Heimilisblaðið - 01.07.1958, Blaðsíða 6
Sem Honorius stjórnaái. Kýpur taldist vitan-
lega til Austur-rómverskaríkisins. Þar komst
Komnenasar-furstaættin til valda á 11. öld,
og maður nokkur af þeirri ætt, sem hafði
verið skipaður landstjóri á Kýpur, sleit að
fullu og öllu sambandi eyjarinnar við stjórn
keisarans í Konstantinopel og lýsti yfir sjálf-
stæði eyjarinnar. Eftirmenn hans héldu þar
síðan völdum þar til skömmu fyrir alda-
mótin 1200, en þá gerðist atburður, sem
hafði mjög afdrifarík áhrif á framtíð henn-
ar. Það var sigur Saladíns Egyptasoldáns
1187, er hann vann Jerúsalem á nýjan leik
af krossförunum og hrakti þá brott þaðan.
Þessar hrakfarir kristinna manna í land-
inu helga urðu fyrst og fremst til þess, að
konungur Englands, Ríkharður I., að viður-
nefni Ljónshjarta, stofnaði til þriðju kross-
ferðarinnar. Leið hans til landsins helga lá
um Kýpur, og lagði hann eyjuna undir sig
árið 1191. Árið eftir lét hann hana af hendi
gegn ærnu fé við Guida Lusignan, konung
frá Jerúsalem, er ríkt hafði yfir ríki því, er
krossfararnir höfðu sett á stofn í Gyðinga-
landi, en orðinn var landflótta, er hér var
komið. Og næstu 300 ár sat ætt hans að
völdum á Kýpur og eyjarbúar áttu við ágæta
velgengni að búa, eftir að vernd og hand-
leiðsla musterisriddaranna kom til sögunnar.
Musterisriddararnir töldust til riddara-
munkreglu, sem stofnuð var 1119 í Jerúsal-
em til verndar kristnum pílagrímum, er
komu til borgarinnar helgu. Þáverandi kon-
ungur í Jerúsalem Balduin annar fékk þeim
aðsetursstað í álmu þeirri í höll sinni, sem
byggð var að sögn á grunni musteris Salo-
mons. Voru þeir þess vegna kallaðir must-
erisriddarar, en regla þeirra hét raunar fullu
nafni: „Fátækir Krists-riddarar úr musteri
Salomons.“
Auk venjulegra klausturheita urðu þessir
riddarar Krists að gangast undir heitið um
ævilanga baráttu til verndar gröf Krists fyrir
þeim vantrúuðu (þ. e. Múhameðstrúarmönn-
um). Eugen páfi þriðji fékk þeim sérstakan
einkennisbúning, hvíta skikkju með rauðum
krossi. Æðsti stjórnandi reglunnar var kall-
aður stórmeistari og voru allir skyldugir að
hlýða honum skilyrðislaust. Fullgildir með-
limir reglunnar, riddararnir, urðu að vera
aðalbornir og fengu ekki inngöngu í félags-
skapinn fyrr en nákvæm athugun hafði verið
Makarios erki-
biskup, leiðtogi
Grikkja á Kýp-
ur í frelsisbar-
áttu þeirra. —
Hér sézt brezki
landstjórinn,
John Harding,
heilsa biskupn-
um við komu
sína til eyjar-
innar.
gerð á hæfni þeirra, en auk þess voru el1111^
teknir í regluna „þjónandi bræður , s
voru af borgaralegum uppruna, og var P
skipt í tvo hópa, vopnabræður og hand1 ^
aðarbræður, sem bæði nutu virðingar
höfðu áhrif innan hins almenna sami®
vegna sambands þeirra við musterisrid
ana, en það hefði að öðrum kosti verið 1
hugsanlegt á þessum tímum. . , .
Árið 1291, þegar kristnir menn U118^
Akko, síðasta vígi sitt í landinu helga> s^.g
ust musterisriddararnir að á Kýpur. En
það að flytjast burt úr landinu helga u11*^
reglan þá undirstöðu, sem hún hafði upP ^
lega byggzt á. Urðu því athafnir henna1 .
einkenni önnur upp frá því en áður
hafð1
- höfðu
verið. Furstar og önnur stórmenni 1
gengið í regluna og gefið henni miklar
eignir. Er svo sagt, að hálfri annarn ^
eftir að hún var stofnuð hafi hún rn ^
yfir geysimiklum eignum í flestum l°n
Evrópu, og meðlimatalan hafi verið um
þúsund riddarar. f't£eku
Upp úr þessu varð regla hinna fa
riddara Krists að alþjóðlegu auðfélagi> s
lagði stund á ýmiss konar bankastarts ^
tók t. d. við fjársjóðum auðmanna til aV
unar. Og jafnframt því, sem fátsekt r_® ^
unnar breyttist í auðsöfnun urðu
ströngu lífernisreglur og sá járnharð1 8
sem áður einkenndi hana, að óhófi,
alls konar siðspillingu og stjórnleys1- ^
sem áður höfðu lotið þeim fyrirmselum
138 — HEIMILISBLAÐIÐ