Heimilisblaðið - 01.01.1940, Blaðsíða 12

10
HEIMILISBLAÐIÐ
Heilsnfar á hamraeyuni Trist-
an da Cnnha í Atlantzhafinu.
Læknar, svo sem tannlæknar og maga-
læknar hefðu ekki mikla atvinnu sér til
uppeldis á ofannefndri ey, sem er ein
hin afskektasta ey í heimi, og jafnvel
þó íbúarnir væru miklu fleiri en þeir
eru. Félag háttsettra lækna gerði rann-
sóknarför til eyjanna í Kyrrahafinu; komu
þeir fyrir skemtu til ofannefndrar eyjar
og kynntu sér eyjabúa; eru það afkom-
endur amerískra hvalveiðamanna og
margra annara farmanna. A kyrrahafs-
eyjunum kynntu læknarnir sér, hver á-
hrif hið margvíslega samlíf manna hefði,
svo sem mæðraveldi (matríarkat), fjöl-
kvæni og fjölveri og sérstaklega það,
hverju fullkomin einangrun frá þjóð-
menningunni fær til vegar komið, Trist-
an da Cunha er sannnefndur rannsókn-
ar staður.
1 ófrið milli Englendinga og Banda-
ríkjanna 1812 tóku Englendingar eyjuna
sér til eignar af því að amerískir hval-
veiðamenn höfðu fyrstir sest þar að og
varð svo síðar hálf obinbert sjóræningja-
setur af hálfu Bandaríkjamanna. fbúarn-
ir hafa síðan farið smáfjölgandi og höfðu
fiskiveiðar að atvinnu og hveitirækt, unz
völskur bárust þangað með skipum, var
þá loku skotið fyrir hveitiræktina; en
auk fiskveiða lifa þeir á sauðfjárrækt og
geita, svínarækt og ræktun kálmetis og
Gef þeim fróm og fögur börn,
framtaksmikil, hlýðnisgjörn.
Landsins heill er hjá þeim ungu.
Helga þeirra sál og tungu«.
Og’ svo sannarlega sem þessi bæn má veit-
ast hér, þá lýsi ég blessun Guds og velþókn-
un yfijT’ þessu húsi og ungmennafélags-
skapnum, sem á það og notar. — Njótið
svo heilir handa og góðs Anda!
(Erindi þetta var flutt á barnaskemmtun hjá
Ungmennafél. Landli,repps um jólin 1938. ö. V.)
ávaxta. Eyjarbúar hafa lifað hófsömu og
siðgóðu lífi, þó að þeii hafi ekki sett
sér nein lög. Þeir eru lausir við alla
heimsins örðugleika, eru gestrisnii og
iðnir, heilsugóðir og ötulir og hafa ást
á eyjunni sinni, þó heita megi all ófrjó-
söm. Það var þó annað sem læknana
stórfurðaði á.
Af þeim 156 manns sem eyna byggja,
hafði ekki einn einasti skemdar tennur,
enda þó margir þeirra væru orðnir ní-
ræðir. Samúel Swain, elzti maður um
þessar munir, 75 ára gamall; hafði hann
allar sínar tennur óskemdar, vottaði ekki
fyrir minstu iotnun. »Hrein tönn er heil-
brið tönn«, segja Jæknarnir, og þó hreinsa
Tristan-búar aldrei tennur sínar. Sömu-
leiðis er það almenn skoðun, að hörð
fæða sé tönnunum gagnleg; en því nær
öll fæða Tristan-búa er mjúkmeti.
Engann sjúkdóm fundu læknarnir á
eynni; verða menn þar aðeins sjódauðir
eða ellidauðir.
Meginmatur eyjarbúa eru jarðepli, fisk-
ur, mjólk og egg. Sauðir eru einkum
hafðir vegna ullarinnar; kjöts er ekki
neitt, nema á stórhátíðum. —
Það er sagt, að neyzluaðferð eyjabúa,
sé hin raunverulega skíring á heilsufari
þeirra hinu góða. Svo vill til, að það er
sama aðferð og Henry Ford notar, sem
sé að neyta aldrei nema einnar fæðuteg-
undar 1 senn. Jarðeplin, sem eru aðal-
maturinn þeirra, eru etnar svo, að hvorki
er haft með þeim salt, te né neitt ann-
að. Eins er því varið með fisk, mör og
gæsaegg. Aldrei nema einn réttur í mál-
tíð hverja.
Pegar menn ímynda sér, að þeir eigi óvini,
munu þeir eignast þá, af því þeir móðga aðra
með tortryggni sinni.
Til virðingar þarf tvo aðila: Annan, sem er
virðingarverður og hinn, sem sér hverjum virð-
ingin ber. ötta getur aumasti bjáni fundið gagn-
vart öðrum.