Heimir - 01.05.1911, Blaðsíða 8

200
HEIMIR
gerði John Wycliff, sem var einn af fyrirrennurum Lúthers og
annara siöbótarmanna. Þýöing hans var gerð eftir hinni latnesku
þýðingu Hérónýmusar. Nokkrir fleiri fetuðu í fótspor Wycliffs
eftir hans daga og þýddu bibh'una, en það var gert í banni
kyrkjunnar. Ein þýðingin, sein prentuð var á meginlandi
Norðurálfunnar var send til Englands sem kaupvarningur ogseld
þar á laun. En þegar siðbótin var kominn á fastan fót á Eng-
landi var þar, sem annarstaðar, farið að útbreiða biblíuna. Og
loks var stofnað til hinnar mjög vönduðu þýðingar, sem kend er
við Jakob fyrsta Englandskonung. Til þess að leysa þýðinguna
af hendi voru valdir á milli 40 og 50 fræðimenn, er skiftu með
sér verkum. Voru margar þýðingar gerðar samhliða og svo
lesnar saman og breytt samkæmt samkomulagi. Beztu handrit,
sem þá voru fáanleg voru notuð, en samkvæmt boði konungsins
átti eldri þýðing, sem biskupabiblía var nefnd, að vera höfð til
hliðsjónar. Konungurinn bauð enn fremur að málið á þýðing-
unni væri vandað sem bezt. Það var gert. Mál og stíll á
biblíuþýðingu þessari hefir jafnan síðan þótt með því bezta.sem
til er í enskum bókamentum. Eftirað þýðendurnir höfðu unnið
að þýðingunni í fjögur ár var henni lokið, og var þýðingin gefin
út 1611 fyrir réttum 300 árum. Smám saman útrýmdi hún
öllum öðrum þýðingum, þó allmargir væru henni mótfallnir í
fyrstu, og var viðtekin á meðal alls enskumælandi fólks, þar til
nú fyrir skömmu, er endurskoðaða útgáfan svo nefnda kom út.
Þó svona vel væri vandað til biblíuþýðingar þessarar var henni í
ýmsu ábótavant. Sérstaklega kom það í Ijós þegar eldri og betri
handrit af nýa testam. en þau sem þá voru til fundust. Enn-
fremur úreltust ýms orð. Ný útgáfa var því nauðsynleg. í
ensku endurskoðuðu útgáfunni, sem kom út 1881—85 var Jakobs
útgáfunni fylgt að mestu leyti, en í þeirri amerísku, gefin út 1901,
var miklu meira breytt um.
Á íslenzku var biblían ekki til fyr en siðbótin kom til
íslands. Oddur Gottskálksson, sem var vildarmaður Ög-
mundar, hins síðasta kaþólska biskups í Skálholti, þýddi nýa
testamentið leynilega undir handarjaðri biskupsins. Það var
síðan prentað í Danmörku. Síðar, þegar Guðbrandur Þoriáksson