Heimilisblaðið - 01.09.1947, Page 15

HEIMILISBLAÐIÐ
171
Skólasetningarræða
HALDIN AÐ ÚTSKÁLUM 1. OKT. 1896
þEGAR barhaskólínri í sveitinni er settur,
þá mætti minnast á svo niargt til „þarf-
l?rar uppbyggingar“, eins og kallaS er. „Þá
svo margt, ef að er gáð, sem um er þörf
3 raeða“, eins og skáldið kvað.
Sérstaklega er ástæða til að minnast á margt,
Mr sehi foreldrar barnanna eru svo ræktar-
. £lr við skólann, að þau afbenda sjálf börn-
111 sm forstöðumönnum skólans. Það lýsir
' j'kandi áhuga þeirra á uppfræðingu og upp-
e harnanna.
þegar við annars förum að virða þetta
.'rir okkur — getur þá nokkuð verið eðli-
e8ra en það, að foreldrarnir fylgi börnun-
11111 sínum, þessum inndælu vonarblómum sín-
1,111 þangað sem þau eiga von á að fá bjálp-
llla til að gera þau að nytsömum mönnum
°S sönnum guSsbörnum.
a<1 er takmarkið, sem allir sannkristnir
eldrar keppa að með börnin sín og til þess
t k Sk°^ar se,,lr- Þeir eru ekki settir til að
. a allt uppeldisómakið af foreldrunum,
?llls °g sumir kunna að lialda, heldur til að
'jálpa þeim til að leiða börnin að þessu
'nleita marki. Því að að því marki eiga leiðir
•eirra að liggja frá barnæsku. Og þegar svo
Urinn færist yfir þau, þá beygi þau ekki
ald
al* þeim veai —
gEefu
vegi — þessum vandrataða en eina
Vegi, sem til er.
Eða hvað vilja góðir foreldrar kjósa böm-
1,111 S111um til handa, ef ekki það, að þau
?1U1Uu verða nytsamir menn og sönn guðs-
°rn' Hvað er æskilegra?
■ kólinn á að hjálpa foreldrunum til að
m ða börnin og ala þau upp kristilega. Ekk-
'rt foreldri má varpa áhyggju sinni í þeim
um á skólann; allir eiga þeir lieimtingu
a dyggilegri hjálp, en ekki því, að skólinn
^Cri aHt fyrir þá, sízt að því er uppeldið
snertir.
^kóliiln á að vinna tvennt í einu, eins og
• uii'arnir: frœSa og ala upp jöfnum liönd-
ni1- I ræðslan er ekki einhlýt. Eða hvað stoð-
ar það í sjálfu sér, þótt börnin kunni sín
kristin fræði reiprennandi utan að eða aðr-
ar námsgreinar, sé þeim ekki innrættur vilji
og áhugi á því að færa það sér og öðrum
í nyt, svo að þau megi í sannleika verða nyt-
söm og góð, þegar út í lífið kemur.
Hvað er varið í það eitt að fá góða einkunn
í námsgreinunum, ef nemandinn sýnir það
svo eftir á, að hann befur eigi minnsta bug
og vilja á, að láta nokkurn annan njóta góðs
af því, sem bann hefur numið?
Kristilegur andi, kristilegur luigsunarliátt-
ur á að búa á hverju lieimili og í hverjum
skóla.
Það er gagnslaust í raun og veru að vita
mikið, ef allan hugann vantar á því, að fara
að þessari alkunnu áminningu postulans, sem
allir munu kannast við: „Enginn líti á sitt
gagn, heldur annarra“.
Allir munu vita, livern dóm þeir fá og
hafa fengið, sem ekki tíma að rétta nokkrum
manni eða málefni bjálparhönd. Þeir liggja
á fé sínu eins oa ormar á gulli, segja menn
og svo eru þeir kallaðir nirflar og nurlarar
og þar fram eftir götunum. Það eru víst. flest-
ir á því rnáli, að nízkan og ágirndin séu Ijót-
ir lestir, að það sé ómennska að láta ahlrei
nokkurn mann njóta góðs af eigum sínum.
En segið þér mér:Er liann nokkra vitund
betri maðurinn, sem befur gengið í skóla, en
felur þekkingu sína fyrir þeim, sem þrá
og þurfa eitthvað að vita, liefur enga löng-
un til að fræða aðra?
Sú þekking hans er falið pund ekki síður
en fé það, sem í jörð er grafið.
Þér, hinir yngri menn, sem bér eruð saman
komnir og orð mín lieyrið. Ég bið yður að
taka vel eftir þeim. Það, sem lært er í skól-
um má setja á vöxtu, eins og peningamenn
fara með peninga sína. Og til þess kann ég
ofur einfalt ráð og það er, að láta svo marga
njóta góðs af þekkingu sinni, sem unnt er;
þá er rekspölurinn kominn; þekkingin þeirra