Heimir - 01.03.1910, Blaðsíða 4

HEIMIR
148
lundarfarseinkenni þau, sem krin<iumstæÖur liöinna tíma hafa
skapad og rótfest í fólkinu. I ööru lagi. siöir og hætrir, sem
lífskjör eöa hending hafa myndaö. I þriöja lagi, þeir andlegir
fiársjóöir, liöins og yfirstandandi tíma, sem bera á sér sérstakan
þjóöarblæ. Viö alt þetta er vanalega átt, þegar um þjóöerni
er talaö, svo ekki er aö furöa þó oft sé erfitt að átta sig á ýmsu
því sem sagt er um þjóöernisviðhaldið.
En í raun og veru er nú þjóðernið nokkuð annaö en alt
þetta. Þjóðerniö sjálft er ekki einkenni þau, sem á yfirborðinu
gera einhverja þjóö að sérstakri heild í mannfélaginu. b'lest
þau einkenni eru þannig í eðli sínu að þau brevtast mjög auð-
veldlega. Þjóðerni er lifandi tilfinning í brjóstum þeirra einstak-
linga yfirleitt, sern þjóðin samanstendur af. Þessi tilfinning
beinist til þjööarinnar og landsins o>; kernur í Ijós í vilja og þrá
.til að fórna einstaklingslífinu að meira eða minna leyti fyrir vel-
ferð þess. Ekkert annað en þetta er þjóðernistilfinning. Og
þar sem þessa tilfinningu er ekki að finna þar er heldur ekkert
þjóðerni að finna, aðeins vtri sérkenni, sem eðli sínu samkvæmt
breytast með breyttum kringumstæðum.
það er auðséð að þessi tilfinning getur ekki alment átt sér
stað annarstaðar en þar sern þjóðin er í eðli sínu ein samfeld
heild, þar sem menn finna til einhvers skyldleika á inilli sín og
allra hinna, sem mynda þjóðarheildina með þeim. Vitaskuld
er sá skyldleiki að nokkru leyti undir saineiginlegum ytri ein-
kennuin kominn, en hann er engu síður grundvallaður á sögu
þjóðarinnar og reynzlu á liðnum tímum.
Höfum vér Vestur-Islendingar getað fiutt með oss íslenzkt
þjóðerni vestur um haf ? Vér höfum óhjákvæmilega fiutt með
oss mál, lundarfarseinkenni og allmikið af háttum og siðum.
En þjóðernistilfinninguna sjálfa ? Já, efalaust höfum vér flutt
hana líka.—En hvernig? Einsog jurt, sem hefir verið skoriu
frá rótinni. Og öðru vísi hefðuin vér alls ekki getað fiutt hana,
því íslenzk þjóðernistilfinning er bundin viö Island og þjóðar-
heildina þar heima. Hér í Ameríku getur íslenzk þjóðernis-
tilfinning í raun og veru ekki verið til eins og hún er eða ætti
að vera á Islandi, vegna þessað hér hefir hún engan jaröveg til að