Heimilisblaðið - 01.12.1965, Blaðsíða 7

því svörtum af elli, og voru reifaðir bönd-
þannig, að þær bentu að sameiginlegum
miðdepli, eins og spælar í hjóli, nefnilega
staðnum undir höfuðaltarinu.
Hlutverk Píusar páfa XII.
Rannsóknir dr. Kaas.
Ekki var hreyft við neinu undir höfuð-
altarinu nema þar sem nauðsynlegt var til
þess að fá grundvöll undir súlur þaksins.
Vinnan við byggingu hinnar nýju Péturs-
kirkju stóð yfir meira en eina öld. Hátíð-
leg vígsla fór fram árið 1626.
Svo liðu enn þrjú hundruð ár. 1 ræðu
fyrir rómverskum stúdentum í byrjun árs-
ins 1949 lagði Píus páfi XII. áherzlu á, að
gröf Péturs postula væri undir miðdepli
Péturskirkjunnar. Áheyrendur hans þekktu
að vísu gömlu helgisagnirnar, en enginn
þeirra hafði nokkurn grun um, að páfinn
hafði árangur síðustu fornleifarannsókna í
huga, þegar hann tók þetta fram. Því að
þessi árangur var þá aðeins kunnur litlum
hópi sérfræðinga.
Til þess að kornast hjá, að ályktað yrði
of snemma um nokkuð, sem var ekki alveg
ljóst og öruggt, höfðu allir hlutaðeigandi
lofað að þegja. Almenningur átti ekki að
fá að vita neitt, fyrr en alþjóðlegir sér-
fræðingar höfðu metið þessa fundi og all-
ur vafi um raunverulegt gildi þeirra hafði
verið af tekinn. En 23. desember 1950
flutti páfinn sjálfur greinargerð í útvarp-
ið: Gröf heilags Péturs var fundin að
nýju.
Sá sem átti frumkvæðið að rannsókninni
á grundvelli Péturskirkjunnar var þýzki
Prelátinn, dr. Ludwig Kaas, prófessor í
kirkjusögu. Hann var fæddur og uppalinn
i Trier — í bænum, þar sem Helena, móðir
Konstantíns keisara, hafði látið byggja
fyrstu kristnu kirkjuna. Það er bær, þar
sem fornleifafræðin finnur aftur og aftur
uýja vitnisburði um hina fornu Rómaborg.
Þar varð dr. Kaas prófessor í kirkjusögu.
En árið 1933 hvarf hann frá Þýzkalandi
°g fór til Vatikansins.
Píus páfi XI. fól dr. Kaas „undirheima"
Péturskirkjunnar, eins og hann orðaði það
allt, „sem var undir yfirborðinu".
^egar dr. Kaas fór niður í fyrsta sinn
til þess að skoða hið nýja ríki sitt, varð
hann ekki lítið skelkaður yfir hinni enda-
lausu flækju steinhvelfinga og ganga, sem
voru undir Péturskirkjunni. Það eitt var
mikið að átta sig nokkurn veginn á öllum
þessum hvelfingum innan um kistur úr
steini og marmara, eldgamla legsteina og
grafmerki. Þegar við byggingu nýju Pét-
urskirkjunnar hafði allt verið látið fara
niður í grafhvelfinguna, án þess að gera
nokkurn greinarmun eða tilraun til þess
að koma á skipulagi. Ringulreiðin hafði
ekki beinlínis minnkað næstu aldirnar á
eftir — keisarar og konungar, 144 páfar
og óteljandi hópur kardínála og aðrir tign-
ir menn höfðu verið lagðir til hinztu hvíld-
ar þarna niðri.
Það var ekki auðvelt verk að koma
skipulagi á þetta — en á meðan á þessu
erfiða starfi stóð, fékk dr. Kaas þá hug-
mynd, að það ætti einu sinni að rannsaka
þetta undarlega gleymda ríki undir Péturs-
kirkjunni fyrir alvöru.
Píus XI. var reyndar ekki sérlega hrif-
inn af þessari hugmynd. Eigi að síður kom
hinzta ósk hans, að vera lagður til hvíld-
ar eins nálægt Píusi X. og unnt var, skrið
á málið. Tveim dögum áður en útförin
átti að fara fram, tók dr. Kaas að leita
að hæfilegum stað. Þegar hann lét, á með-
an á því stóð, fjarlægja stóra marmara-
plötu af múrvegg, lét múrveggurinn und-
an, og gömul hvelfing kom í ljós. Dr. Kaas
kannaðist strax við það, sem hann hafði
þarna fyrir framan sig, það var nefnilega
dálítið, sem hann hafði séð í Trier, og var
svo sérkennilegt fyrir múrverkið í fornum
kristnum kirkjubyggingum, að ekki var
um að villast.
Nýi páfinn, Píus XII., fól honum að fram-
kvæma fyrstu vísindalegu rannsóknina á
„undirheimum" Péturskirkjunnar, og Kaas
byrjaði á verkefninu um vorið 1939. Rann-
sókninni var haldið vandlega leyndri, og
hún tók lengri tíma en áætlað var og varð
að rannsóknarferð í fortíðinni, sem tók
mörg ár, og hún leiddi dr. Kaas og sam-
verkamenn hans alveg aftur að upphafi
tímatals vors.
^eimilisblaðið
227