Muninn - 21.04.1972, Side 1
LITLI
MUNINN
12. tölublað. Föstudagur 21. apríl 1972.
Félags-
fræðideild
I verkfallinu var það ein meginkrafa nemenda hér við skól-
ann, að komið yrði á fót félagsvísindadeild. Öþarft er að fara
náið út í rökstuðning fyrir þessari kröfu, en nefna má, að sú
skoðun hefur lengi verið uppi, að þeir valkostir, sem nemend-
um eru nú gefnir, séu alls ekki fullnægjandi; þeir spanni mjög
þröngt svið, þ. e. a. s. annars vegar raunvísinda- og hins veg-
ar málanám. Hér vantar að sjálfsögðu millideild, félagsfræði-
deild. Þessari augljósu staðreynd til viðbótar, gefur mjög auk-
inn áhugi á þjóðfélagsmálum og manninum sjálfum þessari
hugmynd byr.
M. a. af framangreindum ástæðum var stofnaður (á vegum
Þjóðmáladeildar) starfshópur, sem kanna skyldi, hvort ekki
væri unnt að koma á félagsfræðideild hér við skólann strax
næsta vetur — og leggja síðan fram skýrslu um málið.
Hópurinn hagaði starfi sínu þannig, að athugað var, hverjar
námsgreinar ætti að kenna í væntanlegri félagsvísindadeild og
hvernig kennslu yrði háttað, gerði drög að námsskrá, aflaði sér
upplýsinga um framboð á kennurum o. s. frv.
Helztu niðurstöður hópsins eru birtar í þessu blaði.
Þar sem vitað er um áhuga nemenda á félagsfræðideild, er
það hlutverk hagsmunaráðs og skólaráðsmanna að sjá um
framgang málsins.
Ef áhugi yfirvalda er eins mikill á borði og hann er í orði, á
framförum I skólamálum, ætti sú barátta að verða auðveld.
Þar sem við nú vitum, að hægt er að byrja næsta vetur með
félagsfræðideild, er nauðsynlegt að nemendur sýni baráttuhug
ef með þarf.
Verkfallið í vetur var undirstrikun við kröfur okkar og at-
hugasemd við ræfildóm yfirvaldanna, frekar almenns eðlis.
Einn helzti ávinningurinn var þó sá, að nemendur fundu ljós-
lega saintakamáttinn. Með þá reynslu í bakhöndinni geta þeir
gengið bjartsýnir til starfa að umbótum á skólanum.
I starfshópnum um félagsfræðikennslu voru: F. Haukur
Hallsson, Þórólfur Matt., Magnús Snædal, Sumarliði ísleifsson,
Björn Garðars., Stefán Stef. og Þ. Ásm.
Hér fara á efíir drög að kennsluefni í væntanlegri félags-
fræðideild. Það skal skýrt tekið fram, að þetta eru einungis
drög, sisvona til að gefa mönnum hugmynd um á hvaða plani
námsefnið verði, samkvæmt okkar tillögum.
Jón Á. Sigurðsson hefur uppkast að drögum um kennslu í
heimspeki, en því miður barst það ekki til blaðsins áður en
það fór í setningu.
Um uppkast að kennslu í félagsfræði er svipaða sögu að
segja. Skýrslan barst ekki til blaðsins í tæka tíð.
Lokaorð: Af þessum skýrslum, sem hér hafa verið birtar,
ásamt og með skoðanakönnuninni annars staðar í blaðinu, má
það Ijóst vera, að bæði er grundvöllur og vilji fyrir félagsfræði-
kennslu í skólanum, svo og fullir möguleikar á framkvæmd
hennar. Þess vegna gerir Hagsmunaráð og Þjóðmáladeild, fyrir
hönd nemenda, þær kröfur til skólaráðs og menntamálaráðu-
neytisins, að þrjár kennarastöður verði auglýstar lausar til um-
sóknar nú þegar, í félagsfræði, hagfræði, sálfræði og heimspeki.
Þar sem hér er um brautryðjendastarf að ræða, og því mikil
vinna við skipulagningu deildarinnar, Ieggja ofangreindir aðilar
til, að sem allra fyrst verði ráðið í eina eða fleiri af þessum
kennarastöðum. Ofangreindir aðilar fara ennfremur þess á leit
að fá upplýsingar um umsækjendur og tillögurétt um ráðningu
þeirra.
Starfshópur um félagsfræðideild.
Mokkur atriði um mögu-
lega uppbyggingu hag-
fræði- og sálfræðikennslu
í menntaskóla
SÁLFRÆÐI
1.Inngangur
Frá byrjun ætti sálfræði-
nám að sameina upplifun og
kenningar. Sérhver einstakl-
ingur upplifir heiminn á sinn
sérstæða hátt, og mannleg
samskipti eru langáhrifamesti
þátturinn í mótun og þróun
slíkrar upplifunar. I hinum
margvíslegu og upplýsandi
samskiptum við aðra, öðlast
einstaklingur dýpri skilning á
sjálfum sér og öðrum. Námið
ætti því strax í byrjun og gegn
umgangandi, að fara fram í
litlum hópum, þar sem fyrst
og fremst er lögð áherzla á að
efla skilning og að þroska
hæfni sérhvers til samskipta.
2. Fyrirbyggjandi og fræðileg
sálfræði
a) Öllum þátttakendum
skyldi Ijóst frá upphafi, að
um bæði fyrirbyggjandi og
fræðilega sálfræði sé að ræða.
b) Bóknám: — I. Fyrir-
byggjandi starf.
Hjálparstarf. Samskipti og
samvinna í fyrirbyggjandi
starfi. Fjölskylda, félagar, vin
ir. Frelsi og sjálfsþroski. Á-
hættuhópar og breyttir lifnað-
arhættir. Samfélagið og geð-
heilsa.
II. Hópsálfræði (group
dynamics), starfshópar, mann
úðarsálfræði, existential-sál-
fræði.
Hópstarf:
I. Notkun myndsegulbands
til að gefa mönnum innsýn í
eigið atferli í samskiptum við
aðra.
II. Leikir. Ýmiss konar leik
ir, þar sem lögð er áherzla á
tiltekna þætti samskipta og
tjáningar: traust, spenna,
feimni, líkamleg starfsemi og
tjáning sálarástands (með lík-
amlegu atferli og orðfæring-
um), sjálfsábyrgð, heiðarleiki
o. fl.
b) Hópstarf: — III. Umræð
ur.
Hversdagslegar skynjanir (í
víðum skilningi) og hugmynd-
ir þátttakenda um sjálfa sig
og aðra, ræddar eins og verða
vilí. Ákjósanlegasta aðferðin
er að þessi þáttur sé að sem
allra minnstu marki fyrirfram
skipulagður.
Umræður.
Rætt um efni fyrirlestra.
Námsstarf: — I. Fyrirlestr-
ar. Kennari og námsmenn
flytja fyrirlestra um námsefn-
ið. Slíkt framlag námsmanna
skal metið sem hluti aðaleink
unnar.
II. Námshópar (seminar).—
Rætt um námsefni, sem allir
þátttakendur hafa kynnt sér.
III. Ýmiss konar kynningar
á sál- og geðlækningum.
3. Sál og geðlækningar
a) Ágrip af sögu og þróun
sálfræði, gðelæknisfræði og
lækningaaðferða, fyrir daga
Sigmund Freud.
b) Freud, freudismi, neo-
freudismi, ego-sálfræði —
megintilgangur er að kynnast
grundvallarhugtökum sálgrein
ingar, og klíniskrar sálfræði.
c) Staða sálfræði og geð-
læknisfræði í dag.
Tilraunastefna, atferlis-
hyggja, klínisk stefna.
Sómatísk og dýnamísk sjón
armið.
Geðlækningar, sállækning-
ar, félagslækningar: Starfs-
hættir og markmið.
Sjúkdómshugtakið. Sjúk-
dómsgreiningar.
Staða sál- og geðlækninga
sem vísinda.
d) Stofnánir og starfsemi.
þar sem sál- og geðlæknis-
fræðikenningum og aðferðum
er beitt. Spítalar, samtélags-
lækningar o. fl.
e) Samfélagið: Heildrænn
skilningur á samfélaginu. Sál-
greining og önnur félagsvís-
indi. Félagsleg ferli og efna-
hagskerfi. Firring. Hugmynda
fræðileg réttlæting. Félagsleg-
ur uppruni sálsýki og geð-
Framhald á bls. 4.
MEISTARI KVADDIJR
Steindór Steindórsson fer nú brátt að kveðja skólann.
Blaðið óskar honum gæfu og gengis.