaldandi át ácum >Dufþaks<
á íslard^banka í Alþýðublaðinu,
sem kom út í gær.
Það er ósatt, að ég hafi á
fundi Gunnars Sigurðssonar í
Nýja Bíó í vetur sagt nokkurt
oið í þá átt, að íslandsbanki
skoðaði sér það óviðlcomandi,
hvert gengi væri á íslenzku
krónunni. Eu ég sagði, að sú
bjálp, sem aíþingi og stjórn
kynui að veita til þess að bæta
gengið, væri ekki hjálp handa
íslandsbanka — og heldur ekki
handa Landsbankanum —, heldur
væri sú hjálp veitt vegna hags-
muna almenuings til þess að