Heimilisblaðið - 01.12.1961, Blaðsíða 19
var hún ekki eins gróðurýr og hún er nú.
Þar hefur áður verið fagur skógur, nóg
af fersku vatni, fiskur í sjó umhverfis og
mergð fugla við ströndina. Irsku einbú-
arnir, sem snemma á miðöldum tóku sér
bólfestu á ýmsum eyjum víða á Atlants-
hafi, allt norður til Færeyja og Islands,
hafa víða átt við bágari kjör að búa en í
Selju. Á vesturströnd eyjarinnar, þar sem
brattir hamrar ganga svo til þverhnípt í
sjó — kannske örlítil ræma milli þeirra
og fjörborðsins — eru stórir hellar. Sunn-
eva og fylgdarlið hennar settist að í þess-
um hellum. Og þar dvaldi þetta fólk um
langan aldur, segir sagan, og þjónaði guði
í auðmýkt og hverskyns meinlætalifnaði.
Á þeim tíma voru engir íbúar fyrir á
Selju, en eyjarnar á flóanum voru notað-
ar fyrir beitilönd hesta og fjár af bæjun-
um á Statt og meðfram Moldefirði. Þegar
fólk varð þess vart, að ókunnugir höfðu
tekið sér bólfestu á Selju, hugði það þar
vera ránsmenn á ferð, er ætluðu sér að
lifa á fénu í eynni. Skilaboðum var því
komið til Hákonar jarls þess efnis, að vík-
ingar væru komnir í Selju og hefðu gert
stórskaða á sauðfé sem þar væri — því um
leið og bændur urðu hræddir um fé sitt
töldu þeir fullvíst, að rán víkinganna
myndi ógna gjörvöllum búskap byggðar-
innar. Jarl kom á vettvang, vopnum bú-
inn eins og hann væri að leggja til orrustu
gegn erlendum víkingum, og sigldi þegar
út í Selju til þess að hafa hendur í hári
óaldarmannanna.
Síðan stendur í sögunni eftirfarandi:
„En þegar hinir góðu guðs vinir í eynni
sáu þá koma, þóttust þeir vita, að nú
myndi á þá ráðizt. Þeir gengu inn í hella
sína og báðu almáttugan guð þess, að
hann vildi gefa sálum þeirra eilífa sælu,
hvernig sem dauða þeirra annars bæri
að höndum, og einnig báðu þeir guð um,
að þeim hlotnaðist greftran, svo að heið-
ingjar færu eigi höndum um lík þeirra.“
Hver varð svo sá dauðdagi, sem þeir
hlutu?
Það voru menn og konur og smábörn í
hópnum. Fólk þetta, sem hafði gefið sig
Atlantshafinu á vald, var ekki hrætt við
dauðann, en það hræddist það, sem vitað
var að myndi eiga sér stað áður en dauð-
inn sjálfur kæmi — ef það félli í hendur
heiðingjunum. — Hver er viss um að þola
það að sjá illa farið með konu sína, systur
eða dóttur? Er nokkur móðir viss um að
geta verndað og viðhaldið trú sinni á
guð, ef hún sér vonda menn misþyrma
barni sínu? Gat jómfrú Sunneva treyst
drottni til að láta allt snúast einmitt á
betri veg? Hvernig svo sem því var varið,
þá bað fólkið guð sinn um að veita sér
kristilegt andlát „með hvaða móti sem það
annars bæri að höndum“, og að líkamir
þess féllu ekki í hendur stríðsmanna Há-
konar jarls, hvorki lífs né liðnir.
í sömu svipan féll grjótskriða fyrir
hellismunnann, og enginn komst út eða
inn. Menn Hákonar jarls gengu á land,
en fundu enga sál í eynni.
Nú leið skammur tími. Þá er það, að
stórbændur tveir úr Firðafylki sigla til
Þrándheims og ætla á fund Hlaðajarls.
Þeir sigla norður með ströndinni. Og nótt
eina, er þeir halda kyrru fyrir skammt frá
Selju, sjá þeir undarlegan bjarma yfir
eynni. Svo virðist sem hann komi frá
himnum og lýsi á sjóinn. Sognverjar taka
bát og róa 1 land — og þar, sem ljósið
hafði fallið á ströndina, lá hauskúpa. Hún
var snjóhvít og glansandi, og það lagði
undarlegan þef af henni. Menn þessir voru
heiðingjar og skildu hvorki upp né niður
í þessum undrum. En þeir tóku upp haus-
kúpuna og vöfðu hana inn í hreint traf.
Þeir ætluðu að hafa hana meðferðis til
Hákonar jarls, því þeir höfðu haft spurn-
ir af vizku hans. Hann gat óefað sagt
þeim, hvernig í öllu lægi. En þegar þeir
komu norður fyrir Statt fregnuðu þeir,
að jarlinn hefði verið drepinn, og nú væri
það hinn nafnkunni Ólafur Tryggvason,
sem orðinn væri yfirmaður alls Noregs.
Báðir bændurnir hétu Þórður — Þórður
Egilsson og Þórður Jörundsson — og
sagan hefur gert þá að óvenju greindum
og varfærnum mönnum, er ekki höfðu
uppi deilur út af smámunum, heldur tóku
hlutunum svo sem þeir komu fyrir. Nú
vildi svo til, að þeir höfðu tekið sér ferð
á hendur — og því gátu þeir alveg eins
sótt heim Ólaf konung, úr því að jarlinn
var úr sögunni. Þeir héldu því för sinni
áfram til Hlaða og hittu þar fyrir Ólaf
HEIMILISBLAÐIÐ
239