Heimir - 01.03.1910, Qupperneq 6

HEIMIR
1 5°
vitaö vinátta og velvilji til landsins og þjóðarinnar geti átt sér,
og eigi sér staö hér. Vegna þess aö álitið hefir veriö að alt sem
íslenzkt er væri í raun og veru jafn þýðingarmikið, vegna þess
að það alt hefir verið nefnt þjóðerni, og viðhald þess hér ekki
einungis verið álitið mögulegt heldur sjálfsagt, hefir svo undur
mikið af þjóðrækninni hér snúist um smámuni eina; en það sem
mest er áríðandi að vér verndum hefir legið við að gleymast.
Þeir, sem hafa þá skoðun að þjóðernisviðhaldið hér sé ekki
æskilegt og ómögulegt, skilja það alveg rétt að þjóðerni er eitt-
hvað sem ekki er hægt að flytja með sér land úr landi. Hér er
nátturlega ekki átt við þá sem í hugsunarleysi apa. alt nýtt, sem
þeir sjá, er þeir koma hingað. En hjá þessari hlið er annan
miskilning að finna, sem er ófyrirgefanlegur hjá öllum hugsandi
mönnum. Þeir segja að það standi oss fyrir þrifum að viðhalda
nokkru sem íslenzkt er. Til þess að sanna að þessi staðhæfing
sé rétt ættu þeir fyrst og fremst að sýna fram á, að það bezta í
vorum íslenzka þjóðararfi sé lakara en það sem hérlent þjóðlíf
hefir að bjóða oss. Ennfremur ættu þeir að sýna fram á,að ómögu-
legt sé að nota öll menningar og mentunar tækifæri þessa lands
þó að þjóðararfinum sé haldið við. En hvorugt þetta er hægt
að sýna fram á með rökum. Menn geta orðið alls aðnjótandi
hér án þess að sleppa nokkru af því í þjóðararfi þeirra, sem hefir
gildi fyrir utan íslenzka staðháttu; við hitt hafa þeir ekkert að
gera. Og það bezta í þjóðararfi vorum jafnast á við það bezta
sem hér er hægt að fá.
Báðar hliðarnar hafa þá mikið til síns máls, en hvorug hefir
alveg rétt fyrir sér. Sú fyrri heldur fram viðhaldi þess, sem er
óeðlilegt að viðhaldist hér, þar sem aðal skilyrðin fyrir
tilveru þess vantar, og vegna þessa misskilnings gleymir hún að
leggja rækt við það sem gæti og ætti að viðhaldast. Sú síðari
liefir alveg rangt fyrir sér í því, að það sé nokkur hagur að losna
við nokkuð, sem nýtilegt er á einhvern hátt, nema að annað
betra komi í staðinn; og þá, þó aðeins meö því móti að sýnt
verði að hvað standi öðru fyrir þrifum. Það sem vér eigum að
kosta kapps um að vernda og viðhalda er það góða og nýtilega
í þjóðararfi vorum, sem ekki er bundið staðháttum og er nógu