Heimilisblaðið - 01.01.1939, Side 22
20
HEIMILISBLAÐIÐ
yfir bókinni hvelfist heiður himirm andlegrar
aðals-mensku. auk hins fegursta, málfars; enda er
* það nú fyrir löngu vitað, að Jón Magnússon sé
skáld af Guðs náð. Ást h,ans á sannleikanum og
viðbjóður ha.ns á lyginni, gera höfundinn að
drenglundaðri þjóðhetju, er færist í auka við ár
hvert. Fegurðinni syngur hann óniengað lof; hann
beitir b.eldur ekki tæpitungu við þær stallsystur,
hræsni og lygi; hann nefnir þær ávalt skírnar-
nafninu«.
Björn er sýslumannsson og á að ganga
menntaveginn, og býr sig undir laganám
heima. Urn of þykir hann alþýðlegur, vill
sem mest vera með vinnufólki og ganga
að ýmsum »ófínum« störfum með' því, þó
kastar fyrst tólfunum, þegar það vitnast
að hann hefir fellt hug til vinnukonu a
heimilinu. Faðir hans reynir auðvitað að
fá hann til að hætta við ,slíkt, en Björn
er fastur fyrir og fer sínu fram og það
endar með því, að Björn fer burt að kalla
má allslaus með unnustu sína, því
Hjá frænda sínum, sem Hörður heitir,
fær hann svo eyðibýlið Reyðarfell. Kvæða-
flokkurinn: Reyðarfell, er ungu hjónin
komu að eyðibýlinu er meistaraverk, eins
og raunar allt, í bókinni. Þar er þetta í:
Grænn er blettur Reyðarfells við rætur.
Rís þar grasið fyrst á hverju vori.
Pað er tún, sem gamla umsjá grætur:
gróðurteikn i lífsins hulda spori.
Garnail bær er glæstur logavöndum.
Gluggi leiftrar þar í sólareldi.
Það er eins og lífið lyfti höndum
leystum undan dauðans myrkva feldi.
Ungu hjónin þessar- sýnir sáu
sólskin.skvöld að brúðkaupsdegi liðnum.
Draumar svifu um heiðarlöndin háu.
Hjarta þeirra, sló með elfarniðnum.
Og loks var bærinn reistur:
Loks stóð hér bærinn, veglegt hús og h,átt,
með hvítan stafninn móti sólarátt.
Á eins me.nns hö,ndum var hann mikið verk,
en vilji lijörns og trú var nógu sterk.
Með dáð og ráðum skyldi vel um vanda
það verk, sem á um langa tíð að standa.
En allt var þröngt í búi hjá Birni og
harnahópurinn óx, en kona hans var hon-
um samhent og unnust þau hugástum. Og
s.vo fór að hreppsnefndin vildi koma Birni
til Ameríku. Oddvitinn er sendur að koma
máli sínu svo við Björn að hann fallist á
að fara vastur. Sá kvæðaflokkur heitir:
»Gull og grænir skógar«. Þeim kvæðaflokki
lýkur með þessu erindi:
— Björn niður i klakann hælnum heggur.
Hnefarnir kreppast ósjálfrátt.
Stendur hann þar sem virkisveggur,
varnarmúr um kotið snautt og lágt.
Logar i honum ofsaþrunginn eldur.
-— Oddvitinn burtu heldur.
Björn bjó langan aldur á, Reyðarfelli.
Þar mætti honum sú þunga sorg, að hann
missti efnilegan son niður um ís á vatni.
Þá varð myrkt í huga Björns.
Og heimkoman va,r þögul
um þetta voðakvöld
Björn veit í öllum sínum erfiðleikum og
raun,um hvert leita ,skal.
— »Lífs míns herra, hingað kem ég þreyttur.
Harmur minn í nýja. von er breyttur.
Samt var för min þung I þetta sinn.
Höfuð mitt í hendur þér ég lagði.
Huga, minr þér fyrst í nótt ég sagði,
loks sem barn ég ílýði í faðminn þinn.
Þvi er jafnað það, sem var til saka.
þitt drottinvald að gefa og taka.
Eða kansKe aðeins til að gefa,
efla, græða. liugga, líkna, sefa.
Himnafaðii, harmur minn er þinn.
Hjá þér, sem í dýrðarsölum drotnar,
' dimmir iíka, þegar reyrinn brotnar,
þegar einhver ástvin missir sinn.
Harmdögg þín um hjartasár mitt flæddi.
Hún var það, sem mig til lífsins græddi«.
Margt fleira fagurt, vildi ég til tína, úr
þessari ágætu bók, en verð hér að láta
staðar numið. Það er sem frískur svalandi
blær leiki um sál manns, er maður les
hana. Og hve mjög stingur hún ekki í stúf
við þau ósköp af einskisnýtum þvættingi,
sem nú er látið á »þrykk út ganga« —
að maður tali ekki um allt það sauruga
og ljóta, sem í ræðu og rití, bundnu og
óbundnu máli, í stríðum straumum er veitt
út yfir byggðir þessa lands.
Heimilisblaðið hvetur alla Ijóðavim til
að eignast bókina.
PRENTSMIÐJA JóNS HELGASONAR