Heimilisblaðið - 01.10.1939, Side 46

210
HEIMILISBLAÐIÐ
Fyrir húsmæður.
Kartöflur.
Við íslendingax notum mikið kartöflur, en þó
aðallega, sem uppbót með öðrum mat, svo sem
kjöti og fiski, en við getum notað þær mikið meir
og þá einnig sem alveg sjálfstæða rétti, i mörg-
um myndmn.
Kartöflur eru a,llt í senn næringarríkar, hollar
og ljúffengar, einnig með ódýrari mat sem völ
er á.
Við suðu á kartöflum er það injög nauðsyn-
legt, að sjóða þær aldrei í of miklu vatni, því
það þvæst allt af talsvert af næringarsöltum úr
þeim og þá breytist efnasamsetningin og þær
missa talsvert, hvað næringargildi snertir.
Einnig ættu sem flestir að borða þær með hýð-
inu, því þannig eru, þær h,ollastar. Pað er nátt-
úrlega ekki allt af gott, en á meðan kartöflur
eru nýjar og eitthvað fram eftir vetri ætti það
að vera vel hægt, því þá er hýðið ekki svo þykkt.
Þaö er bezt að bursta kartöflur, úður en þær
eru soðnar, með nokkuð stífum bursta, og sjóða
þær svo með hýðinu i litlu vatni eða við gufu.
Moðsuða hefir verið talsvert notuð við kartöfl-
ur, en hún er skaðleg vegna þess, að fjörefnin
eyðileggjast svo mikfð'við hina löngu suðu.
Hér á eftir fylgja nokkrar kartöfluuppskriftir.
Ofnsteiktar kartöflur.
Þegar kartöflur eru steiktar í ofni, verður fyrst
að velja þær sem líkastar að stærð, þvo þær síð-
an vel og bursta, þurrka þær og raða þeim á
ofnplötu, strá siðan dálitlu af fínu salti yfir
þær,, og steíkja þær síðan í vel heitum ofni í allt
að 45 mín. Það’ er betra að snúa, þeun við einu
sinni til tvisvar á plötunni svo þær steikist jafnar.
Ofnsteiktar kartöflur eru allt af borðaðar með
hýðinu og bræddu eða hrærðu smjöri og þá sem
sjálfstæður réttur, en það má einnig borða þær
þannig með kjöt- og fiskréttum.
Kartöflurönd.
600 gr. soðnar kartöflur. 75—100 gr.
smjörlíki, 4—6 egg, svo lítið salt og
laukur.
Kartöflurnar eru saxaðar í söxunarvél, smjör-
líkið er brætt og hrært saman við þær, siðan
er ein og ein eggjarauða; hrærð saman við, svo
lítið salt látið í og laukurinn rifinn á rifjárni
og látinn i eftir smekk, það má einnig saxa lauk-
inn með kartöflunum.
Siðast eru stífþeyttar eggjahvíturnar lálnar í.
Þetta kartöfludeig er látið í randmót, sem áð-
ur hefir verið vel smurt og stráð með brauð-
mylsnu. Röndin er soðin í vatnsbaði, þ. e. a. s.
ofan í vatni í //2—3/4 klst. Þá er röndinni hvolft
á fat og brætt smjör og brúnaðar gulrætur (brún-
aðar eins og kartöflur) bornar með. Eins er
ágætt ,að bera eitthvað annað soðið grænmeti
með eða grænmeti i jafningi.
Þessi réttur er mjög ljúffengur og hollur.
Kartöflugratín.
500 gr. soðnar kartöflur, 25 gr. smjör-
líki, 20 gr. heilhveiti, salt, saxaður
laukur, % líter jurtaseyði, 20 gr. rif-
inn ostur, brauðmylsna.
Hýðið er tekið af kartöflunum og pær skorn-
ar i sneiðar og lagðar í gratinmót, sem áður hef-
ir verið smurt að innan og stráð með tviböku-
mylsnu. Yfir kartöflurnar er stráð rifnum osti
og söxuðum lauk. Hveitið er hrært út með jurta-
seyðinu og því helt yfi.r kartöflurnar. Brauo-
mylsnu stráð yfir.
Mótið er bakað í ofni, ekki mjög heitum, í 20
mín. borið heitt fram og borðað þannig.
Heitt kartöflusalat.
% kg. soðnar kartöflur, 1 laukur,
35 gr. smjörlíki, salt, svol. sykur,
sítrðnusafi eða edik, svol. va,tn.
Lauku.rinn er skorinn I þunnar sneiðar og soð-
inn dáli,tla stund í smjörlíkinu og svo s.em Y-
kaffibolla af vatni, þá er salt, svol. sykur, edik
eða sem betra er sítrónusafi látið saman við, eft-
ir smekk. Síðast eru kartöflurnar, sem áður hafa
verið skornar niður I sneiðar, hitaðar þar i litla
stund. Þetta, kartöflusa.lat er ágætt bæði með
fiski, og kjötréttum og einnig ágætt með s.alt-
, eða kryddsíld.
Kartöfluvínarbrauð.
500 gr. kartöflur (soðnar), 500 gr.
hveiti, 400 gr. smjörlíki, sultutau.
Kartöflurnar eru saxaðar í söxunarvél, síðan
er hveitinu og smjörlíkinu hnoðað saman við og
deigið flatt út í lengju. Á miðjar lengjurnar er
svo rjóðrað sultutaui og raðirnar lagðar yfir, svo
þær nemi næstum saman á miðri lengjunni. Ofan
á þessar vinarbrauðslengjur má svo bera egg eða
þeyttar eggjahvítur eða annað. Lengjumar bak-
aðar ljósbrúnar við góðan hita,. i stað hvita hveit-
isins er ágætt að nota heilhyeiti, og eru kart-
öfluvínarbrauð sérstaklega ljúffeng úr því.