Muninn - 15.02.1955, Blaðsíða 2

2
MUNINN
r \
MUNINN - blað Menntaskólans á Akureyri !
RITNEFND: PRENTNEFND:
Lára Samúelsdóttir, VI M Asgeir Karlsson, VI S
Helgi Hallgrimsson, VI S Pál! Þórliallsson, V M
Emil Hjartarson, V M Svavar Hanksson, Landspr.d.
Kjartan. Gislason, IV M ÁBYRC.ÐARMAÐUR:
Ágúst Sigurðsson, III II Gisli Jónsson
PRENTVERK ODDS BJÖRNSSONAR H.F.
l y
tilfinningar. Það er eins og einhver innri
sjón fylgist með hreyfingum þínum, eins og
hendinni sé stjómað hárnákvæmt af hinni
stormandi vakningu. fieethoven skapaði sín
stórbrotnustu verk heyrnarlaus. Þó er þetta
sjaldnast lokastigið hjá þeint listamanni,
sem hefur öll skilningarvit óskert. Nú liefst
hin vægðarlausa barátta við formið. Hin
fyrstu áhrif varðveitast að vísu að nokkru
leyti. Nú verður allt að endurskoðast, sér-
hvert form verður að hafa sína vissu legu
og lögun, og ennfremur stendur sérhvert
'form í sambandi við heildina. Hjá heil-
brigðum manni verður nú sjónin virkur
þátttakandi ,hvert einstakt smáatriði verður
að vera þrauthugsað, nákvæmni formbygg-
ingarinnar er svo undir því komin, á hve
háu þroskastigi hin vitsmunalega formhugs-
un þín er. í myndum Kandinskýs, þess sem
raunverulega uppgöt\aði þá hreinræktuðu
(abströktu) list, sem við þekkjum í dag, sjá-
um við, hve fullkontlega er hægt að liafa
vald yfir öllum eiginleikum formsins,
hreyfingu, kyrrstöðu, rúini, legu, lögun og
sambandi þess einstaka \ið heildina, eða
baráttuna við að samræma liti og form.
Þetta eru aðalatriðin í sambandi við gerð
myndar. Sumir liafa gert myndir, sem virð-
ast góðar við fyrstu sýn, en verða hjóm og
innihaldsleysi við nánari athugun, vegna
þess að ekki hefur verið gengið hreint til
verks, menn hafa sniðgengið sannleikann.
Þeir hafa reynt að fela þroskaleysi sitt bak
við fánýtt skraut og ioddaraskap, heimsku-
lega fyndni, sem ekki kemur myndlistinni
við. því að eitt af elztu og sígildustu aðferð-
um mannsins til að gerar sér grein fyrir um-
heiminum og lífinu yfirleitt var einmitt
myndlistin, hún var í upphafi allt í senn,
frásaga, vísindi osj sú fullkomnasta túlkun
umheimsins, sem menn þekktu. Það er að
segja sá grundvöllur, sem öll mannleg 'hugs-
un hvílir á. Leonardo da Vinci drepur að-
eins á þetta, hann segir: „Ef þér afneitið
málaralistinni, þá afneitið þér vísindun-
um“.
Hér á Islandi hefur þessi listgrein, sem er
svo ríkur þáttur í hugsanalífi sérhvers þess
manns, sent stendur í einhverju sambandi
við uppruna sinn eða skilur hann, orðið
fyrir óvenju miklu skilningsleysi, menn sem
bókstaflega hafa ekki hugmynd um, ltvað
myndlist í raun og veru er, korna fram á
sjónarsviðið og þykjast færir um að sanna,
að nútímalist sé helber hégómi.
Fyrst er að gera sér grein fvrir því, 'hvað
það er, sem einkennir alla góða list á öllum
tímum, eins og Hörður Agústsson lístmálari
segir einhvers staðar: „Skilningsleysið á
abstraktri list stafar einfaldlega af skilnings-