Heimilisblaðið - 01.03.1969, Blaðsíða 10

Fituefni eru alltaf nokkurt vandamál. Jón
'borðar alltaf mikið á morgnana — rúgbrauð
með fituríkum osti, linsoðið egg, hveitisnúða
með ekta smjöri, nýmjólk og loks kaffi með
rjóma. Þess konar skammtur fær tólffingra-
þarminn til að kippa við sér. Honum er ósýnt
um fitu í stórum skömmtum, og í sjálfvarn-
arskyni gefur hann frá sér vaka (hormón),
sem minnkar getur mína til vöðvahreyfinga.
Því er það, að ef Jón borðar slíkan morgun-
verð klukkan hálf-átta, er ég ekki nærri því
búinn að afgreiða hann, þegar hann (þ. e.
a. s. Jón) sezt að hádegisverðinum.
Kuldi dregur einnig iir starfshraða mín-
um. Ef Jón snæðir íburðarmikinn ísbúðing,
minnkar hitastig mitt jafnvel um tíu stig og
allt starf mitt liggur niðri þann hálftíma
sem það tekur mig að vinna upp hitatapið,
en eðlilegur hiti minn er rúmar 37 gráður.
En þetta gerir svosem ekki mikið til. Mér
liggur ekkert á.
Satt bezt að segja lifi ég ósköp tilbreyting-
arlitlu lífi. Lifur, hjarta, lungu og nýru eru
að allan sólarhringinn, en ef Jón étur ekki
beinlínis yfir sig að kvöldinu, þá á ég frí eftir
að hann fer í háttinn, og þá má segja að
við hrjótum samna til morguns.
En úr því ég klýf sundur eggjahvítu,
hvernig get ég þá lcomizt hjá því að kljúfa
mig beinlínis í sundur sjálfan? Skýringin
er ofur einfaldlega sú, að innveggir mínir
eru huldir þunnu verndar-slími. En hverfi
þetta slím af einhverjum orsökum, þá tek
ég að hegða mér eins og mannæta.
Eins og ég sagði áðan, þá er ég allmjög
háður skaplyndi Jóns — ég er í eins skapi
og hann. Þegar hann roðnar af reiði, þá roðna
ég einnig. Fölni hann af ótta, þá fölna ég
líka. Ef hann æsir sig upp við það að horfa
á knattspyrnu, þá bregzt ég við með sama
hætti og kirtlar mínir auka framleiðslu sína
um helming eða þrefalt. 0g finni Jón ilminn
frá steikinni í eldhúsinu eða sjái sæta köku
í bakaríinu, þá verð ég óðara reiðubúinn til
athafna. Eg herpist saman, það gaular í mér,
og Jón viðurkennir að hann sé svangur.
Á sama hátt verð ég þunglyndur þegar
Jón er það. Hreyfingar mínar nema næstum
staðar með öllu, og sama er að segja um
framleiðslu mína á safa. Engu að síður borð-
ar Jón, rétt eins og hann er vanur, en það
sem hann lætur í mig liggur bara kyrrt, og
þá finnst honum hann vera uppþembdur og
ónógur sjálfum sér. Jón ætti að láta ógert
að éta nokkuð, þegar liann er í slæmu skapi-
Ollu verra er þó, þegar hann er tauga-
óstyrkur eða áhyggjufullur, finnur fyrir
streitu (sressi) eins og það er kallað, því að
þá framleiði ég alltof mikla sýru, og það get-
ur orðið upphaf að magasári. Þegar mikið
mæðir á Jóni, ætti hann að breyta um mat-
arvenjur. I stað þriggja stórra máltíða a
dag, ætti hann að borða margar smáar —
það er árangursríkasta ráðið til að hagnýta
offramleiðslu mína á sýrum. Rétt eins og
svo margir, þá hefur Jón einu sinni fengið
snert af magasári, en hann hafði aldrei hug-
mynd um það. Það var á meðan hann var
í skóla; skömmu fyrir próf. Yið vorum báðir
eins og festir upp á þráð; af einskærri ofur-
spennu framleiddi ég alltof mikla sýru, og
sú sýra rakst á stað í magaveggnum, sem var
veikur fyrir. Ég olli Jóni kveisu, en hann
skellti skolleyrunum og sagðist hafa étið eitt-
hvað sem hann þyldi ekki. Þegar prófinu
var lokið, með góðum árangri, slakaði J°u
á spennunni, og þá minnkaði sýruframleiðsl-
an, en ég fékk tækifæri til að þekja sárið
með nýju slímlagi og græða það.
Ég get orðið veikur, fengið bæði sár og
krabbamein, en yfirleitt er ég fjarska harð-
ur af mér. Rispu eftir fiskbein, t. d., lækna
ég á einum sólarhring — en sams konar sar
á hörundinu tekur viku að gróa. Leggi mað-
ur skemmt kjöt í miður hreint vatn, þrífast
sýklar óhemju vel; í efnakljúfandi safa ro®'
um drepast þeir flestallir á svotil enguni
tíma. Þó eru til þeir gerlar, sem ég fæ ekki
ráðið við, og þess vegna þarf Jón að vera
gætinn varðandi það, sem hann lætur ofau
í sig, einkum í löndum þar sem lireinlætis
er ekki gætt sem skyldi.
Sömuleiðis eru til hlutir sem beinlínis erta
mig, og þá einkum og sér í lagi pipar, en líkft
sinnep og piparrót, þótt í smærri stíl sé. Þetta
eru rammir hlutir, sem auka blóðrásina.
þannig að ég verð yfirmáta rauður. Kafft
tóbak og alkóhól eykur sýruframleiðslu míua;
jafnvel einir tveir snafsar geta aukið hana
um hleming. Þess vegna verða sjúklingar með
magasár að forðast slíkt. Ég er ekki að ®tl-
ast til þess, að Jón neiti sér með öllu um vin
og tóbak, en hann gæti gert mér lífið þ®#1'
legra — og ég gæti unnið honum betur
H E IM IL I S B L A Ð 1P
54