Muninn - 25.02.1930, Page 1

JVIU N I N JM 4K
-—----(o) Útgefandi Málfundafélagið Huginn G. A. O—-
Eitstjóri: Einar Ásmundsson. Afgreiðslumaður: Tr. Pjetursson. Ábyrgðarmenn: Ritnefndin.
3. árg.
Akureyri þriðjudaginn 25. febrúar 1930
5. tbl.
Gröfin í Búsent (Búsentó).
eftir
A. Graf v. Platen-Hallermiinde (1796-1835).
Upp frá Búsents dimmu djúpi
drynja öldur þungum hreimi,
sorgartónar sárir berast
sollnum upp úr vatna geymi;
svífa um fljótið svipir Gota,
sveifla rekkar törgum óðir;
Alarik, sinn öðling látinn,
íturmennið, harma þjóðir;
óraveg frá ættarlandi
ungur hilmir hnje í valinn,
meðan ennþá Ijósum lokkum
lifsins vorsól glæsli halinn,
og á elfar bökkum breiðum
bragnar streittust geystum móði,
ánni grófu annan farveg,
í hann veittu straumsins flóði,
gröf á þurrum grófu botni
grami hetjur brynjum varðar,
stoltum buðlung stríðs á fáki
steyptu þar í húmið jarðar;
mæran hilmi moldu jusj,
mætan fák og gullið reiði,
seggir vildu að sefið yxi
sígrænt hátt af öðlings leiði;
var svo aftur veitt að ánni,
varð þá gnýr í kappa liði,
fossi lík i fornar slóðir
freyddi elfan þungum niði;
söng þá herinn: Sofðu gramur,
svæfður dimmum vatna kliði,
hjer ei raskar rómversk ágirnd
ræsir þínum grafarfriði.
Herljóð gylfa Gotar sungu,
glumdu sverð á breiðum röndum,
hvelfdu barm þinn Búsents alda,
ber þau heims að ystu ströndum.
(Lausl. þýtt af Á. Þ.).«
Eins og kunnugt er fór Alrik,
konungur Vestgota, herskildi um
Ítalíu, í byrjun 5. aldar (e.
Kr.), og tók sjálfa Rómaborg
24. ágúst 410; leyfði hann her-
mönnum sínum að ræna borgina í
sex daga, og lagði ríkt á vjð þá að
eira kirkjum og konum. Nokkru
síðar dó þessi mikli herkonungur
í bænum Cosenza í Calabríu, er
hann var á herferð um Suður Ítalíu.
Til þsss að enginn skyldi geta rask-
að grafarró konungsins, er var mjög
dáður og elskaður af hernum, Ijetu
þeir gotnesku höfðingjar, er með
honum voru, heygja hann í botni
Búsentó fljótsins, er rennur fram
hjá Cosenza. Petta gerðu þeir með
þeim hætti, að þeir veittu fljótinu
úr farveg þess, grófu djúpa gröf í
miðjum farveginum og heygðu þar
konunginn; Ijetu þeir hann iitja í
öllum hertýgjum á hans eigin stríðs-
hesti, er búinn var dýrindis reið-
týgjum, og marga dýra gripi úr
gulli og silfri og aðrar gersemar
lögðu þeir með honum í gröf hans.
Að því búnu var gröfinni vandlega
lokað — og ánni þá veitt aftur í
fyrri farveginn. Margir herteknir
menn og þrælar voru látnir vinna
að þessu starfi, og Ijetu Gotar
drepa þá alla að verkinu loknu;
skyldi enginn geta sagt Rómverjum
hvar Gota drottinn væri grafinn; er
gröf Alariks því ófundin til þessa
dags.
Menn gráta ekki mikið meðan
enn eru til vonir með þeim. En
þegar þær eru horfnar, skoða menn
alt með þurrum augum. Ró kemur
af vanmætti.
Frá siðasta skólameisfara á Hólum.
(Ur óprentaðri ritgerö).
\ f
Sama árið, sem Hólaskóli hætti
störfum, hófst barálta fyrir endur-
reisn hans. Pá var skólameistari á
Hóium Páll Hjálmarsson (f. 1752, d.
1830). Hann var af góðu bergi
brotinn, systursonur Bjarna land-
læknis Pálssonar, Gunnars prófasts-
í Hjarðárholti og þeirra systkina.
Honum hlotnaðist óvenju-góð ment-
un. Hann var háskólakandidat, bæði
í málfræði og guðfræði. Honum
hefir verið létt um nátp, sem hann
átti ættir til, en hneigður var hann
til drykkjar, sem þeir frændur fleiri,
bæði fyr og síðar. Hann var gamall
kennari Magnúsar Stephensens.
Lætur konferenzráðið vel af honum
og kenslu hans, þó að stórum
meira lofsorði lúki hann á Halldór
konrektor, bróður hans, lærdóm
hans, lipurð og tilsögn.1) Páll skóla-
meistari gerði það skörungsbragð,
að fara utan sumarið 1802, á stjórn-
arfund, og leita nokkurrar leiðrétt-
ingar á skólamálum Norðurlands.
Var slíkt drengilega ,og djarfmann-
lega ráðið, ekki sízt er lítil von var
um árangur af slíkri för. Varð þess
ekki vænzt, að Páll skólameistari
fengi utanlands í máli þessu meira
á orkað, heldur en jafn-gildur maður
og fylginn sér og Stefán Pórarins-
son. Pað er altaf fallegt, að freista
alls, sem freista má, til sigurs mál-
stað sem menn ætla góðan, þó
að Iítil sé sigurvon.
') Tímarit Bókmentafélagains 1888, bls
200—201.