Heimir - 01.10.1910, Blaðsíða 2

26
H E I M I R
kyrkjunnar hafa verið geröir landrækir með m'unkunum. Vafa-
laust stafar brottrekstur þessi af afskiftunr kyrkjunnar af stjórn-
og u'ppfræðslnmálum, sem lýðveldissinnar álíta að séu henni
óviðkomandi. Konungsvaldið í Portúgal og kyrkjan hafa altaf
verið nátengd h\ort öðru !íkt og á Spáni. Vegna afturhalds
beggja er mikill hluti þjóðarinnar orðin þeim andstæður, enda
þó mjög mikill ineiri hluti þjóðarinnar hljóti ennþá að vera
katólskur hvað trú snertir.
Stjórn lýðveldisins samanstendur af rnönnum, sem eru vel
mentaðir og vilja koma iandi og þjóð á nýtt framfaraskeið.
P'orsetinn heitir Theophile Braga og er háskólakennari, hagfræð-
ingur og skáld.
Sagt er að páfanum þyki stjórnarbyltingin í Portúgaf ílls
viti, og ekki er hún gleðiefni fyrir Spánarkonung eða konungs-
sinnana á Spáni, þar sem Iýðveldishreyfingin er mjög sterk Og
óánægjan með kyrkjuvaldið afar mikil.
Snernma f október hélt hið svo nefnda “Ministers Institute”
únítarakyrkjunnar í Austurfylkjunuin í Bandaríkjunum einn
sinna venjulegu trúmálafunda í Marblehead Mass. Á fundi
þessum vom rædd ýms mál, sem nú eru efst á dagskrá á meðal
allra frjálslyndra rnanna, og höfðu verið fengnir til þess valdir
fræði—og gáfumenn víðsvegar úr austurhluta Bandaríkjanna.
Aðal málin, sem rædd voru, voru þessi: Guðshugmynd
nútímans; notkun tákna í kristnu kyrkjunni; minnið frá sjónar-
miði vísindalegrar sálarfræði; siðbótahreyfingin á sextándu öld-
inni og forvígismenn hennar; persónuleg tilvera eftir dauðann;
víðtækt hugsanalíf, og mótmælin gegn sögulegri tilveru Krists.
Öll þessi mál voru rædd alveg hlutdrægnislaust, eftir ræðu-
útdráttum að dæma, og um sum þeirra urðu umræður, sem lýstu
að allir voru ekki á eitt sáttir. Nýja hugsanastefnan, sem nefnd
hefir verið pragmatism, og sem próf. James við Harvard háskól-
ann, sem nú er nýlátinn, var einn hinn helsti talsmaður fyrir,
kom greinilega fram í sumum ræðunum, en henni var einnig
harölega mótmælt. Fáir vildu fallast á að rannsóknir sálarrann-