Heimir - 01.10.1909, Blaðsíða 6

30
HEIMIR
íslenzk náttúra rneö sinni hrikalegu fegurö er máske ekki
eins vel fallin til þess aö glæöa feguröar tilíinninguna og aö
vekja manninn til djúprar umhugsunar á tilverunni. Samt
hefir hún óþrjótandi fegurðar uppsprettur fyrir hvert listamans
auga. Og líklega er listamanna fæöin á Islandi, einsog margt
ileira, ööru að kenna en því, að hin náttúrlegu skilyrði vanti.
En oss Vestur-íslendinga skortir næstum alt senr er nauð-
synlegt til að þroska listarnenzku hæfileikana. Vér höfum enga
stórfenga náttúru fegurð, né heldur, enn sem kotnið er, neina
verulega möguleika til mentunár í þeim efnum, nem'a með fyrir-
höfn og kostnaði. Þrátt fyrir það mun all lífvænlegur vísir vera
til vor á meðal, sem undir rétturn kringumstæðum gæti þroskast
og orðið þjóðflokki vorum til sóma. En til þess þyrfti hugs-
unarhátturinn mikið að breytast, því listir, einsog vísindi,
þrífast ekki í þeitn jarðvegi þar sem alt er metið eftir hagnaði.
Eitt ættum vér aö geta haft, og það er heilbrigð smekkvísi.
Að láta sér alveg á sama standa um það sem fagurt er og vel á
við er jafn ílt og hitt, að elta tízkuna með allri hennar heimsku
og smekkleysi. Það er einkenni liinnar sönnu fegurðartilfinn.
ingar að maðurinn sjálfur hverfi aldrei á bak við skrautið, sem
hann ber á sér, en að ytra útlitið sé svo, áð það á engan hátt
sé gagnstætt þeiin innri eiginleikum, setn maðurinn hefir til að
verða sem fullkomnastur maður.
Trúarbrögðin eru sá þátturinn í andlegu lífi vor Vestur-íslend-
inga, sem mest ber á. En, einsog sagan sýnir, er trúin ekki
æfinlega einlægust og dýpst þegarmest er deild um kyrkjumálin.
Hávaðinn er oft mestur þar sein minst er af verulegri sannfær-
ingu inni fyrir. Þess vegna getur verið algerlega rangt að dæma
trúarlífið eftir því hvað efst er á dagskrá í umtali.
Það má segja, að hvergi komi allar lyndiseinkunnir manna
betur fram en í trú þeirra. Það sem maðurinn í hjarta sínu
vill ekki vera lætur hann heldur ekki trú sína vera. Það er
enginn vafi á því að vér Islendingar látum skynsemina ráða
rneiru í trúarskoðunum vorum heldur en margt annað fólk.
Tilfinninga lífið á ekki rnjög mikin þátt í því að ákveða hverju
.