Muninn - 01.02.1971, Blaðsíða 6

I sambandi við þær grillur þínar, að
aldrei megi vara við og hallmæla þessu
Islands óláni án þess Rússum sé bölvað í
leiðinni vildi ég spyrja: Hafa Islendingar
eitthvað óheilbrigða afstöðu til inn-
rásarinnar í Tékkóslóvakíu eða annara of-
ríkisaðgerða Rússa? Eru Rússar, þótt slæmir
séu, það versta sem steðjar að jfslenzku.
þjóðlífi, menningu og sjálfstæði í dag? Eru
það Rússar sem eru að gera þjóðarsál Is-
lands að sál hunds? Ef til styrjaldar
kemur er þetta bara búið,- allt.
Þú réðst á það í grein minni, þar sem
fjallað var um framleiðslu menntamanna handa
óbreyttu þjóðfélagi. Hafi ég þar gefið högg-
stað, vil ég geha frekari grein fyrir meintum
staðreyndum málsins. Hér er um að ræða eitt
helzta ásteytingsefni hinnar ungu alþjóð-
legu nemendahreyfingar, hverrar vísir er
enn rýr hérlendis.
I almennum skólum er nánast engin til-
raun gerð, til að temja nemandanum heil-
brigða og frjóa hugsun,_hæfileika til að
velja^og hafna, gagnrýna og skapa betra.
Þess í stað kemur hann yfirleitt út sem
e.t.v. fróð, en_fjarska ósjálfstæð persóna,
sem -hlýðir og þiggur.
StúdentsprÓf er lykill að háskóla.
Með vaxandi tækni vex sérhæfing mennta-
mannsins, en sjóndeildarhringur hans um um-
hverfi sitt, þjóðfélagið, þrengist jafn
framt. Síðan festast þeir, sem þröngsýnir,
hálfvélrænir auðnuleysingjar í stöðum auð-
valdskerfisins og puða þar ógagnrýnir og
sáttir við kaupið, unz "ömenntaður verka-
lýður'" upphefur agg og nöldur. Skólarnir,
sem ættu að mennta í þágu betra þjóðfélags,
eru þannig vopn íhaldsins, en það er slæmt.
Það er gamalkunn íhaldskenning og dá-
lítið vitlaus að jafna saman nasisma og
sósíalisma; .
Nasisminn grundvallaðist á fölsuðu
hugmyndakerfi kapitalisma, ægilegu ofbeldi,
þjóðernisgorgeir, hernaðardrambi, furðu-
legri tilbeiðslu á heilalausum mælskumanni
og"sjarmör" og takmarkalausri múgsefjan,
allt undir yfirskyni persónufrelsis og
frjáls framtaks. Hitler lagði álíka mikið
til höfuðs sósíalista og gyðinga.
Sósíalisma ætti ekki að þurfa að útlista
fyrir gömlum sósíalista. Hitt er sönnu
miklu nær og raunar anzi sláandi , hvað
veruleikinn í t.d. amerískri pólitík nú-
tímans svipar til nasismans, þar sem kyn-
tröllin (og auðjöfrarnir) æra fólk til
fylgis við sig með loforðum um aga x vakn-
andi þjóðlífinu og niðurbælingu óánægðra
afla, svo sem negra og vinsþri manna, en
önnur stefnuskrá er léttvæg.
Þú greipst á það ráð íslenzkra hægri-
manna að prísa vort frelsi og lýðræði og
bentir í því sambandi í ýmsar áttir á
einræðisríki, svosem Austur-Evrópu.
Eg hef áður (í Hælistíðindum) skrifað
um "vestrænt lýðræði" í sambandi við fjöl-
miðlun og skoðanamötun, svo ég sleppi því
núna. En lýðræði er í þessu tilfelli ærið
hæpið orð. Fólk fær svosum að greiða sitt
atkvæði, en höndin hefur yfirleitt orðið
fyrir margvíslegum áhrifum aður en hún
"krossar".
Vestrænt þjóðskipulag viðheldur sér
með háþróaðri tækni, sem skapar flestum
þolanleg efnahagsleg lífskjör. Jafn framt
því _eru mönnum skapaðar þarfir, magnaðar
með auglýsingum. Þarfirnar verða sameigin-
legur hagsmunaþáttur bæði verkamanns og
framleiðanda; verkamaðurinn fær vinnu. eig -
andinn græðir. Dæmi: Ilmefnaverksmiðja.
vopnaverksmiðja (skapar þörf fyrir stríð),
þvottaefnisverksmiðja. Neyzla okkar og
gerviþarfir krefjast gífurlegs hráefnis.
Það fæst, að miklum hluta,fyrir lítið úr
þróunarlöndunum, sbr. það, sem áður var sagt
um U.S^A. og á við um fleiri nægtaríki. Um
leið er verkamanninum talin trú um, að hann
hafi það ágætt. Svo puðar hann alla daga
alla ævina í sálarlega niðurdrepandi leiðin-
legri vinnu fyrir húsi, kannski bíl.
I sjónvarpi sér hann e.t.v. hryllings-
mynd frá Vietnam ("bandarískum harmleik",
Mbl.) en líka auglýsingu fyrir bílasýningu
og krossar jafn nær í næstu kosningum, eins
og svefngengill. Tilbúnu þarfirnar verða
hans þarfir. Hann fær þörf fyrir óbreytta
samfélagshætti, óbreytt stjórnarfar.
Hann er orðin ósjálfstæð og viljalaus sk-
epna í þjóðarhjörðinni.
Bor^arastéttin, aðallega atvinnurek-
endur, ráða svo framleiðslunni og verðlagi
í landinu. Þeir ráða hvort rísa skuli út-
lend álver; verða skuli gengisfelling; her
skuli úr landi o.s.frv.
Fullt lýðræði fæst ekki fyrr en með
sameign framleiðslutækja og stéttlausu þjóð-
félagi. Karl Marx lagði grundvöllinn að
slíku þjóðfélagi með vísindum sínum og heim-
speki. Ekki er þó endilega öllu borgið með
afnámi eignaskiptingar, svo sem sést í Sovét.
Þar er einræðið í höndum þröngrar embættis-
mannaklíku í stað auðmannanna, það varð ó-
happ, sorglegt og æði afdrifaríkt. Líklega
er einna efnilegastan sósíalisma að finna
einu ríki austar. Þar fara bændur og verka-
menn í háskóla, sem kennarar og nemendur í
senn með stúdentum., og læra til að verða
betri menn, innræta sér sósíalisma og sam-
félagskehnd . Jæja: samtvinnað "atvinnu-
lýðræðinu" okkar og samskonar er svo "skóla-
lýðræðið". Ha! Hvurju ráðum við? Við
ráðum, hver skrifar í kladdann, við ráðum
hver sendist fyrir þig,- búið. Ef við
gerum samþykktir um hagsmunamál er hlegið
að okkur á æðri stöðum. Annars voru þau
að drepa þjóðmáladeild, blessuð börnin.
Umræður um þjóðmál eru víst alveg óþarfar og
raunar óæskilegár. Mogginn og Sjónvarpið
segja okkur,hvað halda skal um heimsmálin.