Heimilisblaðið - 01.01.1958, Blaðsíða 10

um steingerfingana, var Niels kallaður heim
til Kaupmannahafnar af konungi, sennilega
að frumkvœði Griffenfelds, til að taka stöðu
sem konunglegur líffærafræðingur og þá
jafnframt líkskurðarmaður. Háskólinn í
Kaupmannahöfn sá sér þó ekki fært, hvorki
1664, þegar Niels kom heim sem heimsfræg-
ur vísindamaður eða nú, að veita honum
neinn heiður eða starf. Meiningamunur var
of mikill. Hvort Niels hefur þarna verið
beittur órétti eður ei, verður ekki mælt á
nútíma mælikvarða, en aldarandinn þá var
slíkur, að guðfræðingur einn danskur sagði,
að ef Niels yrði hleypt að háskólanum, væri
það sama og að daðra við hina babylönsku
hóru. Skilningur á trúarskoðunum hans
virðist því ekki hafa verið á háu stigi.
Að vetrarlagi 1673 hélt Niels eitt sinn
opinberan fyrirlestur um krufningu og líf-
færafræði við líffærafræðistofnunina við
vorrar Frúar torg. Á eftir fyrirlestrinum fór
svo fram opinber krufning.
Það væri synd að segja, að ekki væri
margmenni samankomið til að vera viðstatt
atburð þennan, og lét kennari hans frá æsku,
Thomas Bartholin, prenta fyrirlesturinn í
riti, er hann gaf út.
Er við sitjum þarna á hörðum trébekk í
kapellunni, þar sem jarðneskar leifar Niels-
ar liggja, koma oss fyrir hugskotssjónir
nokkrar setningar úr ræðu hans frá 1673.
Hver sá, er á fagurri árstíð lítur fagurt
landslag, finnur við það eins konar unaðs-
kennd, en beygi hann sig niður að smáblómi
og athugi það nánar, blöð þess og blóm,
finnst honum það vissulega enn fegurra er
hann sér formfestu þess og hversu öll bygg-
ing þess hefur sínu hlutverki að gegna. Þann-
ig hélt Niels ræðu um fegurð hins skapaða
—— um Guð og um leit vora að þekkingu.
„Fagurt er það, sem við sjáum, fegurra þó
það, er við öðlumst þekkingu á, en enn
fegurst það, er við ekki skiljum né þekkjum
til fulls.“ Þannig leiddu hugleiðingar hans
á fegurðinni hann inn í heim trúarinnar.
Niels gat ekki fest rætur í Kaupmanna-
höfn, hann varð að halda áfram. 1675 fer
hann svo aftur til Ítalíu, tekur þar prests-
vígslu og biskupsvígslu tveim árum seinna.
Er hann nú sendur til Þýzkalands til trú-
boðsstarfa, fyrst í Hannover, en síðar til
fleiri staða.
Nú
mikil
lágu fyrir
barátta, u:
honum erfið
íz yfir lauk árið
og
starfsar
1686 1
Schwerin, en þar dó hann úr ákaflega kval
fullum sjúkdómi, sennilega nýrnasteinun1-
Lík Nielsar var nú flutt til Lorenzo-k'1"^
unnar í Firenze og jarðsett í kapellu un^a
aðalhvelfingunni. En fyrir fjórum áruin,
1953, voru jarðneskar lel a.
aðalki*;
unni. Viðstaddir athöfn þá voru margú" v^_
indamenn frá öllum löndum heirns, 3
25. október
hans fluttar í nafnkapellu hans í
fjölda kennimanna. Og eins og áður er , ,
er nú unnið að því að fá nafn hans óafmá^
lega skráð meðal dýrlinga hinnar rómve1
kirkju.
Niels var í trú sinni svo auðugur af Þ
Jf n||l*
sem kallað er kærleiki til náungans, ao
geta sótt til hans þekkingu á, hvernig krlS ,
um manni ber að lifa í heimi hér, svo
Guði, skapara hans, sé þóknanlegt. ,g,
Það ber því gleðilegan vott aukinni V1
sýni, er Kaupmannahafnarháskóli, sem ^
þrern hundruðum ára hafði ekki víðsýn1
þekkingu til að nota sér vinnukraft Pe
stórmennis, hefur nú alveg breytt um s , ^
og heiðrar minningu hans m. a. með >V1 3Si
stilla svo til, að nt h1111
svo til, að einn af trúfélögum
séra Scherz, varði einmitt nú í haust, e
orsritgerð um líf og starf Stensens. _ ,j.
Frá ræðustól þessa háskóla hljómuðu
ur harðir fordæmingartónar um skeð ^
Stensens, en nú er líf hans og starf fy1'11 ^
mannkyn metið þar og lofað að verðleik
Færi betur, að svo yrði víðar.
8 — HEIMILISBLAÐIÐ