Heimilisblaðið - 01.01.1945, Blaðsíða 8

8
HEIMILISBLAÐIÐ
lslandi, hefur hann ekki með öllu týnt nið-
ur blessaðri þýzkunni okkar.
Ég var nú í höfuðstað íslands, þar sem hið
svo kallaða betra fólk var saman komið, og
skal ég leitast við að lýsa lífi þess og hátt-
uin fyrir góðfiisum lesendum.
HEIMSÓKN TIL STIFTAMTMANNSINS
OG VIÐTÖKURNAR I REYKJAVÍK.
Ekkert vakti eins atliygli inína og sú mikla
fyrirmennska, sem allar liefðarfrúr Reykja-
víkur reyndu að temja sér og hætti mjög
til að verða að vanabundnu drambi, sem ekki
var fullkomlega eðlilegt. Þær kinka kolli
mjög kuldalega, þegar fundum ber saman,
og eru alls ekki jafn kurteisar og við mynd-
um vera, livort lieldur í hlut ætti aðkomu-
maður eða lágstéttarfólk. Húsfreyjurnar
fylgja gestum sínum ekki einu sinni út lir
stofunni að afstöðnu boöi. Húsbóndinn tel-
ur ekki eins á sig sporin, sé hann viðstadd-
ur, en þegar það er ekki, rata ókunnugir
oft í vandræði með að komast út, því að þjón-
ar eru engir við liöndina til þess að opna
útidyrnar, nema ef vera kynni í liúsi stifl-
amtmannsins, sem er æðsti maður á eynni.
Ég varð þegar vör við þetta stærilæti í Ham-
borg, og það varð því meira áberandi, þeim
mun lengra sem ég komst norður á bóginn,
unz það náði liámarki sínu á íslandi.
Dýrmæt ineðmælabréf duga ekki ævinlega
til þess að bræða ís liins norræna stéttar-
drambs. Ég segi sögu þá, sem liér fer á eft-
ir, sem dæmi um það:
Meðal inargra hlýlegra meðmælabréfa átti
ég í fórum mínum eitt, sem var stílað til stift-
amtmannsins eða landstjórans á Islandi, herra
von H------.*) Þegar til Kaupmannahafnar
kom, var mér sagt, að hann væri einnig þar
*) Hcr cr átt við Thorkil Abraham Hoppe, scm
var hér stiftamtmaður árin 1841—1847. Hann kom
fyrst hingað til lands árið 1836, til þess að húa sig
undir að hafa með höndum íslenzk mál. Síðan var
liann fimm ár fulltrúi i rentukammcrinu uni íslenzk
mál og tók við stiftamtmannsembættinu 20. júní 1841.
„Hann var hór inaður og grannleitur, álitlegur að
sjá og góðlátur11. (Espolín). Sumum þótti hann „nokk-
uð svo ungæðislegur og skrítinn11. — Hoppe fór héð-
an alfarinn sumarið 1848. Hann varð síðar amtmaður
í Sórey. — Þýð.
í borginni. Ég heimsótti hann og óskaði eftir
að fá að votta honum virðingu mína. Mér
var vísað inn í stofu, þar sem fyrir voru tvær
ungar konur og þrjú börn. Gat ég meðmæla-
bréfs míns, og eftir að liafa beðið í nokkrar
mínútur, án þess að mér væri vísað til sætis,
settist ég þegjandi, því að mig grunaði sízt,
að ég stæði þarna andspænis sjálfri liúsmóð-
urinni, sem vanrækli svona sjálfsagða kurt-
eisi gagnvart gesti sínum. Eftir langa bið
birtist herra von H— — sjálfur. Hann gaf
mér til kynna, að hann hefði engan tíina af-
lögu frá nauðsynlegum undirhúningi vegna
íslandsferðar sinnar og skylduliðs síns, auk
margra mikilvægra málefna, sem ekki hefði
enn verið ráðið til lykta. Kvaðst hann harma
það, hve fátt stæði í sínu valdi að gera mér
til hagræöis, og klykkti út með þeirri vel-
meintu ráðleggingu, að ég skyldi liætta við
þetta fyrirliugaða ferðalag, því að erfiðleik-
ar þeir, sem mér myndu mæta á ferð minni
um landið, væru nær því óyfirstíganlegir. En
fyrirætlun minni varð ekki liaggað, og liann
liét meðmælabréfi, ef ég skyldi komast til
Reykjavíkur á undan honum. Síðan kvaddi
ég, staðráðin í að koma ekki aftur til þess
að spyrja eftir því. Við nánari umhugsun
breytti ég þó þeirri ákvörðun og reyndi að
afsaka hinar óvingjarnlegu viðtökur, sem ég
lilaut, með annríki stiftamtmannsins og ef til
vill andstreymi. Ég spurðist fyrir um bréf
mitt eftir tvo daga, og var þá þema látin fá
mér það, eins og það hefði verið allt of mik-
ið lítillæti af hinurn liágöfuga lierra, sem
ég sá þó mjög greinilega í næsta herbergi,
að afhenda mér það sjálfur.
Þegar ég heimsótti þessa virðulegu fjöl-
skyldu í Reykjavík, varð ég forviða, er ég
sá, að frú von H— — var engin önnur en
önnur þeirra kvenna, sem ekki höfðu talið
það ómaksins vert að hjóða mér sæti í Kaup-
mannahöfn. Herra von H--------endurgalt mér
heimsóknina fimm eða sex dögum seinna og
bauð mér með sér í skemmtiferð á liestum
upp að Vatni (þ. e. Elliðavatni). Ég þekkt-
ist þetta vingjarnlega boð hans mjög fúslega
og blygðaðist mín fyrir, hve fljót ég liafði
verið að dómfella hann. Hin góða kona hans
liafði samt ekki fyrir því að heimsækja mig,
fyrr en ég liafði dvalið fjórar vikur í Reykja-
vík, enda þótt við byggjum sín livorum meg-