Muninn - 01.03.1946, Page 1

Útgcfandi:
Málfundafélagift
„HUCIN N“
M. A.
MUNINN
Iiitstjóm:
Aðalsteinn Sigurðssim
Kristján Rúbertssori
Olajur Halldúrsson
J3. árgangur
AkureyrL marz 1946
5. tölublað
Þórunn Bjarnadóttir:
Sa/i gamli
Maður er netndur Salómon Rósin-
kransson. Hann bjó lengst á koti .því,
sem heitir að kolafæti. Og þótt liann
stundaði búskap mikinn hluta ævinn-
ar, er ekki unnt að segja, að hann hali
verið búhöldur góður, enda var liann
fremur fátækur og er það enn. Eg vil
nú reyna að lýsa Sala gamla dálítið, en
Sa!i er hann almennt kallaður.
Hann er lítill maður vexti, lierða-
breiður og hálsstuttur, samanrekinn
og þreklegur, þótt smár sé. Andlitið er
állstórt og breiðleitt, ennið hátt og
greindarlegt, augun blágrá og snör, og
hvessir hann þau gjarna á þann, sem
hann talar við. Nefið er í meðallagi
stórt og nálgast það að vera króknef.
Munnurinn er stór, varirnar þunnar
óg samanbitnar. Andlitsfallið er reglu-
]egt, og út úr svipnum skín viljafesta.
f lann hefir mikið alskegg, og er það
nú orðið hélugrátt eins og hár og
áugnabrúnir, enda er maðurinn nú 86
ára gamall. Enn er hann léttur í spori
og hinn hvatlegasti í öllum 'hreyfing-
um. Framan af ævi sinni var hann for-
maður í Bolungavík og þótti duglegur
sjómaður, en eins og fyrr getur, bjó
hann lengstum á Fæti. Kotið átti hann
sjálfur, ásamt áhöfn allri. Sali var þrí-
kvæntur, og hétu konur lians Char-
lötta, Elín og Elísabet, og átti hann
röeð þeirn mörg börn. Elísabet var síð-
ásta kona hans, og varð hjónaband
þeirra lengst og farsælast. Frá ástamál-
um hans og kvonlrænum fara margar
skringilegar sögur. T. d. á hann að
hafa sagt, þegar einn vina hans ráð-
lagði honurn að leita ráðahags við
Elísabetu: „A, er þetta ekki baneitr-
aður djöfull?“, en fyrri maður F.lísa-
betar dó úr tæringu. Allt um það bjó
$ali sig samt í sín beztu föt, skömmu
eftir andlát annarrar konu sinnar, l)jó
bát sinn vel og prýðilega, og segir sag-
an, að hann hafi haft meðferðis peysu-
fatatreyju eina, sem var hin mesta ger-
semi, og hafi hann ætlað að freista kon-
unnar með henni, ef bónorðið sæktist
ekki greiðlega.
En endirinn var sá, að hann hafði
hana heim með sér, og voru þau gefin
saman í hjónaband skömmu síðar.
Samfarir þeirra urðu með ágætum,
enda þótt bæði fyrri hjónaböndin
hefðu verið heklur ófarsæl. Salómon
er ákafamaður mikill í lund, og allt
fram á elliár hefir hann verið eins og
hann væri að raka smjör úr eldi. Er
mér hann minnisstæður, þegar liann
kom heim til okkar í Vigur, sem ó-
sjaldan bar við, ásamt vini sínum og
félaga, sem var maður mjög rólyndur.
Var Sali þá varla seztur inn, fyrr en
hann fór að hafa við orð, að nú myndi
mál til að fara. En vinur hans tók j)ví
rólega og kvað ekkert liggja á. Fór þá
jafnan svo, að þeir dvöldust æðistund,
en aldrei mjög lengi, og gerði Sali þá
mat Jreim-. er fram var reiddur, hin
beztu sk.il, því að hann er matmaður
mikill og gengur heldur óðslega að
mat sínum, og er Jrað vani hans, Jrá er
hann hefir snætt, að reka all-óþyrnti-
lega frá sér ílát öll með annarri hendi,
svo að þeir, sem viðstaddir eru máltíð
lians og ókunnir eru háttum hans og
siðum, hyggja, að hann muni allt
brjóta, og það sætir furðu, að aldrei
skidi svo hafa farið.
Gestrisinn er Sali gamli með af-
brigðum, og vart höfðu menn stigið
fæti á land hjá kofa hans, fyrr en hann
var kominn og tók gesti við hönd sér
og leiddi inn í kofa sinn, þar sem Jaeir
hlutu hinn bezta beina, eftir Jrví sem
efni hans og ástæður leyfðu. Hann er
glaðlyndur og kann vel að meta gaman
og fyndni. Blöðin les liann með mikl-
um áhuga og fylgist með innanlands-
stjórnmálum af heilum hug og fer þá
jafnan hinum verstu orðum um stjórn-
málaandstæðinga sína, enda er maður-
inn ekki kurteis né fágaður til orðs eða
æðis. En hann er tryggur vinum sínum
og hollur þeim í hvívetna.
Á síðastliðnu sumri andaðist Elísa-
bet kona haris, og var hann þá neyddur
til að flytja frá Fæti til sonar síns í
Bolungavík. Gömlu hjónin höfðu Jrá
búið ein á Fæti í nálægt tíu ár. Þau
áttu nokkrar kindur og hænsni, og var
þaðallur bústofninn. Gamli maðurinn
heyjaði einn fyrir kindunum sínum
ásamt konu sinni og smástrák, sem Jrau
höfðu á sumrum til [tess að smala
kvíaánum, en liann færði alltaf frá
átta ám. Fyrrum var Fóturinn þéttbýll,
og bjó Jrar margt afkomenda hans, sem
fluttu svo allir til Bolungavíkur, og
vildu þeir Jrá taka gömlu hjónin með
sér. En Sali sat við sinn keip og vildi
hvergi fara, og finnst mér Jrað lýsa vel
tryggð hans og hollustu við Jrað, sem
honum þykir vænt um. Það vildi svo
til, að ég varð samferða Sala gamla,
Jregar hann flutti alfarinn frá Fæti,
skömmu eftir andlát og jarðarför konu
hans. Aldrei slíku va-nt sat hann nú
þegjandi og lotinn og horfði döprum
augum til lands, Jrar sem litlu kofarnir
hans stóðu dreifðir um túnblettinn,
sem hann átti svo mörg sporin og svita-
dropana á. Á ísafirði hitti ég harin svo
aftur inni á biðstofu augnlæknis. Sat
hann þar við hliðina á gömlum karli,
og varð Jreim skrafdrjúgt mjög. Loks
heyri ég, að Sali spyr: „Hvað hefirdu
nú átt margar konur?“ og er hinn
kvaðst hafa verið eingiftur, gall Sali
við all-luóðugur: „Og ég var nú að
láta grafa þá þriðju á dögunum. Ójá,
karl minn sæll.“
Mér virtist hann vera farinn að taka
gleði sína aftur, enda hefir Sali gamli
aldrei látið bugast af andstreymi lífs-
ins, því að bann er gæddur óvenju-
miklu lífs- og sálarjrreki, og glaðlyndi
hans og kátína virðist ódrepandi.