Heimilisblaðið - 01.03.1951, Qupperneq 9

HEIMILISBLAÐIÐ
37
H a r r
y
E m e r s o n
F o s d i c k
Nýtt viðhorf
til persónuleika
pYRlR nokkrum árum lýsti
þýzkur piltur, sem alinn
^afði verið upp undir hand-
arjaðri æskulýðsfélagsskapar
llazista, viðliorfi sínu til þeirra
8tjórnmálaskoðana, sem þá
ar hvað mest á, á þennan
?agnorða liátt: „Adolf Hitler
er orðinn svo mikill og Jesús
Rristur er orðinn svo lítill“.
^lannkynssagan segir okkur frá
m°rgum harðstjórum á horð
Vl® Hitler, sem á sínum tíma
rntust til valda og vegscmdar
°" nutu þeirra um stundar-
sakir. En þegar þeirra tími
var liðinn, blasti Kristur við
er*n sem fyrr. Það hefur sann-
azt, að persónuleiki hans er
'nikill og ótvíræður
En hvaðan kemur okkur þá
J'in almenna skoðun, að Jesús
nafi verið „’olíður, viðkvæmur
°8 mildur“? Hvers vegna liöf-
1,111 við umvafið hann slíkri
jilfinningasemi? Sá maður
iýtur ómótmælanlega að hafa
°nð undraverðan persónu-
e>ka, sem olli upphafi nýs
h’matals, bar fram kenningar,
*ern staðið hafa óhaggaðar,
I t heimsveldi mynduðust og
|r>ndu í grunn og enn þann
í dag njóta djúptækra
akrifa í lieimi vorum.
Tilfinningasemi sú, sem svo
^jög gætir í liugmyndum
^anna um Jesú, er tiltölulega
'týtilkomin, eins og svo marg-
aðrar kenningar og skoð-
Jllir um hann. Það var til
dæmis langt liðið á átjándu
öldina, er sú skoðun tók að
láta á sér bæra, að Jesús hefði
ef til vill ekki verið sannsögu-
leg persóna, heldur væri saga
hans aðeins þjóðsaga. Að vísu
hafa mjög fáir — og kannske
engir — raunverulega lærðir
menn álilið það í fullri alvöru.
I ritum liebreska sagnaritar-
ans Jósefusar, sem er senni-
lega fæddur árið 37 e. Kr.,
er kafli, sem ekki verður vé-
fengdur, og þar er getið um
„Jakob, bróður Jesú, sem
nefndur var Kristur“. Róm-
verski sagnaritarinn Tacitus
skrifar mjög hlutlaust og þurr-
lega um „Krist, sem píndur
var af Pontíusi Pílatusi lands-
höfðingja á ríkisstjórnarárum
Tíberíusar“.
Tilraunin til að gera sögu
Jesú frá Nazaret að þjóðsögu
hefur mistekizt, en tilfinninga-
samar skoðanir á Jesú sem
ístöðulitlum og mildum hug-
sjónamanni hafa breiðst út.
Þær eru upprunnar á síðari
tímum og stinga mjög í stúf
við þær hugmyndir, sem liinir
löngu liðnu kirkjufeður gerðu
sér um liann.
Ernest Renan lýsir Jesú á
rómantískan og skáldlegan hátt
í bók sinni Ævisaga Jesú, sem
út kom árið 1863. Hann segir:
„Hann skóp sér töfrahjúp með
viðmótsblíðu sinni og hrífandi
andlitsfegurð, sem vafalaust
hefur verið fyrir hendi hjá
honum eins og svo mörgum
af kynþætti Gyðinga. Yið-
kvæmt hjartalag lians birtist
í hinni óendanlegu mildi lians,
í skáldlegum tilhneigingum
lians, í töfrandi viðmóti lians,
sem enginn fékk staðizt“. Hafi
Jesús í raun og veru verið mað-
ur af þessu tagi, er full ástæða
til að undrast það, að hann
skyldi vera krossfestur. Mað-
ur sá, sem vakti slíka liollustu
áhangenda sinna, að þeir voru
fúsir til að horfast í augu við
dauðann fyrir hann, maður sá,
sem vakti slíkt liatur andstæð-
inga sinna, að þeir líflétu
hann, maður sá, sem sumir
kölluðu guðlastara og aðrir
galdramann, sem gert liefði
sáttmála við djöfulinn, sem
sumir töldu „brjálaðan“ og
áreiðanlegt er, að enginn setti
í samband við „óendanlega
mildi“, maður sá, sem rak
. kaupmennina út úr musterinu
og typtaði hræsnarana með bitt
urri fyrirlitningu ■—- sá maður
hlýtur að hafa verið af allt
annarri gerð. Þegar Jesús sneri
sér að varðmönnunum, sem
áttu að liandtaka liann, og
sagði: „Ég er liann“, þá „hop-
uðu þeir á liæl og féllu til
jarðar“.
Frásögnin af þessu ber ekki
vott um neinar „skáldlegar til-
hneigingar“ eða „töfrandi við-
mót, sem enginn fékk staðizt“.
Þetta er mál, sem varðar
samtíð okkar miklu. 1 lieim-
inum fara nú fram árekstrar
milh tveggja voldugra, stríð-
andi lífsviðhorfa. Hitler fann
ekki sjálfur upp hið hræði-
lega hugsjónakerfi sitt, lieldur
tók liann það að erfðum frá
grimmustu og miskunnarlaus-