Muninn - 01.11.1996, Blaðsíða 41
AA.alawi er land sunnarlega í Afríku.
Þar búa margar milljónir manna við allt önnur lífsskilyrði en
við eigum að venjast.
Svo ef þið viljið halda áfram að ímynda ykkur
frumskógarrómantík í Afríku, þá skuluð þið ekki lesa
lengra.
Ykkur til gleði og yndisauka tók ég viðtal við
piltung nokkurn hér í skóla sem fór og upplifði hina
raunverulegu Afríku.
Magnús Dagur Ásbjörnsson bjó í rúmlega tvö ár í
Lilongwe, höfuðborg Malawi ásamt fjölskyldu sinni.
Ásbjörn pabbi hans vann við þróunarverkefni þar og fylgdi
fjölskyldan honum út. Þau bjuggu í húsi byggðu úr
múrsteinum sem var þannig að hurðir pössuðu ekki
endilega í dyrnar, froskar, köngulær, rigning og rok áttu
greiða leið inn og út. Rafmagnið kom og fór annars lagið
eftir eigin hentugleik og vatnið úr krönunum varð að sjóða
og helst sía áður en það varð drykkjarhæft. Maggi gekk í
breskan skóla og kynntist ekki sálarlífi innfæddra strax þar
sem hann nýfermdur varð að
einbeita sér að því að læra
ensku áður en hann gæti byrjað
að hafa mikil samskipti við þá.
Magnús var í bekk með
krökkum frá fjölmörgum
þjóðlöndum af öllum kynþáttum
og trúarbrögðum. Þar lærði hann
hvað mest af samskiptum sínum
við bekkjarsystkini sín burtséð
frá námsefninu. Maggi kvað það
ekki hafa verið erfitt að kynnast
þeim þar sem þau voru vön því
að fá nýja öðruvísi krakka í
bekkinn og þrátt fyrir
byrjunarörðugleika hafi hann
strax eignast góða vini sem hann
heldur ennþá sambandi við í
dag.
Innfæddum kynntist
Magnús samt, en þó aðallega í
gegnum fólkið sem vann á heimili hans. Nú gætu sumir
hugsað: „ Já, var bara lifað flott eins og nýlenduherrar?"
En þannig var það nú ekki. Fjölskyldan reyndi að hafa sem
flesta í vinnu og borga þeim eins mikið og þau höfðu efni á
bara til að halda friðinn og koma í veg fyrir öfund í bænum.
Þau höfðu næturvörð, garðyrkjumann, kokk og þvottakonu
(það ber að taka það fram að þó að það hafi ekki verið
stráþak á bústað Magnúsar, þá var engin þvottavél til).
Garðyrkjumaðurinn James er Magnúsi
sérstaklega hugleikinn. Hann var frábær manngerð og
varð mikill vinur heimilisfólksins en það var vegna hans
sem þau kynntust mikið siðum og venjum innfæddra.
Garðyrkjumaðurinn dó í bílslysi og fjölskylda
Magnúsar hjálpaði til við að undirbúa útförina. Eftir hana
voru þau í miklu betri tengslum við fólkið í þorpinu. Seinna
frétti Maggi að besti vinur James sem hann kynntist við
útförina hefði eignast son og skírt hann James Magnús.
Malawar eru eins og annað fólk. Það þarf að
vinna traust þeirra og líklega var fjölskylda Magga mjög
hjálpleg því að vandamál þjónustufólksins voru á endanum
orðin daglegur hausverkur heimilisfólksins, til dæmis voru
þau beðin að leggja blessun sína yfir
ástarsamband kokksins áður en hann
gifti sig.
Hrollkaldur veruleiki í heitu
Afríku.
Maggi vann sem sjálfboðaliði í einu besta
sjúkrahúsi landsins á vegum skólans. Þar gerði hann sér
best grein fyrir fátækt landsins og öðruvísi hugsunargangi
íbúanna. Magnús var nú ekki bara látinn horfa á og þegja
heldur var hann notaður við hin ýmsu störf. Einn daginn
vann hann við að greina eyðnismit og af þeim 36 sem
rannsakaðir voru þann dag voru 26 með alnæmisveiruna.
Hann varð vitni að þvi þegar læknar urðu að útskýra fyrir
sjúklingum sínum að læknismeðferðin sem þeir þörfnuðust
væri það dýr að siðferðislega væri ekki hægt að réttlæta
það að veita þeim hana. Fyrir sama pening væri hægt að
bjarga mörg hundruð malaríusjúklingum og
berklasjúklingum. Hann
horfði líka á læknana
reyna að sannfæra fólk
um að sniðganga gamlar
ættarvenjur til þess að
bjarga lífi sínu.
Eitt sinn kom höfðingi
úr einhverju þorpinu með
drep í fæti inn á spítalann.
Læknarnir útskýrðu fyrir
honum að það þyrfti að
taka drepið af, þ.e.a.s.
smá hluta af fætinum, en
þeir urðu að fá samþykki
hans fyrir því. Höfðinginn
sagðist aðeins leyfa það
ef sonur hans og erfingi
samþykkti það líka. Það
hefði kannski ekki verið
nein fyrirstaða ef
sonurinn hefði ekki verið
vöruflutningabílstjóri úti á landi sem ekki var vitað hvenær
kæmi heim og átti ekkert kalltæki. Drepið færðist alltaf ofar
í fótinn og stefndi í að eyðileggja nýrun og drepa manninn
að lokum. Eftir árangurslaust þref læknanna við karlinn var
Maggi líka byrjaður að reyna að tala hann til í gegnum túlk
og að lokum féllst hann á aðgerðina.
Allir læknar sem áttu að koma nálægt
skurðaðgerðinni hættu því sem þeir voru að gera og hófust
strax handa því það lá á. Maggi var fenginn í það að halda
í hönd mannsins og passa að hann ylti ekki af borðinu í
átökunum því fóturinn var tekin af við nára, svo lengi hafði
dregist að fá vilyrðið.
Því miður var það um seinan, og læknarnir vissu
það en þó lengdist líf hans um nokkur ár. Þessi dvöl á
spítalanum hafði örugglega hvað mest áhrif á Magnús því
áður hafði hann ekki getað hugsað sér að verða læknir en
á eftir sá hann hvað hann gæti gert mikið gagn sem slíkur.
Annars hyggur hann á nám í alþjóðasamskiptum og að
vinna í framtíðinni að þróunarmálum. Þá gæti hann
sameinað starf sitt og áhugamál sem er að ferðast og
kynnast öllu mögulegu og ómögulegu í heiminum.
[41] MUNINN HAUST 1996