Heimilisblaðið - 01.05.1961, Blaðsíða 38

sinn, heldur á tímabilinu milli tveggja
ferða sólarinnar um sama jafndægrapunkt-
inn (,,ækvinoktial-punkt“) — þ. e. a s.
tímabilinu sem jörðin er að snúast einu
sinni umhverfis sólu, frá vorjafndægri til
vorjafndægurs. Og þar sem lengd þessa
svokallaða „trópíska árs“ er ekki að öllu
leyti stöðug og jöfn, varð samkomulag um
að nota árið 1900 sem grundvöll. Það, sem
vísindamenn nú kalla „sekúndu“, er því
1/31,556,925,97574,-hluti af hinu tríópíska
ári 1900.
Undir mörgum kringumstæðum geta
vísindamenn og tæknifræðingar ekki not-
azt við jafnvel fullkomnustu tímamæla,
sem þekkjast, t. d. þegar mæla þarf breyt-
ingar á snúningshraða jarðar. Rannsak-
endur nota því nú orðið svokölluð atóm-úr,
sem ekki eru búin neinu eiginlegu sigur-
verki, heldur reikna tímann með leiftur-
hraða atóma og sameinda. Slíkt úr getur
reiknað tímann með öryggi sem nemur
l/10,000.-hluta úr sekúndu.
í hinni frægu stjörnurannsóknastöð í
Greenwich hefur eðlisfræðingurinn dr.
Louis Eessen reiknað það út með hj
atóm-úrs, að eftir „aðens“ 16 miHjal ^
verði reikistjarna okkar með öllu ha3
snúast um sjálfa sig, og þar af lel a r
jafnan snúa sömu hliðinni að sólu. An ^
helmingur hnattarins verður dæmduf
eilífrar nætur, en hinn helmingurinn uý
eilífs sumars!
Grundvallarskilyrði fyrir því, a^ Þ®^.
spádómur rætist, er þó sá, að jörðin nu^a
snúningshraða sinn með sama og J
hraðanum, sem dr. Essen þykist hafa ^ ^
ið og fylgst með undanfarin 3—4 ar^ ^
þetta er engan veginn víst. Því að el ^
áður er sagt, snýst jörðin ýmist hraða
hægar frá einu tímabili til annars, og g
tekur ærið langan tíma að staðhæfa ^
vissu, hversu hratt allsherjarseinkun .
sér stað. Síðustu niðurstöður í ÞesS,u.
komu frá tveim bandarískum vlS^UI1
mönnum, og niðurstaða þeirra se ag,
um 1/100.000 úr sekúndu árlega e ^
eins örlítið brot af útkomu hins
starfsbróður þeirra.
-ISBLA5IP
126
HEIMIL