Heimilisblaðið - 01.06.1939, Síða 6

98
HEIMILISBLAÐIÐ
anum til að ráðgast um viðurkenningar-
gjöf handa Mor&e; kom þeim saman um,
að honum væru greiddir 400,000 frankar
sem gjöf að launum fyrir störf hans í þjón-
ustu mannkynsins,.
Hinn 29. des. 1868 héldu borgarar í New
York honum allisherjar miðdegisveizlu.
I júní 1871 var honum reist eirlíkneski
í aðalskemmtigarði New Yorkborgar. Willi-
am Cullen Bryant afhjúpaði það. Að kvöldi
hins sama dags var honuin haldin fagnað-
arveizla í sönglistarskólianum í New York.
Þaðan símaði Morse kveðju sína til því sem
næst. allra borga í Bandaríkjunum með
sömu, ritvélinni, sem var upphaflega höfð
til að sima með frá Wáshington til Balti-
more.
6. Morse leggur fyrsta sæsíma.
Tekur fyrstu ljósmyudir í Ameríku
Árið 1845 smíðaði Morse nýja ritvél eft-
ir frakkneskri fyrirmynd (1845). Að öðr-
um koati mundi ritsími Morse eigi hafa
komið jafnfljótt að almennum notum.
Það var Morse sem lagði hinn fyrsta sæ-
síma á höfninni í New York haustið 1842
og hlaut fyrir það verðlaunapening úr gulli.
I bréfi frá Morse til fjármálaráðherra
Bandaríkjanna 10. ágúst 1843, ætla menn
að hin fyrsta uppástunga, sé gerð um sæ-
síma þvert yfir Atlanzhafið.
En það var fleira en ritsíminn einn sem
Morse fékkst við.
Þega,r hann, var staddur í Frakklandi
1839, þá kynntist hann frægum frakknesk-
um náttúrufræðingi og uppfundninga-
manni, er Daguerre hét.. Hann hafði þá
nýlega. fundið upp vél til að taka ljósmynd-
ir, og’ var hann sá fyrsti er hafði tekist
það. Var sú uppfundning birt opinberlega
á fundi vísindamanna í París 19. ágúst
1839. Daguerre lét Morse fá uppdrátt af
ljósmyndavél sinni, og er Morse kom heim
aftur, þá bjó hann til samskonar vél og tók
hinar fyrstu ljósmvndir, sem teknar voru
í Bandaríkjunum; voru það þá kallaðar
sóhnyndir (sunpictures).
7. Rit Morse. Endurmiuningar hans
Morse var líka frjósamur rithöfundur;
liggur eftir hann, fjöldi af visindaritum
og fræðiritum. Ritað hefir hann endur-
minningar sínar frá þeim árunum, er hann
var að berjast fyrir framgangi símans.
Þær minningar voru gefnar út 1868.
1 »Minningum« sínum lítur hann yfir
liðna æfi sína. Þar segir hann meðal ann-
ars:
»Margt dreif á dagana fyrir mér, áð-
ur en ég fyndi ritsímann. Ég gekk á ung-
u.m aldri út í lífið með miklar vonir og
háleitt mark og mið. Ég hafði ekkert ann-
að í huga en að verða mikill listamaður.
Ég keppti að því marki að búa til málverk,
sem æ skyldi uppi vera, þó að ég kæmist
sjálfur undir græna torfu. Ég nam þá list,
að hinum fremstu listamönnum þeirra
tíma. Ég málaði myndir af fremstu mönn-
um þjóðar minnar: Washington, Lafayette,
Adams o. fl. Þau málverk áttu að skreyta
»Hvíta húsið« í Washington. Ég bjóst jafn-
vel við, að ég yrði fenginn til að mála tvö
fegurstu loftin í þeirri höllL En þá bar mér
einkennilegt atvik að hendi. Bréf, sem ein-
hver annar hafði ritað undir rnínu nafm
og birt var í blaðí, kollvarpaði alveg þeirri
von minni, að ég yrði valinn til þess starfa.
Þessi vonbrigði lögðust þungt á mig og
dróu úr mér kjarkinn. En forsjón Guðs
hafði markað mér aðra bra.ut. Ég var einu
sinni staddur á gufuskipi úti í reginhafi.
Þá birtist mér skýlausasta vitrun, hvernig
ritsiminn skyldi vera. Ég hafði hvorki
numið eðlisfræði né rafmagnsfræði, eins og
þeir Humphry Davy, Volta. og Faraday.
En þessa hugsjón, sem mér birtist,, ásetti
ég mér að verja lífi mínu til að fram-
kvæma; færðist ég nú það verkefni í fang,
að finna upp, hvernig senda. mætti hrað-
skeyti frá einum stað til annars. Og á end-
anum tókst mér það. En að þessu hlutverki
mínu var mér búin braut, þungra von-
brigða og sárrar reynslu; bakaði það mér
oft og einatt reglulega sála,rangist«.