Muninn - 01.12.1949, Blaðsíða 14
22
MUNINN
KVÖLD
Jónatan Jökuls gekk um gólí: í her-
berginu sínu og var sýnilega í mjög
æstu skapi. Dökkt hárið stóð út í allar
áttir, og skyrtuhálsmálið var £rá-
hneppt, en risastóran hnútinn á skræp-
óttu bindinu bar við þriðju efstu
skyrtutöluna. Orsökin að þunglyndi
lians var skrifleg eðlisfræði, er fram
átti að fara daginn eftir. Jónatan hafði
aldrei verið sterkur í því góða lagi, og
nú kunni liann nákvæmlega ekki neitt.
Þetta hafði ekki verið tilkynnt fyrr
en þennan sarna dag, og var því lítill
tími til lestrar.
A miðju skrilborði Jónatans lá eðlis-
fræði-kennslubókin opin. Umhverfis
liana voru stórir staflar af bókum,
stílaheftum, blöðum og því um líku.
Þetta dót þakti borðplötuna algjörlega,
þannig að hvergi sá í gegn. Eftir þessu
var herbergið allt, alls staðar rusl í
stórum hlöðum, hvert sem litið var.
Eftir að hafa ætt fram og aftur um
gólfið góða stund, fékk Jónatan sér
loks sæti í hægindastól. Þó kastaði
hann fyrst fatahrúgu, sem í stólnum
liafði legið, á gólfið. En hann sat þar
ekki lengi. Hann hugsaði með sér, að
hann yrði að reyna að lesa eitthvað svo-
lítið, jafnvel þótt hann botnaði ekki
fremur í þessu en kínversku eða ein-
hverju slíku. Þetta próf hafði svo mik-
ið að segja fyrir liann. Ef honurn tæk-
ist það ekki vel, yrði vetrareinkunnin
fyrir neðan allar hellur, en við því
mátti liann alls ekki. Nei, liann var
ur okkar til aðstoðar og drógum liana
upp úr forarsíki því, er hún hafði fall-
ið í. Ráðsmaðurinn, sem var nærgæt-
inn maður, tautaði eitthvað í barm
sér, að skrambans stéttin væri oft vara-
söm, og studdi liana síðan út úr fjós-
inu.
Niðurlút og kroppin í herðum staul-
aðist hún fram stéttina. Sem snöggvast
kerrti hún lmakkann, er hún sá vinnu-
konu sína veltast um í krampakennd-
um hlátri uppi í einum básnum. Síðan
læddist hún út, hægt og auðmjúklega.
Um leið og hún steig út úr dyrunum,
spann ofurlítill maur fyrsta þráðinn í
litla vefinn sinn, því að nú var þeirra
ríki að rísa upp.
alveg ráðalaus. Hefði nú bara kennar-
inn ákveðið að hafa það einum degi
seinna. Þá hefði hann getað lesið bæði
í kvöld og svo seinni hlutann á morg-
un og annað kvöld. En þetta, hann
gæti ekkert lært á einu kvöldi, það var
allt of stuttur tími.
Hann settist nú við skrifborðið og
reyndi að einbeita sér við lesturinn.
En það var þýðingarlaust.
Hefði liann einungis meiri tíma,
væri allt í lagi. En nú vissi hann ekki,
hvað yrði bezt að lesa og þýðingarmest,
þar eð hann kæmist ekki yfir allt.
„Nei, þetta er sko ekki hægt,“ sagði
hann upphátt við sjálfan sig og skellti
bókinni aftur. Hann stóð á fætur og
ætlaði að fá sér að reykja. Með það
fyrir augum gekk liann að jakkanum
sínum, sem lá samanvöðlaður á legu-
bekknum, og tók að leita í vösunum.
Þar fann hann margs konar drasl, en
engan sígarettupakka.
Það mátti svo sem vita það, ekkert
til að reykja. Hann tautaði nokkur
blótsyrði, valin af handahófi, og fannst
sem lífið hefði snúið að sér óæðri end-
anum þessa stundina. Ákvað hann því
að leita sér andlegrar hressingar með
hjálp útvarpsins,þessa tæknilega rneist-
araverks mannanna, og kveikti í því
skyni á tæki sínu. En það virtist heldur
ekki vera í góðu skapi þessa stundina,
ef dæma skyldi eftir þeim brestum og
stanzlausu óhljóðum, sem það gaf frá
sér.
Var Jónatan þess vegna fljótur á sér
að skrúfa fyrir það aftur, og settist nú
enn einu sinni við borðið og reyndi
að lesa.
En það dugði lítið, hann gat ekki
einbeitt sér að verkefninu. Hefði
prófið nú ekki átt að vera fyrr en hinn
daginn, væri allt í lagi. Þá gæti hann
byrjað á byrjuninni í kvöld og haldið
áfram á rnorgun.
„Jónatan," heyrði hann móður sína
kalla neðan af neðri hæðinni. „Það er
sími til þín, góði.“
Síminn, hver í fjáranum gat það nú
verið? Hann vildi helzt ekki tala við
neinn, en stóð samt á fætur og gekk
niður. Það reyndist vera umsjónar-
maður bekkjarins að tilkynna honum,
að einhverra hluta vegna yrði frí í
skólanum að morgni, og sömuleiðis,
að skriflega eðlisfræðin rnyndi þá fær-
ast aftur um einn dag.
„Frí! “ Jónatan lá við að hoppa af
kæti. Hann leit á klukkuna. Jú, það
væri ennþá rétt tími til að komast í
bíó. —
Hálfdan.
GRÁNI
Sólbjartan vormorgun tók ég eftir
því, er ég kom á fætur, að hrossin
heima voru komin í þéttan hóp
frammi og uppi í brekkum, og ókyrrð
rnikil var á meðal þeirra. Mér lék hugT
ur á að vita, hvað væri á seyði, og
og snaraðist þangað. Þegar ég kom
nær, sá ég, að fætt var lítið, grátt fol-
ald, og hrossin kepptust öll um að vera
hjá því. Þetta folald var hestur, sem
hlaut nafnið Gráni.
Snemrna sáust merki þess, að Grána
var létt um gang. Hreyfingar hans
voru liprar og gangurinn fjaðurmagn-
aður.
Ég horfði oft á hann þreyta leik
með öðrum ungviðum. Hið þykka,
tvíklofna fax blakti á knálegum
makka, og augun tindruðu af æsku-
fjöri. Ég beið þess með eftirvæntingu,
að Gráni kæmist á tamningaraldur,
svo að hægt yrði að reyna gæði hans
til hlítar.
Hann varð engum til vonbrigða.
Hann var harðviljugur og hrekk-
laus, en Jrótti all-ærslagjarn fyrst í stað.
— Mér er í ríku minni, er ég kom
honum fyrst á bak. Ég fann, að hann
vildi hlaupa, en hélt aftur af honum,
Jrar til við komum á slétta völlu, þá
latti ég hann ekki lengur. Gráni smá-
jók skriðinn. Fótatakið var öruggt og
hratt og limaburðirnir þýðir. Sælu-
og gleðitilfinningar gagntóku mig.
Að svífa áfram á hásumardegi við
fossanið og fuglakvak, og það á slík-
um hesti. Það var óviðjafnanlegt. —
Eftir nokkra stund ætlaði ég að hægja
ferðina, en þá var það Gráni, en ekki
ég, sem réði. Hann flaug áfrarn. Svit-
inn jókst, og nasavængirnir þöndust
út. Svo leit út, að hið eina boðorð,
sem hann þyrfti að fara eftir, væri að