Muninn - 20.01.1972, Blaðsíða 6

Litli-Muninn
Útgefandi hf. Skólafélagið Huginn, Akureyri.
Framkvæmdastjóri Sumarliði R. Vagl.
Ritstjórar Jón Guðmunz,
2455-0109.
Aðstoðarritstjórar Spectator Ásmundsson,
Tóti Matt.
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Samband frá skiptiborði.
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 225.00 á
í lausasölu
Maggi Snædal.
Stebbi Stef.
Bjössi Garðars.
Eiki Bald.
Stofa 8, Terían o. fl.
Sími 12481 (5 línur).
Norðurbyggð, sími 21767.
mánuði innanlands.
— ókeypis — eintakið.
TANNHJÓL OG TÖLVUR,
- EÐA HVAÐ?
Hingað í skólann er kom-
ið merkilegt tæki, Canon
reiknivél eða smátalva. Hún
hefur allmörg minni og á ein
um stað á ásláttarborðinu
stendur „Programm" og á
þessum fleti er takki sem á
stendur „on“ og „off“ og
annar þar sem á stendur
„operate“ og „learn.“
Stundum finnst mér sem
bekkurinn sem ég er í sé
eintómar Canon-smátölvur.
í upphafi tímans stillir kenn-
arinn allar á „on“ og hinn
takann á „learn“, síðan spil-
ar hann tólfhent á allt sam-
an. Og þessar smátölvur inn
byrgða formúlur og kvaðrat-
rætur, funktionir og formúl-
ur af mikilli áfergju og mala
og suða af eintómri ánægju.
Síðan allt í einu tekur kenn-
arinn eina af þessum mask-
ínum upp að tflunni. Hann
gætir þess að stilla af
„learn“ yfir á „operate" og
pikkar makindalega á skíf-
una hvað eigi að ópereita
(sem hann reyndar les upp
úr dæmaheftinu. Kennarinn
er líka talva, hann er stór
IBM-talva). Nú, allt gengur
ljómandi vell. Canon-smá-
talva innbyrðir rétt og óper-
eitar frábærlega.
Sumar bera af, aðrar slak-
ari, eins og gengur. Ein t. d.
er áreiðanlega með þræði og
transitora vitlaust saman
tengda. Stundum þegar hún
er stillt á ,,learn“, fer hún
að ópereita, sem er nú ekki
svo voðalegt. En verst er að
hún ópereitar ekki kvaðrat-
rætur og tölur, sem væri þó
eðlilegt. Hún tekur upp á því
að ópereita sjálfstætt með
alls kyns orð og það meira
að segja djöfulleg orð. Slíkri
tölvu er ekki hægt að gefa
hátt á prófi. Það er augljóst
mál. Hún er raunar engin
Canon-smátalva. Hún er því
þarna á röngum forsendum.
En það er orðið full seint að
gera nokkuð í málinu, svo
ætli hún fái ekki að vera
með, bölvuð.
Tölvu-lífið gengur sinn
vanagang. í vor verður sett-
ur gæðastimpill á allar smá-
tölvurnar. Hvítur stimpill
með stjörnu í — allar sam-
an eins.
Þó þetta sé lýsing á þeirri
deild sem ég er í, þá er ekki
þar með sagt að hún sé neitt
sérstök hvað fag-idjótisma
við kemur. — Síður en svo,
síður en svo. Þetta er svona
alls staðar. Enda ekki nema
von. Skólinn og öll þjóðfé-
lagsuppbyggingin stefnir ó-
trufluð að þessu göfuga
markmiði. Til að auka hag-
vöxtinn, velferð og framfar-
ir — mikil óslcöp. öll vel-
sældin hefur mikil dásamleg
heit í för með sér, því við er-
um eins og tannhjól í einni
risavaxinni og ógeðslegri
vélasamstæðu, eða eins og
talva, sem er mótuð í gata-
spjöldum með okkar á-
kveðna ferli götuðum þar á
— og drullu.
Hvað er þá til ráða?
Það er til lítils að krjúpa
á knjánum og biðja hvísl-
andi röddu: „frið, frið.“ Á
meðan argandi, gargandi, —
tryllitæki og blikkbeljur, —
geysa og þeysa allt í kring.
Slíkt er rammasta óraunsæi.
Við verðum að spyrja. Hví
er lögmál ofbeldisins ríkj-
andi, þegar allir (svo til)
vilja æðra lögmál kærleika
og réttlætis? Og við verðum
að svara og leita skýringa.
Þá komumst við brátt að
raun um að það stoðar lítt
að krjúpa og biðja. Þau öfl
sem standa að baki þessu
kerfi, stríðs og hörmunga, þ.
e. valdahópurinn, auðmenn
allra landa, þeir gefa sig ekki
við vænir einar.
Okkur ber að hafna al-
gjörlega þeirra hugmynda-
fræði, sem byggist á kapp-
hlaupi eftir efnislegum gæð-
um og lífsþægindum.
— Af erlendum vettvangi —
- - SÉRSTÆTT
ANDRÍKI
Nýlega barst í vorar hend-
ur skólablað þeirra MT-inga,
— Andríki. Ber nafngiftin ó-
neitanlega vott um þann sér-
stæða húmor, sem þrífst sunn
an heiða — og reyndar sér
víða stað í þessu blaði.
Hér er ekki. ætlunin að
halda uppi ,,gagnrýni“ á blað
þetta í venjulegum skilningi,
fremur en önnur blöð, sem oss
berast. En fyrir undarlega rás
eða hnyttni sögunnar, hafa
skapast nokkuð sérkennileg —
í aðra röndina skemmtileg —
tengsl milli MA og MT. Ber
þar vitaskuld hæst heimsókn
Gunnlaugs Stefánssonar til
vor, og í annan stað hið klass-
íska verk Einars Brunnæings,
„Skömm MT“ — sem e. t. v.
hratt skriðunni af stað. —
Vegna þessara samskipta og
svo hins, að 3. tbl. Andríkis
er að miklu leyti helgað vík-
ing Gunnlaugs kratakappa í
norðurveg (vona ég að engum
þyki, þólt vér notum íslend-
ingasagna stíl um dramatísk-
ustu atburðina) — báðu rit-
stjórar „Litla Munins“ undir-
ritaðan að fara um Andríki
nokkrum orðum, — eins kon-
ar móttökukvittun.
Það sem fyrst vekur at-
hygli vora í MT-blaðinu er
drungaleg mynd af Magnúsi
Snædal í andlátsramma — og
þar fyrir neðan standa orðin:
Grýla gengur aftur. (Afar and-
ríkt). En með því að fikra sig
niður síðuna, getur þar að líta
grein, sem einhver Þórhallur
Þröstur Ásmundsson, sem skrifar
þessa grein, þreifaði fyrst fyrir sér
í skáldskap, en hafði ekld hæfi-
leika. Nam byltingarhagfræði í AI-
sír í tvö ár, tök þriggja mánaða
moldvörpukúrsus í Kína, en sneri
sér að hreppapólitík og bókmennta
gagnrýni þegar heim kom. Kennir
nú kristnifræði við barnaskóla á
Raufarhöfn. — Helztu rit hans eru
nokkrar hjartnæmar minningar-
greinar um Framsóknarflokkinn. —
Myndin er tekin eftir 10 ár.
Tr. Tryggvason hefur saman
setta. Hún er stórbrotið lista-
verk. Er það undarlegt, að vér
höfum eigi heyrt manns þessa
getið, slíkur húmoristi sem
hann er. Þarf ekki að hafa um
það fleiri orð, en með þessari
grein er allt starf hernámsand
stæðinga í sex hundruð sum-
ur hrunið niður í grunn. —
Mest hrifumst vér þó af stíl-
brögðum höf. — og höfum af
veikum mætti reynt að beita
aðferð hans hér.
- - VEITZT AÐ
MT-MÖNNUM
„Bæði er nú, at mikit er
sagt frá fíflinu Ingjalds, enda
deilisk þat nú h'eldur víðara
en ek hugða.“ — í næstu
grein er Litli-Muninn (LÍM-
blaðið) heldur ósmekklega orð
um barinn. Sagt er, að þar sé
„mikið hallað réttu máli“,
„veitzt að MT-mönnum“,
„svívirðilegar árásir" á GS, og
„allt gert til að misskilja orð
manna“; blaðið „braut í bága
við þá almennu skoðun“, að
blaðamenn Litla-Munins ættu
að segja frá þinginu og skoð-
unum þingfulltrúa, en ekki
„sóa peningum“ til að „koma
sínum persónulegu skoðunum
á framfæri." — Sem sagt í-
haldssturta. Ekki nennum vér
Framhald á bls. 10.
Skólinn og hans uppbygging
er hluti af heildarkerfinu. Hann
er okkur næstur, því er eðli-
legt að einbeita sér að honum.
Skólinn okkar er spegilmynd
þjóðfélagsins eins og það var
fyrir tíu árum. Þau tálcn, sem
nú eru efst á lofti og dæma um-
rædda hugmyndafræði til
dauða, eru ekki enn farin að
hafa áhrif á spilverk skólakerf-
isins. Tákn eins og mengunin
sem kerfið er ófært að leysa
vegna innri mótsagna sinna. —
Streitan sem skapast líklega af
hinni ónáttúrulegu samkeppni
og áreitni borgarlífsins. Offjölg
unin sem er m. a. afleiðing mið-
sækni auðmagnsins og þeim gíf
urlega ójöfnuði sem skapast af
því. Og svona mætti lengi þylja
upp nánast óleysanleg vanda-
mál heimsins. Það þarf enga
sérstaka skarpskyggni til að sjá
hvert stefnir.
Er ekki kominn tími til að
öskra? Hætta að heimskast sem
viljalaust verkfæri í sínum af-
markaða kassa (eða fagi). —
Hætta að krjúpa og biðja, held-
ur öskra. Ryðja þessum rudda-
skap gróðahyggjunnar úr vegi
með öllum sínum sundurétnu
blekkingum. Hætta að miða allt
okkar starf við steinkassa og
blikkbeljur. Gefa skít í kerfið.
Skólinn okkar, stofnunin sú
er sálarlaus og hugsar ekkert.
Hún er önnum kafin við að
framleiða fagidjóta handa kerf
inu. Og kerfið hóstar og stynur
undan öllum gagnrýnum þjóð-
fðlagsverum. Það vill ekkert
nema fagidjóta. Atvinnuvegirn-
ir krefjast þess. Skólinn á ein-
göngu að fullnægja þörfum at-
vinnulífsins eins og prófessor
Ólafur Björnsson sagði eitt sinn
en hann var einn helzti áhrifa-
maður um stjórn efnahagslífs-
ins um árabil.
Nú fyrir nokkrum árum var
samin reglugerð, sem hafði fag-
idjótisma náttúrlega ofarlega
ofarlega á blaði, — en, samt
bólaði þar á ýmsu sem gott er.
Manngildi, sjaldgæft orð í öllu
lífsgæðakapphlaupinu, — það
hlaut nokkra meðferð og má
finna eina og eina grein í reglu
gerðinni, sem setur manngildi á
oddinn.
En reglugerð er bara reglu-
gerð og vinstri sinnaður ráð-
herra er bara vinstri sinnaður
ráðherra. í menntaskólunum
sitja enn á sínum rössum íhalds
samir ráðamenn og framkvæma
helzt ekkert af því sem reglu-
gerðin vill. Þeir eru bara íhalds
samir og það er okkar vanda-
mál fyrst og fremst. Það erum
við, þolendur ósómans, kenn-
arar og nemendur, sem verðum
að sjá svo um að breytingarnar
komist í framkvæmd.
Hér dugir ekkert „elsku
mamma". Það má ljóst vera, að
vinur okkar, krjúpandi og hvísl
andi sínar bænir út af fyrir sig,
í sínum ldefa, hann knýr ekkert
á og kemur engum til að hugsa.
Hér er ærið verk að vinna og
krefst aðgerða sem knýja á. Hér
er enginn kommúnismi á ferð,
það er rétt að vekja athygli á
því. Hér er aðeins um það að
ræða, hvort yfirvöldum skól-
anna eigi að lýðast að sitja á
nýju lögunum um menntaskóla
og reglugerðinni. Fremja Iög-
brot.
Hér þarf algjöra samstöðu.
Fyrr eða síðar verður hver og
einn knúinn til að taka afstöðu
til umhverfisins, afstöðu til
skólans. Þegar til kastanna kem
ur, er enginn hlutlaus í þeim
leik. Þeir, sem ekki eru með
okkur í umbreytingum þjóðfé-
lagsins, þeir eru á móti okkur.
Það ,er ekkert til sem heitir
hlutleysi.
Minnumst þess.
Haukur.
LITLI-MUNINN - 6