Heimilisblaðið - 01.01.1939, Page 9

HEIMILISBLAÐIÐ
7
stæðinu, að kolin. brunnu svo afar fljótt
og fjörugt.
Þessa uppfundningu sína reyndi hann
í fyrsta sinn á Rocket.
Sigur Stephensons var þá pípukatlinurn
og útblásturspípunni að þakka.
Eftir þetta var litið allt öðrum augum
á Liverpool-Manchester-brautina en áður.
Áður var áformað að láta flytja vörur ein-
ar, en nú var fastákveðið að flytja far-
þega líka. Var farin reynsluför með 30—40
manns, og allir gerðu góðan róm að þessu
nýja flutningstæki.
Brautin var opnuð til umferðar 1830.
Urðu þá mikil umskifti frá, því sem áður
var. Áður fóru daglega 30 vöruvagnar millí
borganna til að halda uppi viðskiftasam-
bandinu. En innan skamms tíma þurfti
ekki nema einn til að fullnægja flutnings-
þörfinni, því að hann gat farið þeim mun
fleiri ferðirnar. Áður fóru að meðaltali 500
manna á dag milli borganna en nú þegar
í stað 1500.
Vöruflutningurinn óx ekki að sarna skapi
sem farþegafjöldinn, því að félögin, sem
áður voru nefnd, settu nú niður flutnings-
gjöldin og gerðu sér nú allt far um að flutn-
ingarnir geng'i sem greiðast, Skurðurinn
hafði þann kost fram yfir járnbrautina,
að báta mátti ferma og afferma hjá vöru-
geymslum kaupmanna, sem stóðu á, bakk-
anuni, en hitt éyddi miklum tíma og fé
að ferma og afferma járnbrautarvagnana.
Fyrstu árin voru þó flutt um milljón punda
af vörum tvisvar á dag eftir brautinni.
Hluthafar í járnbrautarfélaginu fengu
10% f arð.
VI. Nýjar endurbætur á eimreiðum. Áfskifti
Stephensons af jórnbrautalagningu heima
og erlendis.
Verksmiðja Stephensons smíðaði allar
eimreiðar á þessa braut.
Næstu breytingar Stephensons á vélinni
voru það, að hann lengdi ketilinn og gerði
vélina þyngri. Brautarteinarnir, sem fyrst
voru lagðir, unðu þá of veikir; voru þeir
þá teknir upp og aðrir 'sterkari lagðir í
staðinn.
Stephenson var forsmiður að öllum þeim
brautum, sem nú voru nefndar. En frá
þessum tíma og til 1845 fer saman saga
Stephensons og saga járnbrautanna á Eng-
landi, því að bann tók beinlínis eða óbein-
línis þátt í lagningu þeirra allra. Hann
var og iðulega hafður að ráðunaut við járn-
brautarlagningar erlendis og fór í þeim
erindum til Belgíu og Spánar (1845).
Mjög lagðist Stephenson alvarlega á móti
því járnbrautar-æði, sem greip landa hans
og sagði það fyrir, að af því myndi’ illt
eitt hljótast, ef farið væri að stofna til
járnbrauta af gróðahyggju eirni.
S.tephenson átti í höggi við ýmsa út af
lögun og fyrirkomulagi sporbrautanna; er
alIstaSar varð skoðun hans ofan á og enn
í dag bera járnbrautirnar á sér merki hans.
Ýmsar smávægilegar endurbætur hafa
verið geröar síðan á eimreiðunum, einkum
að því að auka dráttarkraft þeirra svo,
að auka ekki þyngd vélarinnar óhæfilega.
En; að öllu verulegu er innri bygging eim-
reiða enn í dag eins og hún var í Rocket
frá hendi þeirra feðga, Stephensons og Ró-
berts.
Fyrsta eimreið Stephensons fór 21 km.
á klukkustund. Þá þótti öllum sá hraði
vera »vonum framar«. En nú fara hröð-
ustu lestir 150 km. á sama tíma.
VII. Æfilok Stephensons. Starf hans og
einkenni.
SíðUstu ár æfi sinnar lét Stephenson af
störfum og lifði bjart og fagurt æfikvöld
og naut virðingar og þakklátssemi þjóðar
sinnar í ríkum mæli. Hann bjó síðast í
Tupton-Kouse í Chesterfield og hafði þá
einkum búskap og garðyrkjustörf sér til
skemmtunar. Hann dó 12. ágúst. 1848.
1 viðurkenningarskyni fyrir þá »dýr-
mætu þjónustu, sem Stephenson hefði veitt
mannkyninu«, var leitað samskota handa
honum eftir það er Liverpool-Manchester-
brautin var opnuð til umferðar, Samskoj-