Heimir - 01.11.1910, Blaðsíða 11

HEIMIR
59
þetta traust, þessa trú og þessa vissu, í þeim mæli, sem fáiraðrir
liafa hana í, held ég aö sagan og sannreyndir nútíinans sýni
ótvíræölega.
Modernista hreyfingin innan
Kaþólsku kyrkjunnar
Fyrirlestur fluttur ú kyrkjuþingi Únítara í júní 1910
af séra Albert li. Kristjánssym.
Ekkert þvingunarvald getur lialdiö mannsandanum í œvar-
andi ánauö. Móti eldi og stáli; móti píslum og hörinungum af
öllu tagi,—líkamlegum og andlegum,—leggur hinri framgjarni
andi mannsins leiö sína áfrarn og upp á viö,--upp altaf upp,
þangaö sem loftiö er hreinna og heilnæmara og sjóndeildarhring-
urinn víöari og útsýniö fegurra. Þaö hafa veriö lagöar ótal
torfærur í veginn af heimskum og skammsýnum mönnum, á
liöinni tíö, og enn er sú saga endurtekin dag eftir dag á vorri
eigin tíö. En áfram, áfram þó yljunum blæöi halda hetjur
andans, er fara í broddi fylkingar í sigurför mannkynsins til æ
meiri og meiri þekkingar og frelsis; til fegurra og fullkomnara
lífs. Þaö er satt í meir en einum skilningi að, “ógurleg er and-
ans leiö upp á sigurhæöir,” En þrátt fyrir allar táhnanir; þrátt
fyrir þaö þó stundum viröist lítiö eöa ekkert miöa, þá getur þó
enginn, sem söguna les, efast um aö leiö mannkynsins erstööugt
áfram og upp á viö. Enginn bálköstur, engin hnútasvipa,
enginn rannsóknarréttur, engin bannfæring, enginn óskeikull
páfi, engin óskeikul biblía hafa ennþá rnegnaö eöa munu nokk-
urn tíma nregna aö stööva íramþroskun mannlegrar sálar. í
þessunr næstunr því almáttuga krafti mannssálarinnar aö brjóta
af sér fyr eöa síöar alla hlekki, sé ég guöeöli hennar. Þaö er
líka annaö atriöi, senr hver sá, ersöguna les rneö athygli, hlýtur
aö veita eftirtekt. Þaö er aö frjáls rannsókn gjörö af ólíkum
rnönnum, er skoöa máske frá gagn ólíku sjónanniöi, leiöir oftast
aö einni og sömu niöurstööu f grundvallar atriöum,—og þaö