Heimir - 01.09.1910, Side 14

IO
HEIMIR
hann sjálfur aö hugsa, leita, rannsaka, sanna, og hnna nýjan
sannleik, sem eykur þá þekkingar heild sem áöur var til. A
þennan hátt myndast manngildiö. En svo veröa menn aö gæta
þess, aö það er aöeins vissar tegundir af þekhingu, sein hiö sanna
gildi mannsins veröur miöaö viö. Hann getur auöveldlega fylt
upp safnþró þekkingar sinnar með falskii þekkingu eins og
sannri þekkingu. Eins meö þekkingu, sem hetir eyöileggjandi
áhrif fyrir lífið eins og þeirri, sem styrkir þaö ogbyggir þaö upp.
Þaö er því aðeins sönn og upphyggileg þekking, sem gildið
veröur miðaö við. Þaö er aöeins sannleikurinn sem myndar
hina varanlegu heild persónuleikans. Og sannaöur sannleikur,
er líka hæösta takmark eöa fullkomnun, sem maðurinn getur
náö, og hann hefir líka svarandi gildi fyrir manninn. Þar á
móti sú þekking, sern ekki er bygö á sannleika veiðuraðengu
fyrir ljósi hans. Og allar pær framkvæmdir, sem bygðar eru á
þeirri þekkingu veröa oft og einatt til tjóns og tafar fyrii mann-
inn til þess aö finna hinar sönnu leiðir.
Þaö er öllum hugsandi mcnnum Ijcst, aö þekkingarheild
mannsandans er komin frekar stutt á braut sannleikans, miöaö
viö þaö sem ósannað er, og þaö sem þekkingar þráin krefst.
En við, sem lifum á þessum tíma, meg::m þó vera þakklát fyrir
þaö, aö hin rétta rannsóknar aöferö, og þar aileiðandi rétta
þekkingarleið er þó fundin; og viö skiljum nú nógu mikið tif
þess, aö sannfærast um aö lífið er þess viröi, að það sé lifað.
Hinir miklu andans menn á liöoum tímnm hafa brotið fyrir
okkur ísinn, og leitt í ijós sannleika, sem viö geíuin öruggir
notaö, fyrir grundvöll þekkingar kerfisins, og jafnframt hagnýtt
fyrir farsæld lífsins á ótal vegu. Þeir hafa lagt fram grundVölI
sem áreiðanlegt er aö byggja á, og þar með er að mestu leytl
horfin nauösyn mannsins, til að fylla upp þekkingarheild sína
rneö ósannaðri þekkingu; og hér eftir geta því mennirnir runniö
sitt þekkingarskeiö í rétta átt. Þessi grundvöllur er fram-
þróunar lögmáliö. Sérhver h'fsheild og allar tegundir íífsins
þroskast samkvæmt því, og jafnvel hin dauöa náttúra, sem viö
köllum, hefir fengið sína rnynd og fullkomnnn samkvæmt því.
Næst vil ég í fáum orðurn láta í Ijós hugrnynd rnfna unt