Heimir - 01.10.1910, Blaðsíða 16
40
HEIMIR
Katólska kyrkjan kann allra kyrkna bezt aö beita afii van-
ans, en aörar kyrkjur nota það einnig stööugt. Meiri hlutinn af
öllum þeitn áhrifum, sem þær reyna aö hafa á ungt fólk erbein-
línis ætlaöur til þess að venja þaö viö sínar sérstöku skoöanir.
Ef þaö væri ekki, þá væri öll trúarbragöaleg kennsla l itin bíöa
þar til unglingarnir hafa náö nógu miklum skilningsþroska til aö
geta ályktaö og valiö sjálfir. En aö svo er ekki sannar bæöi
trúarbragöaleg kennsla eins og hún tíökast í alþýöuskólurn ríkis-
kyrkjulanda og ineiri hlutinn af sunnudagaskólastarfi fríkyrk-
nanna.
Eins og reynzlan sýnir er trúarbragðakennslan oft og einatt
rnjög endaslepp. Og hún er þaö vegna þess aö henni er lokið
áöur en vaninn að trúa einhverju sérstöku er nógu rótgróinn
oröinn og rétt um þaö leyti sem sjálfstætt hugsanalíf er sífeld
áherzla lögö á að halda fóiki viö trúna, eins og þaö er kallað.
Barnatrúin, kyrkjutrúin, sem menn vöndust viö í æsku er skoöuö
sem fenginn fjársjóöur, sem ekki megi glata, aöalatriðiö er aö
venja sig viö hana betur, ef hún á einhvern hátt er oröin
óaögengilegri en hún var í fyrstu.
Hér byrjar þaö vandræöa starf fyrir mörgum að venja sig á
að trúa því sem þeim er óeðlilegt aö trúa. Mönnum er yfirleitt
altaf eölilegt aö trúa í þess orös víötækasta skilningi, en áöllum
tímum trúa menn ýmsu, sein þeir gætu ekki haft neina hvöt til
aö trúa, ef þeir heföu ekki beinlínis vaniö sig á þaö. Hinn stór-
kostlegi og undraveröi misskilningur allra þeirra manna, sem
eru þröngsýnir í trúarefnum er sá, aö öll trú hverfi um leið og
hætt er að venja menn viö aö játa einhverjar vissar trúarskoöanir,
sern þeir sjálfir hafa vaniö sig á aö skoöa sem óskeikulan sann-
leik. Undraveröur er þessi misskilningur vegna þess, aö þeir,
sem hann hafa, taka aldrei neitt tillit til trúarbragöanna í heild
sinni í heiminum og breytinga þeirra, sem þau hafa tekið og eru
aö taka; sem þó er erfitt að sjá hvernig nokkur gáfaöur og upp-
lýstur maður getur gengiö framhjá. Aö venja sig á aö trúa því
sem óeölilegt er aö trúa er aö gefa ekki skynsemi og heilbrigöri
hugsun nóg ráörúm til að leita þess sannasta og réttasta sem
hægt er aö finna. Því miður trúa margir svo, og þaö margir,