Heimir - 01.05.1910, Blaðsíða 9

H E I M I R
201
sem er aö finna í keisaralega bókasafninu í Vín eru enn viö lýöi
af þessari upprunalegu útgáfu. Þegar bókin koin út var Ser-
vetus óþektur á Frakklandi undir sínu rétta nafni, og bókin bar
ekki meö sér hver haföi skrifaö hana; en Calvin geröi kaþólsku
yfirvöldunum í Lyons undir eins aövart um höfundinn, og var
hann strax tekinn fastur og þær bækur hans, sem þar fundust
geröar upptækar. Rannsóknarrétturinn dæmdi hann sekan uin
villutrú og heföi hann ekki sloppið úr fangeísinu, þá heföi hann
veriö brendur á Frakklandi. Fjóra mánuöi fór hann um huldu
liöföi á Frakklandi og reyndi aö kotnast undan til Ítalíu. Síöan
tók hann þaö óheilla ráö aö fara til Sviss. Hann kom til Genf
á laugardegi og var svo óskiljanlega djarfur aö vera viöstaddur
mess'u þar daginn á eftir. Hann þektist og var óöara tekinn og
settur í fangelsi. Eftir langdregna rannsókn var hann loks
brendur 26. október 1553. Kalvín haföi gert alt setn hann gat
til aö Servetus yröi dæmdur til dauða, en hann ráölagöi aö hann
væri tekin af líh meö sveröi en ekki eldi. Sú ráölegging haföi
samt sem áöur engin áhrif á þá setn dæmdu hann; þaö var hiö
svo nefnda “lægra ráð” í Genf og samanstóö af 25 leikmönnum.
Þeir dætndu hann sekan um útbreiöslu vantrúar, og sainkvæmt
gömlum keisaralegum lögum var hegningiun, sem viö því lá,
dauödagi á báli.
Skoöanir þær, setn Servetus lét lífið fyrir voru aö mörgu
leyti ólíkar þeirn, sent nú eru nefndar únftaraískar skoöanir,
en þær voru eigi aö síöur neitun á þrenningarkenningunni, eins
og hún var skilin þá bæöi af mótmælendum og kaþólsku kyrk-
junni. Hann leggur alla áherzluna á manninn Jcsús Krist, sem
hann viðurkennir aö hafi veriö guö; mótstööumenn hans aftur á
móti lögöu alla áherzluna á aðra. persónu guödómsins. sem tók
á sig mannsgerfi í Jesú. Annaö atriöi í skoöunum lians, sem
vert er aö taka fram, var siðferðislegt frjálsræöi einstaklingsins.
Þessi skoöun var gagnstæö Jtví sem Kalvín kendi um forlög og
fyrirfram ákveðna sælu eöa vansælu manna. Hvaö guðshug-
tnynd Servetusar viövíkur viröist sem hann hafi veriö algj'öis-
trúarmaöur, enda var þaö ekki óalgengt fyrir og utn hatis daga
xtö skoðanir manna hneigöust í þá átt.